Chi (kana)

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
(Idinirekta mula sa ちょ)

Hiragana

Katakana
Transliterasyon chi, ti
may dakuten ji, zi, di
Hiragana Man'yōgana:
Katakana Man'yōgana
Pagbaybay sa kana 千鳥のチ
(Chidori no "chi")
kana gojūon
wa ra ya ma ha na ta sa ka a
sokuon wi ri mi hi ni chi shi ki i
dakuten n ru yu mu fu nu tsu su ku u
chōonpu we re me he ne te se ke e
wo ro yo mo ho no to so ko o

Ang , sa hiragana, o sa katakana, ay isa sa Kanang Hapones na kumakatawan sa isang mora. Ayon sa ponema, /ti/ dapat ang pagbigkas ng mga ito bagaman dahil sa mga sanhing ponolohikal, ang aktwal na pagbigkas ay [t͡ɕi]  ( makinig)link=| Tungkol sa tunog na ito .

Mukhang magkahawig ang kanji para sa isang libo (千, sen) at チ, at dati na magkaugnay ang mga ito, ngunit sa ngayon ginagamit ang チ bilang ponema, habang nagdadala ang kanji ng kahulugang napakaiba at walang kinalaman sa チ.

Maraming mga salitang sintunog na nagsisimula sa ち na nauukol sa mga bagay na maliit o mabilis.[1]

Bihira ang mga anyong dakuten na ぢ, ヂ, na binibigkas tulad ng mga anyong dakuten ng shi kana sa karamihan ng mga diyalekto (tingnan ang yotsugana). Pangunahing ginagamit ang mga ito upang ipahiwatig ang tininigang katinig sa gitna ng tambalang salita (tingnan ang rendaku), at hindi sila maaaring magsimula ng isang salita, bagaman isusulat ng mga ilang tao ang salita para sa almuranas (karaniwang じ) bilang ぢ para magbigay-diin. Minsan, ginagamit ang anyong dakuten ng titik shi kapag nagtutumbas ng "di", kumpara sa anyong dakuten ng チ; halimbawa, isinusulat ang Aladdin bilang アラジンArajin, at isinusulat ang radyo bilang ラジオ. Gayunman, mas karaniwang gamitin ang ディ sa halip, tulad ng ディオン upang isalinwika ang pangalang Dion.

Sa wikang Ainu, binibigkas ang チ mismo bilang [t͡ʃi], at maaaring isama sa mga katakanang ヤ, ユ, エ, at ヨ upang isulat ang iba pang mga tunog ng [t͡ʃ] pati na rin ng [t͡s]. Maaaring palitan ang kumbinasyong チ ェ (binibigkas bilang [t͡se]), ng セ ゚.

Mga uri at anyo[baguhin | baguhin ang wikitext]

Anyo Rōmaji Hiragana Katakana
Hepburn Kunrei-shiki Nihon-shiki
Karaniwang

ch-/t- (た行 ta-gyō)

chi ti
chii
chī
tii
ちい, ち ぃ
ちー
チイ, チ ィ
チー
Dinagdagan ng yōong ch-/ty-
(ちゃ行 cha-gyō)
cha tya ちゃ チャ
chaa

chā

tyaa
tyā
ちゃあ
ちゃー
チャア
チャー
chu tyu ちゅ チュ
chuu
chū
tyuu
tyū
ちゅう
ちゅー
チュウ
チュー
cho tyo ちょ チョ
chou
choo
chō
tyou
tyoo
tyō
ちょう
ちょお
ちょー
チョウ
チョオ
チョー
Dinagdagan ng dakuteng d- (j/z-)
(だ行 da-gyō)
ji zi di
jii
zii
dii
ぢい, ぢぃ
ぢー
ヂイ, ヂ ィ
ヂー
Dinagdagan ng yōong at dakuteng dy- (j / zy-)
(ぢゃ行 dya-gyō)
ja zya dya ぢゃ ヂャ
jaa
zyaa
zyā
dyaa
dyā
ぢゃあ
ぢゃー
ヂャア
ヂャー
ju zyu dyu ぢゅ ヂュ
juu
zyuu

zyū

dyuu
dyū
ぢゅう
ぢゅー
ヂュウ
ヂュー
jo zyo dyo ぢょ ヂョ
jou
joo
zyou
zyoo
zyō
dyou
dyoo
dyō
ぢょう
ぢょお
ぢょー
ヂョウ
ヂョオ
ヂョー
Mga iba pang karagdagang anyo
Anyong A (ch-)
Romaji Hiragana Katakana
(cha) (ちゃ) (チャ)
(chyi, chi) (ちぃ, ち) (チ)
(chu) (ちゅ) (チュ)
che ちぇ チェ
(cho) (ちょ) (チョ)
Anyong B (dy / j-)
Romaji Hiragana Katakana
(dya, ja) (ぢゃ) (ヂャ)
(dyi, ji) (ぢぃ, ぢ) (ヂィ, ヂ)
(dyu, ju) (ぢゅ) (ヂュ)
dye (je) ぢぇ ヂェ
(dyo, jo) (ぢょ) (ヂョ)

