Achilles tendinitis
Nangangailangan ang artikulo o seksiyon na ito ng pagwawasto sa balarila, estilo, pagkakaisa, tono o baybay. |
Ang artikulong ito ay nangangailangan ng maayos na salin. (Enero 2014) |
Ang pamamaga ng litid na Achilles (Ingles: Achilles tendinitis o Achilles tendinopathy) ay ang pamamaga ng litid o tendong Achilles (uh-KIL-eez), ang grupo ng mga tisyu na nag-uugnay ng mga kalamnan ng binti sa likod ng pang-ibabang binti sa butong nasa sakong.
Ang Achilles tendinitis ay karaniwang isang pinsala ng mga mananakbo o iba pang mga isport na may kaugnayan sa trauma na nagreresulta mula sa madalas na paggamit, masidhing aktibidad, o iba pang mga pagkilos ng litid at mga kalamnan ng binti.
Karamihan ng mga kaso ng Achilles tendinitis ay magamot sa tulong ng mga mapilit, simple, sa-bahay paggamot sa ilalim ng paggabay ng iyong doktor. Ang self-care na pamamaraan ay karaniwang kinakailangan upang maiwasan ang mga sintomas sa pagulit-ulit.
Ang malubhang insidente ng Achilles tendinitis ay maaaring humantong sa punit sa litid (ruptures) at maaaring kailangan ng surgery upang ayusin ang mga nasirang tissues.
Sintomas
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang pinaka-karaniwang indikasyon na nauugnay sa Achilles tendinitis ay karaniwang sumakit sa huli at lumalala sa paglipas ng panahon. Kabilang sa mga sintomas ng Achilles tendinitis ang mga bagay tulad ng:
Minor na sakit o sakit sa ang likod ng binti pati na rin sa itaas ng sakong pagkatapos tumakbo o ilang iba pang mga aktibidad sports
Malubhang kahirapan na nauugnay sa matagalang pagtakbo, pagakyat sa baitang o matinding ehersisyo, kabilang ang sprinting.
Lambot o kawalang-kilos, lalo na sa umaga, na napapabuti sa marahang pagkilos.
Pamamaga o marahil isang "paga" sa iyong Achilles tendon.
Ang isang pagkaluskos o laginit kapag hinahawakan mo o ilipat ang iyong Achilles tendon.
Isang kahinaan o posibleng pananamlay sa iyong binti.
Kailan dapat bisitahin ang isang doctor
[baguhin | baguhin ang wikitext]Kung nakakaranas ng sakit sa paligid ng Achilles tendon o sakong, makipag-ugnayan sa iyong doktor. Ang sakit ay maaaring sanhi ng Achilles tendinitis, pamamaga ng iba pang ng tissue o iba pang mga pinsala sa tissue. Bilang resulta, mahalaga na magkaroon ng isang agarang diyagnosis at wastong paggamot.
Habang naghihintay ang isang konsultasyon, maaari mong mabawasan ang sakit sa pamamagitan ng mga sumusunod na panukala:
[baguhin | baguhin ang wikitext]Makilahok sa mga mas magaan na pagsasanay.
Magpahinga mula sa iyong pisikal na aktibidad.
Maglagay ng yelo sa mga apektadong rehiyon matapos ang pagsasanay o kapag nararanasan mo ang sakit.
Gumamit ng nonsteroidal anti-inflammatory medicine, tulad ng ibuprofen (Advil, Motrin, iba pa) o naproxen (Aleve, iba pa), tulad ng direksiyon sa label ng nilalaman
Hanapin agarang pansin kung ang sakit o kapansanan ay malubha.
Maaari kang magkaroon ng isang natastas, o ruptured, Achilles tendon kung ikaw ay:
Nakakaranas ng hindi inaasahang matinding sakit
Hindi maliko pababa ang iyong paa o paglalakad sa iyong sakong sa apektadong bahagi
Hindi makapaglagay ng timbang sa iyong paa o maglakad ng normal
Sanhi
[baguhin | baguhin ang wikitext]Achilles tendinitis, o pamamaga ng litid, ay maaaring maging sanhi ng paulit-ulit o matinding pilay sa litid.
