Awstronesyong pagkakahanay

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang Austronesian alignment, karaniwang kilala bilang sistema ng tinig ng Pilipinas na uri, ay isang tipikal na di pangkaraniwang uri ng morphosyntactic alignment kung saan ang "isang argument ay maaaring markahan bilang pagkakaroon ng isang espesyal na relasyon sa pandiwa "[1]. Ang espesyal na relasyon ay nagpapakita ng sarili bilang isang boses na affix sa pandiwa na tumutugma sa isang pangngalan (ibig sabihin, ang paksa) sa loob ng parehong sugnay na minarkahan para sa isang partikular na grammatical case o natagpuan sa isang pribadong posisyon ng istruktura sa loob ng sugnay o pareho.

Ang Austronesian alignment ay kilala mula sa mga wika ng Pilipinas, ngunit matatagpuan din sa Formosan languages, gayundin sa Borneo, Northern Sulawesi, at Madagascar, at na-reconstructed para sa wikang Proto-Austronesian.

Ang mga halimbawa [2] sa ibaba ay nasa Proto-Austronesian. Ipinakikita ng mga asteris ang isang muling pagtatayo. Lumilitaw ang voice affix sa pandiwa sa red text , habang ang paksa, kung saan ang affix pinipili, ay lumalabas sa ' naka-bold na mga italiko ' . Apat na tinig ang na-reconstructed para sa Proto-Austronesian: Agent Trigger , Patient Trigger , Locative Trigger at Instrument Trigger .

(1) Agent Trigger
K‹um›aen   Semay   Cau.
AT›eat rice man
"The man is eating some rice."
(2) Patient Trigger
Kaen-en   nu   Cau   Semay.
eat-PT ERG man rice
"A/the man is eating the rice."
(or "The rice is being eaten by a/the man.")
(3) Locative Trigger
Kaen-an   nu   Cau   Semay   Rumaq.
eat-LT ERG man rice house
"The man is eating rice in the house."
(or "The house is being eaten rice in by the man.")
(4) Instrument Trigger
Si-kaen   nu   Cau   Semay   lima-ni-á.
IT-eat ERG man rice hand-GEN-3SG
"The man is eating rice with his hand."
(or "His hand is being eaten rice with by the man".)

Paglalarawan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Samantalang ang karamihan sa mga wika ay may dalawang boses s na ginagamit upang masubaybayan ang referent sa diskurso, isang transitive aktibong boses '' aktibo ' na boses at isang Intransitive ' passive' o 'antipassive' na boses, ang prototipiko na mga wikang Pilipino ay may dalawang tinig, na parehong pumasa. Ang isa sa dalawang mga tinig ng Pilipinas ay katulad, sa anyo, sa aktibong tinig ng mga ergative-absolutive na wika, at ang iba ay katulad ng aktibong tinig ng nominatibo-accusative languages. Nagsasagawa sila ng mga pag-andar na katulad ng aktibo at pasibo / antipassive na mga tinig, ayon sa pagkakabanggit, sa mga wikang iyon.

Ang tinaguriang tinig ng Pilipinas ay madalas na tinatawag na "passive," at ang tinig na katulad ng aksiba ay madalas na tinatawag na "aktibo." Gayunpaman, ang terminolohiya na ito ay nakaliligaw at ngayon ay hindi na ginagamit, sa bahagi dahil ang "passive" ay ang default na tinig sa mga wika ng Austronesian, at ang isang tunay na passive ay pangalawang tinig; Gayunpaman, walang mga kapalit na tuntunin ay malawak na tinanggap. Kabilang sa mga mas karaniwang tuntunin na iminungkahi ay pasyente na nag-trigger (ang ergative-like voice) at agent trigger (ang accusative-like voice), na gagamitin dito. Ang mga parirala ay kinuha mula sa mga terminong ' agent' at ' pasyente', na ginagamit sa semantika para sa kumikilos at kumilos sa mga kalahok sa isang palipat sugnay.

Ang tatlong uri ng sistema ng boses at ang mga pambalarila na kaso ng kanilang core argument ay maaaring contrastin gaya ng mga sumusunod:

Morphological alignment Case of basic intransitive clause Cases of basic transitive clause Cases of the secondary voice
Accusative
(as most European languages)
nominative
(same case as Agent)
Active voice Passive voice
nominative (Agent) nominative (Patient)
accusative (Patient)
Ergative
(as most Australian languages)
absolutive
(same case as Patient)
Active voice Antipassive voice
absolutive (Patient) absolutive (Agent)
ergative (Agent)
Austronesian
(as most Philippine languages)
"direct"
(the case common to the two transitive voices)
Patient trigger Agent trigger
"direct" (Patient) "direct" (Agent)
ergative (Agent) accusative (Patient)

Ang mga kaso ng Pilipinas ay halos katumbas lamang sa kanilang mga pangalan sa iba pang mga wika at sa gayon ay inilalagay sa mga panipi. ("Direktang," gaya ng ginamit dito, ay karaniwang tinatawag na "nominative" o "absolutive"). Ang kaso na "ergative" ay magkapareho sa porma sa Philippine genitive case, ngunit karaniwan sa mga ergative na wika para sa ergative case na magkaroon ng anyo ng isang oblique case tulad ng genitive o locative case.

Ang muling nabuo na Proto-Malayo-Polynesian na mga halimbawa sa ibaba Kinuha mula sa mga halimbawa ng Lynch, Ross at Crowley (2002) sa pahina 59. Naglalarawan ng mga pang-ugaling at pagsasalin ng artikulo sa Wikipedia.[patay na link] naglalarawan ng sistemang Pilipino. (Ipinapahiwatig ng mga asterisk ang isang muling pagtatayo.) Ang pagkakasunud-sunod ng kapansinang walang katapusang ay dapat na magkaroon ng pandiwa muna at ang "direktang" parirala ay huling. Ang tinig ay ipinahiwatig ng affix sa pandiwa (infix -um- para sa trigger ng ahente at suffix -ən para sa trigger ng pasyente). Sa mga modernong lengguwahe ng Pilipinas, ang praktikal na epekto ng pagkakaiba ng boses ay katulad ng pagkakaiba sa pagitan ng mga pangungusap na may mga pasyente at mga pangungusap na may mga walang tiyak na pasyente (ibig sabihin, ang paggamit ng a at the na may direktang mga bagay) sa wikang Ingles, at ipinapalagay na nilalaro ang katulad na papel sa protolanguage.

Sa halimbawa sa (1) sa ibaba, ang ahente isang ibon "ang manok" ay nasa pangungusap-panghuling, paksa ng posisyon. Lumilitaw ang verb sa -um- trigger agent infix. Sa (2), gayunpaman, ang pasyente isang wai "ang mangga" ay nasa posisyon ng paksa, at ang pandiwa ay minarkahan ng suffix ng -ən ng pasyente. Tandaan na, sa (1), ang pasyente ta wai ay isinasalin sa "isang mangga".

(1) Agent Trigger
  *k‹um›aRat   ta   wai   a   manuk.
AT›bite ACC mango DIR chicken
"The chicken is biting a mango."
(2) Patient Trigger
  *kaRat-ən   na   manuk   a   wai.
bite-PT ERG chicken DIR mango
"The chicken is biting the mango."
(or "The mango is being bitten by the chicken.")

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. Blust (2013), pahina 436.
  2. Kinuha mula sa mga halimbawa ng Blust (2013) sa Table 7.2, (a) mga pangungusap. Ang mga pang-ugali at pagsasalin ay binago para sa artikulo sa Wikipedia.