Titanyo

Titanyo, ₂₂Ti

Titanyo
Bigkas sa Ingles	/taɪˈteɪniəm/ (ty-TAY-nee-əm) /tᵻˈteɪniəm/ (tih-TAY-nee-əm)
Hitsura	silvery grey-white metallic
Pamantayang atomikong timbang Ar°(Ti)	47.867±0.001 47.867±0.001 (pinaikli)
Titanyo sa talahanayang peryodiko
Hydrogen Helium Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson – ↑ Ti ↓ Zr scandium ← titanyo → vanadium
Atomikong bilang (Z)	22
Pangkat	pangkat 4
Peryodo	peryodo 4
Bloke	d-block
Konpigurasyon ng elektron	[Ar] 3d2 4s2
Mga elektron bawat kapa	2, 8, 10, 2
Katangiang pisikal
Pase sa STP	solido
Punto ng pagkatunaw	1941 K ​(1668 °C, ​3034 °F)
Punto ng pagkulo	3560 K ​(3287 °C, ​5949 °F)
Densidad (malapit sa r.t.)	4.506 g/cm3
kapag likido (sa m.p.)	4.11 g/cm3
Init ng pusyon	14.15 kJ/mol
Init ng baporisasyon	425 kJ/mol
Molar na kapasidad ng init	25.060 J/(mol·K)
Presyon ng singaw P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 1982 2171 (2403) 2692 3064 3558
Katangiang atomiko
Mga estado ng oksidasyon	−2, −1, 0, +1, +2, +3, +4 (isang anpoterong oksido)
Elektronegatibidad	Eskala ni Pauling: 1.54
Mga enerhiyang ionisasyon	Una: 658.8 kJ/mol Ikalawa: 1309.8 kJ/mol Ikatlo: 2652.5 kJ/mol (marami pa)
Radyong atomiko	emperiko: 147 pm
Radyong Kobalente	160±8 pm
Mga linyang espektral ng titanyo
Ibang katangian
Likas na paglitaw	primordiyal
Kayarian ng krystal	​hexagonal close-packed (hcp)
Bilis ng tunog manipis na bara	5090 m/s (sa r.t.)
Termal na pagpapalawak	8.6 µm/(m⋅K) (at 25 °C)
Termal na konduktibidad	21.9 W/(m⋅K)
Elektrikal na resistibidad	420 nΩ⋅m (at 20 °C)
Magnetikong pagsasaayos	paramagnetic
Molar na magnetikong susseptibilidad	+153.0×10−6 cm3/mol (293 K)
Modulo ni Young	116 GPa
Modulo ng tigas	44 GPa
Bultong modulo	110 GPa
Rasyo ni Poisson	0.32
Eskala ni Mohs sa katigasan	6.0
Subok sa katigasan ni Vickers	830–3420 MPa
Subok sa katigasan ni Brinell	716–2770 MPa
Bilang ng CAS	7440-32-6
Kasaysayan
Pagkakatuklas	William Gregor (1791)
Unang pagbubukod	Jöns Jakob Berzelius (1825)
Pinangalan ni/ng	Martin Heinrich Klaproth (1795)
Pangunahing isotopo ng titanyo
Iso­topo Abudansya Half-life (t1/2) Paraan ng pagkabulok Produkto 44Ti syn 63 y ε 44Sc γ – 46Ti 8.25% matatag 47Ti 7.44% matatag 48Ti 73.72% matatag 49Ti 5.41% matatag 50Ti 5.18% matatag

Ang titanyo o titanyum (Kastila: titanio, Ingles: titanium) ay ang pangdalawangput-dalawa na elementong kimikal sa talaang peryodiko. Ang simbolo nito ay Ti at nagtataglay ng bilang atomiko na 22. Ito ay nangangalawa sa mga transisyong metal ng talaang peryodiko. Ito ay matibay, magaan, makisap at maputing elementong metaliko na matibay sa korosyon. Ginagamit sa pag-gawa ng mga piyesa ng eroplano at mga kasangkapang matibay sa init. Natuklasan noong 1791 ni W Gregor.