Ang Achilles litid ay isang pangunahing band ng tissue na nagkokonekta sa mga kalamnan sa likod ng iyong binti sa iyong buto sa sakong. Kilala rin bilang ang kurdon ng takong, ang Achilles litid ay ginagamit kapag ikaw ay lumalakad, tumatakbo, tumatalon o sa pagtulak sa iyong mga daliri sa paa.
Maraming mga kadahilanan ay maaaring humantong sa ang simula ng Achilles tendinitis:
Labis na pagdagdag sa distansiya o pagpabibilis ng pagtakbo.
Matinding pagtakbo sa bundok o baitang.
Sports na kailangan ng pagtalon o mabilis na pagsisimula at hihinto, tulad ng basketball o tennis
Pageehersisyo na hindi nag warm-up.
Isang matinding ehersisyo pagkatapos ng matagal na paghinto sa pageehersisyo.
Mahina pangkalahatang kakayahang umangkop sa kalamnan.
Tumatakbo sa irregular o mahirap na mga lugar
Pagsuot ng sapatos na mahina o hindi naaangkop para sa pagsasanay
Isang natural flat arko, na maaaring ilagay ng higit na tensiyon sa Achilles litid
Ilang mga iba pang maliliit na mga pagkakaiba-iba sa anatomya na paa, bukung-bukong o binti na maaaring ilagay ang sobrang stress sa litid
Traumatikong aksidente sa litid
Komplikasyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Achilles tendinitis ay maaaring humantong sa isang degenerative na kondisyon na tinatawag na Achilles tendinosis. Ang pagbabago ng-aayos ng mga litid ay nagpapahina dito at sanhi ito upang maging mas madaling kapitan sa malubhang pinsala. Ang paghina ng Achilles litid ay maaaring humantong sa isang punit, o luslos, na kung saan ay isang masakit na pinsala na karaniwang nangangailangan ng kirurhiko paggamot para maayos ang apektado litid.
Paghahanda para sa iyong konsultasyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Kung ikaw ay nakakaranas ng sakit at iba pang mga indikasyon na maaaring sa isang resulta ng Achilles tendinitis, maaari kang kumunsulta sa iyong family doctor o general practitioner. Maaari kang irefer sa isang espesyalista sa sports medicine o isang propesyonal sa mga sakit ng mga buto, tendons at joints (ortopedista) o isang espesyalista sa mga pisikal at rehabilitative paggamot (physiatrist).
Ano ang dapat mong asahan mula sa iyong manggagamot
[baguhin | baguhin ang wikitext]Maging handa sagutin ang mga sumusunod na katanungan sa iyong mga sintomas at mga kadahilanan na maaaring nagpapalitaw sa iyong problema:
Kailang nagsimula ang sakit o mga palatandaan?
Mas matindi ba ang sintomas sa araw o pagkatapos ng ilang mga gawain?
Nababawasan ba ang sakit sa pagpapahinga?
Ano ang iyong karaniwang mga pagsasanay?
Mayroon ka bang kamakailan ginawang mga pagbabago sa iyong sesyon ng pagsasanay, o nagsimulang lumahok sa iba't ibang mga laro?
Ano ang ginagamit mo para mapakalma ang sakit?
Anong uri ng mga sapatos o bota ang gawin mo para sa ilang mga gawain?
Mga tanong na maaari mong hilingin sa iyong doktor ay ang mga sumusunod:
Ano nagiging sanhi ng kahirapan?
Ano ang aking mga pagpipilian sa paggamot?
Gaano katagal ang paggamot?
Paano ko lilimitahan ang antas ng pagsasanay?
Kailan ko kailanga bumalik para sa follow-up appointment?
Pagsusuri
[baguhin | baguhin ang wikitext]Isang pagsusuri ng Achilles tendinitis Naka-arkibo 2011-11-24 sa Wayback Machine. ay batay sa iyong mga sagot sa mga tanong, ang mga resulta ng isang pisikal na check-up at, kung kinakailangan, imaging test.