Ayos ng pagkakasulat[baguhin | baguhin ang wikitext]

Stroke order in writing ち
Pagsulat ng ち
Stroke order in writing チ
Pagsulat ng チ
Pagsulat ng ち
Pagsulat ng チ

Mga iba pang pagkakatawan[baguhin | baguhin ang wikitext]

  • Buong pagkatawan sa Braille
ち / チ sa Braille ng Hapones Ch/J/Dy + braille ng Yōon
ち /チ
chi
ぢ /ヂ
ji/di
ちい / チー
chī
ぢい / ヂー
/
ちゃ / チャ
cha
ぢゃ / ヂャ
ja/dya
ちゃあ /チャー
chā
ぢゃあ / ヂャー
/dya
⠗ (braille pattern dots-1235) ⠐ (braille pattern dots-5)⠗ (braille pattern dots-1235) ⠗ (braille pattern dots-1235)⠒ (braille pattern dots-25) ⠐ (braille pattern dots-5)⠗ (braille pattern dots-1235)⠒ (braille pattern dots-25) ⠈ (braille pattern dots-4)⠕ (braille pattern dots-135) ⠘ (braille pattern dots-45)⠕ (braille pattern dots-135) ⠈ (braille pattern dots-4)⠕ (braille pattern dots-135)⠒ (braille pattern dots-25) ⠘ (braille pattern dots-45)⠕ (braille pattern dots-135)⠒ (braille pattern dots-25)
Ch/J/Dy + braille ng Yōon
ち ゅ / チ ュ
chu
ぢゅ / ヂュ
ju/dyu
ちゅう / チュー
chū
ぢゅ う / ヂュー
/dyū
ちょ / チョ
cho
ぢょ / ヂョ
jo/dyo
ちょう / チョー
chō
ぢょう / ヂョー
/dyō
⠈ (braille pattern dots-4)⠝ (braille pattern dots-1345) ⠘ (braille pattern dots-45)⠝ (braille pattern dots-1345) ⠈ (braille pattern dots-4)⠝ (braille pattern dots-1345)⠒ (braille pattern dots-25) ⠘ (braille pattern dots-45)⠝ (braille pattern dots-1345)⠒ (braille pattern dots-25) ⠈ (braille pattern dots-4)⠞ (braille pattern dots-2345) ⠘ (braille pattern dots-45)⠞ (braille pattern dots-2345) ⠈ (braille pattern dots-4)⠞ (braille pattern dots-2345)⠒ (braille pattern dots-25) ⠘ (braille pattern dots-45)⠞ (braille pattern dots-2345)⠒ (braille pattern dots-25)


Titik
Pangalanng unicode HIRAGANA LETTER CHI KATAKANA LETTER CHI HALFWIDTH KATAKANA LETTER CHI HIRAGANA LETTER JI KATAKANA LETTER JI
Pagsasakodigo decimal hex decimal hex decimal hex decimal hex decimal hex
Unicode 12385 U+3061 12481 U+30C1 65409 U+FF81 12386 U+3062 12482 U+30C2
UTF-8 227 129 161 E3 81 A1 227 131 129 E3 83 81 239 190 129 EF BE 81 227 129 162 E3 81 A2 227 131 130 E3 83 82
Numerikong karakter na reperensya ち ち チ チ チ チ ぢ ぢ ヂ ヂ
Shift JIS 130 191 82 BF 131 96 83 60 193 C1 130 192 82 C0 131 97 83 61

Tingnan din[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

Wiktionary
Wiktionary
Tingnan ang sa
Wiktionary, ang malayang talahulugan.
  1. Hiroko Fukuda, Jazz Up Your Japanese with Onomatopoeia: For All Levels, trans. Tom Gally. New York: Kodansha International (2003): 19 - 20, Introduction, Words Beginning with ち Chi, Indicating Smallness or Quickness.