Oligoseno

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
(Idinirekta mula sa Oligocene)
Oligoseno
33.9 – 23.03 milyong taon ang nakakalipas
Kronolohiya
Etimolohiya
PormalFormal
Ni-ratify1978
Impormasyon sa paggamit
Celestial bodyEarth
Paggamit panrehiyonGlobal (ICS)
Ginamit na iskala ng panahonICS Time Scale
Kahulugan
Yunit kronolohikalEpoch
Yunit stratigrapikoSeries
Pormal na time spanFormal
Kahulugan ng mababang hanggananLAD of Planktonic Foraminifers Hantkenina and Cribrohantkenina
Lower boundary GSSPMassignano quarry section, Massignano, Ancona, Italy
43°31′58″N 13°36′04″E / 43.5328°N 13.6011°E / 43.5328; 13.6011
GSSP ratified1992[3]
Upper boundary definition
Upper boundary GSSPLemme-Carrosio Section, Carrosio, Italy
44°39′32″N 8°50′11″E / 44.6589°N 8.8364°E / 44.6589; 8.8364
GSSP ratified1996

Ang Oligoseno (Ingles: Oligocene at may simbolong OG[4]) ay isang epoch na heolohika ng panahong Paleohene at sumasaklaw mula mga 34 milyon hanggang 23 milyon bago ang kasalukuyan (33.9±0.1 hanggang 23.03±0.05 Ma). Gaya ng ibang mas matandang mga panahong heolohiko, ang mga strata o kama ng bato na naglalarawan ng panahong ito ay mahusay na natukoy ngunit ang mga ekasktong petsa ng simula at waka ng panahong ay katamtamang hindi matiyak. Ang pangalang Oligocene ay mula sa Griyegon ὀλίγος (oligos, ilan) at καινός (kainos, bago) at tumutukoy sa pagiging kalat ng mga karagdagang modernong mga espesye ng mamalya ng fauna pagkatapos ng ebolusyon sa panahong Eoseno. Ang Oligoseno ay sumusunod sa epoch na Eoseno at sinundan ng epoch na Mioseno. Ang Oligoseno ang ikatlo at huling epoch ng Panahong Paleohene. Ang Oligoseno ay kadalasang itinuturing na isang mahalagang panahon ng transiyon na isang ugnayan sa pagitan ng sinaunang daigdig ng tropikong Eoseno at ang mas modernong mga ekosistema ng Mioseno.[5] Ang mga pangunahing pagbabago sa Oligoseno ay kinabibilangan ng isang pandaigdigang paglawak ng mga lupaing damo at isang pag-urong ng tropikong maluwag na dahong mga kagubatan tungo sa sinturong pang ekwador. Ang simula ng Oligoseno ay minamarkahan ng isang kilalang pangyayaring ekstinksiyon na pagpapalit ng faunang Europeo ng faunang Asyano maliban sa endemikong mga pamilyang roden at marsupyal na tinatawag na Grande Coupure. Ang hangganang Oligoseno-Mioseno ay hindi nakatakda sa isang madaling matukoy na pandaigdigang pangyayari ngunit sa mga hangganang pang-rehiyon sa pagitan ng katamtamang init na Huling Oligoseno at ang relatibong mas malamig na Mioseno.

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. Zachos, J. C.; Kump, L. R. (2005). "Carbon cycle feedbacks and the initiation of Antarctic glaciation in the earliest Oligocene". Global and Planetary Change. 47 (1): 51–66. Bibcode:2005GPC....47...51Z. doi:10.1016/j.gloplacha.2005.01.001.
  2. "International Chronostratigraphic Chart" (PDF). International Commission on Stratigraphy.
  3. Silva, Isabella; Jenkins, D. (September 1993). "Decision on the Eocene-Oligocene boundary stratotype" (PDF). Episodes. 16 (3): 379–382. doi:10.18814/epiiugs/1993/v16i3/002. Nakuha noong 13 December 2020.
  4. "Geologic Age Symbol Font (StratagemAge)" (PDF). USGS. 99-430. Nakuha noong 2011-06-22.
  5. Haines, Tim; Walking with Beasts: A Prehistoric Safari, (New York: Dorling Kindersley Publishing, Inc., 1999)