Ang iyong doktor ay maingat na hahawakan (palpate) ang mga apektadong lugar upang hanapin ang lokasyon ng sakit o maga. Siya ay malamang na susuriin ang kakayahang umangkop, posisyon, kakayahan sa paggalaw at reflexes ng iyong mga paa at bukung-bukong.
Imaging Test
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Imaging test ay makakatulong sa alisin ang iba pang mga kadahilanan na sanhi ng sintomas at magsiwalat ang pinsala sa litid. Ang iyong doktor ay maaaring magsagawa ng isa o higit pa sa mga sumusunod na pagsubok:
X-ray, gumagawa ng mga imahe ng matigas na tissues, maaaring makatulong sa alisin ang mga iba pang dahilan ng sintomas.
Ultrasound, isang imahe ng malambot tissues na nilikha sa pamamagitan ng paggamit ng mga sound waves, maaari nitong ipakita sa iyo ng mga palatandaan ng pamamaga at pinsala sa Achilles litid. Ang mga larawan ay maaaring makabuo ng mga live na-action na mga larawan ng litid sa paggalaw.
Magnetic resonance imaging (MRI), na kung saan ay gumagamit ng isang magnetic field at radio waves upang bumuo ng mga cross-section na view o 3-D na mga imahe, ay maaaring ipakita ang mga detalye tungkol sa pagkabulok ng tissue at ruptures ng litid.
Mga remedyo at gamot
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang tendinitis ay karaniwang ginagamot sa simpleng pamamaraan, ngunit ang matagumpay na paggamot ay nangangailangan ng pasensiya at maingat na pagsunod sa mga tugubilin. Ang iyong manggagamot ay maaaring magrekomenda ng isang kumbinasyon para sa Achilles tendinitis:
Self-care na pamamaraan
Pain medicine
Stretching at ehersisyo
Self-care na pamamaraan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Self-care na pamamaraan ay kasama ang mga sumusunod na paraan, madalas na kilala sa pamamagitan ng Rice acronym:
Rest. Batay sa ang kalubhaan ng iyong mga problema, ang pahinga ay maaaring mangahulugan pagtigil ng pagsasanay ng ilang araw; pagbabawas ng tagal at kasidhian ng iyong regular na pagsasanay; o lumipat sa isang aktibidad na hindi nakakapressure ngAchilles litid, tulad ng swimming. Maaaring kailangan mong gumamit ng boot sa paglalakad at gamitin panaklay kung mayroon kang kirot kapag naglagay timbang sa iyong paa. Ang iyong doktor ay maaaring sabihin sa iyo sa kung anong uri ng pahinga ang angkop para sa iyo.
Ice. Upang bawasan ang sakit o pamamaga, maglapat ng isang pack ng yelo sa litid para loob ng labinglimang minuto matapos mag workout o kapag nakaranas ka ng sakit.
Compression. Wraps o compressive bandages ay makakatulong magbawas ng maga.
Elevation. Itaas ang mga apektadong paa lagpas sa taas ng iyong puso upang mabawasan ang pamamaga. Matulog na nakataas ang iyong apektadong paa sa gabi.
Pain medicine
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang iyong doktor ay maaaring magmungkahi ng over-the-counter nonsteroidal anti-inflammatory drug (NSAID) tulad ng ibuprofen (Advil, Motrin, iba pa) o naproxen (Aleve, iba pa) upang maalis ang pamamaga at mabawasan ang sakit.
Ang matagalang paggamit ng mga NSAIDs ay maaaring maging sanhi ng sakit ng tiyan, pagdurugo ng tyan, ulcers at iba pang negatibong mga epekto. Makipag-usap sa iyong manggagamot kung gaano katagal dapat mong gamitin ang iyong mga gamot at kung paano siya susubaybayan para sa mga negatibong epekto.
Stretching at ehersisyo
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang tamang stretching at pagsasanay ay maaaring magpabilis ng pagbawi at maiwasan maulit ang problema. Ang iyong doktor ay maaaring ipakita ang tamang paraan o sumangguni ka sa isang pisikal therapist o propesyonal sa sports medicine. Kabilang sa mga ito ang:
Stretching with knees straight. Ibaling patungo sa isang pader sa iyong mga tuhod na tuwid at ang sakong sa sahig sa kahabaan ng itaas na bahagi ng calf muscle.
Stretching with knees bent. Posisyon ang paa pasulong at ibaluktot ang tuhod at bukung-bukong na gamit ang sakong lapat sa sahig para i-extend ang mas mababang bahagi ng calf muscle.
Pagsasanay ng mga calf muscles. Toe raises o ang paggamit ng calf-strengthening machine ay maaaring makatulong sa pagpapalakas ng litid at pagalingin ang mga komplikasyon ng Achilles litid. Ang isang espesyal na uri ng pagpapalakas na tinatawag na “eccentric” conditioning ay epektibong paggamot ng mga seryosong problema sa litid. Isang halimbawa ng ganitong uri ng ehersisyo upang palakasin ang calf muscles ay dahan-dahan pababa sa lupa pagkatapos ng umaangat sa iyong toes.
Alternatibong solusyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Karagdagang mga solusyon ay maaaring isama ang mga:
Orthotic devices guard o baguhin ang posisyon ng paa at bukung-bukong upang maisulong ang paggamot. Gumamit ng footwear insert o wedge na bahagyang magtataas ng iyong takong na magpakalma sa pilay ng litid at binabawasan ang lakas puwersa sa litid.
Corticosteroid shot ay maaaring gamitin ng may pag-iingat upang bawasan ang pamamaga sa paligid ng isang litid na chronically namamaga. Upang bawasan na panganib, ang iyong doktor ay maaaring gumamit ng ultratsound imaging upang matiyak na na-inject ang corticosteroid na malapit sa target site habang nililihis ang direktang pagtama sa litid.
Platelet rich plasma (PRP) injection ay isang bagong pamamaraan sa ilalim ng pananaliksik para sa gamot ng talamak, nonhealing na pagkawasak ng ang litid ng Achilles (Achilles tendinosis) at iba pang mga problema ng litid. Ito ay nangangailangan ng iyong sariling blood plasma, na naglalaman ng mga kadahilanan na dagdagan ang pagbawi, sa site ng namamagang litid.
Surgery para maayos ang nasira tissue at mapabuti ang function ng litid ay tinitignan lamang kung sa ilang buwan ng konserbatibo paggamot ay hindi gumagana o kung patuloy ang pamamaga o rupture ng litid.
Pag-iingat
[baguhin | baguhin ang wikitext]Habang ito ay hindi maiwasan ang Achilles tendinitis, maaari mong gawin ang mga aksiyon upang mabawasan ang iyong panganib:
Pagbutihin ang iyong antas ng aktibidad sa dahan-dahan. Kung ikaw ay magsisimula ng isang ehersisiyo simulan ang ito ng dahan-dahan at dahan-dahan taasan ang tagal at kasidhian ng pagsasanay.
Magdahan-dahan. Lumayo sa mga gawain na sobrang stress sa iyong tendons, tulad ng pagtakbo sa burol. Kung ikaw ay bahagi sa isang masidhing libangan, magpainit muna sa pamamagitan ng ehersisyo sa mas mabagal na bilis. Kung napansin k ng sakit sa ehersisyo, ihinto at magpahinga.
Piliin ang iyong mga sapatos na maingat. Ang sapatos na ginagamit mo sa habang nageehersisyo ay dapat magbigay ng sapat na suporta para sa iyong sakong at dapat magkaroon ng isang matibay supporting arko upang makatulong na mabawasan ang pilay sa ang Achilles litid. Palitan ang mga sapatos na nagpapakita ng labis na paggamit. Kung ang sapatos mo ay nasa mabuting kalagayan ngunit hindi sumusuporta sa iyong mga paa, subukan ang sumusuporta sa arko sa parehong mga sapatos.
Pag-uunat araw-araw. Lumabas sa oras upang banatin ang iyong mga calf muscles at Achilles litid sa bawat umaga, bago magsimula at pagkatapos ng ehersisyo upang mapanatili ang kakayahang umangkop. Ito ay lalong mahalaga upang maiwasan ang isang pag-ulit ng Achilles tendinitis.
Palakasin ang iyong mga calf muscle.Ang matipunong calf muscle at Achilles litid ay mas mahusay sa pagtanggap sa mga tensions ng mga aktibidad at ehersisyo.
Cross-training. Kahaliling mataas na epekto gawain, tulad ng pagtakbo at paglukso, na may mababang-epekto gawain, tulad ng pagbibisikleta at paglangoy.
Lifestyle at home cure
[baguhin | baguhin ang wikitext]Kung naniniwala ka na mayroon kang Achilles tendinitis, makakatulong sa bilis ng iyong recovery at maiwasan ang mga karagdagang problema sa pamamagitan ng pagsubok ng mga pangangalaga sa-bahay pamamaraan:
Rest. Iwasan ang mga gawain na magpapalala ng sakit o pamamaga. Huwag subukang magtrabaho o maglaro kung may nararamdamang sakit. Ang pahingaay mahalaga sa tissue upang gumaling. Maaari mong gawin ang mga alternatibong mga gawain at pagsasanay na hindi nakakastress sa nasugatang litid, lalo na ng mga gawain, tulad ng pagbibisikleta.
Ice. Upang bawasan ang sakit, pulikat at pamamaga, magapply ng yelo sa apektadong lugar sa hanggang dalawampung minuto, maraming beses sa isang araw. Ice pack, ice massage o lusak paliguan ng tubig na may yelo ay maaaring makatulong. Para sa isang massage, i-freeze ang isang tasang plastik na puno ng tubig upang mahawakan ang tasa habang nilalagay ang yelo sa iyong balat.
Compression. Dahil ang pamamaga ay maaaring magresulta sa pagkawala ng pagkilos sa isang nasugatan joint, siksikin ang lugar hanggang maga ay tumigil. Wraps o compressive bandages ay mainam.
Elevation. Itaas ang apektado bukung-bukong na mas mataas sa antas ng iyong puso para maiwasan paglala ng maga. Ito ay mainam na gawing posisyon sa gabi.
Sa kabila ng katotohanan na ang mga ito ay pangunahing kadahilanan ng gamot tendinitis, ang kakulangan ng ehersisyo ay maaaring maging sanhi ng kawalang-kilos sa iyong joints. Ilipat ang nasugatan bukung-bukong sa pamamagitan ng kanyang buong hanay ng paggalaw at magsagawa ng pinong Achilles stretches upang mapanatili ang joint flexibility.
Phototherapy. Ito nagbibigay ng mahusay na lunas sa sakit, nang walang epekto na sanhi ng mga gamot na anti-inflamatory. Mga bilis ng phototherapy na nakakagamot ng mga nasugatan tendons.
Anti-inflammatory treatments
[baguhin | baguhin ang wikitext]Maaari mo ring subukan ang nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) tulad ng aspirin at ibuprofen (Advil, Motrin, iba pa) o mga produkto na naglalaman ng acetaminophen (Tylenol, iba pa) upang subukan mabawasan ang paghihirap na kaugnay sa tendinitis.
Kausapin ang iyong manggagamot kung sa tingin mo kailangan mo ng mga NSAIDs para sa mahabang panahon dahil ang ilan ng mga gamot ay dapat na ginagamit para sa limitadong panahon lamang - mga 7 hanggang 10 araw - upang maiwasan ang komplikasyon.
Kung ikaw ay kumuha ng mga NSAIDs madalas o tumagal nang higit pa kaysa sa pinapayuhan dosis, ang mga gamot na ito ay maaaring maging sanhi ng sakit ng tiyan, pagdurugo ng tiyan at ulcers. Ang pinalawig na paggamit ay maaaring makaapekto sa normal na function ng bato. Kung mayroon kang mga problema sa atay, makipag-usap sa iyong manggagamot bago gamitin ang products na mayroong acetaminophen.