Ang Mangunguling na Naging Hari
Ang Ang Mangunguling na Naging Hari ay isang kwentong-bayan mula sa katagalugang rehiyon ng Pilipinas. Ito ay isa sa mga koleksiyon ng mga kwento na kasama sa "Filipino Popular Tales" ni Dean Fansler. Makikita ang kwento sa unang tatlong grupo ng mga kwento na nakaimprenta sa aklat na ito. Ito ay nabibilang sa grupong "Hero Tales and Drolls". Ang kwentong ito at ang buong koleksyon ay bahagi ng The Project Gutenberg Ebook ng Filipino Popular Tales, na inilabas noong Disyembre 9, 2008 at libreng i-download online. Ang kwento ay nakasulat sa Ingles at naka-encode sa karakter na ISO-8859-1 at isinalaysay ni Jose R. Perez Ito rin ay isang klasikong kwentong-bayan na ipinamana sa mga susunod na henerasyon.[1]. Sa unang pagkakalimbag ng naturang aklat, ang kwento ay namarakhan bilang Kwentong #2.
| Ang Mangunguling na Naging Hari | |
|---|---|
 | |
| Nagmula sa | Pilipinas |
| Lumikom | Dean Fansler |
| Nagsalaysay | José R. Perez |
| Pagkakalimbag | Estados Unidos (1921) |
| Sa wikang | Ingles |
Patungkol
 | |
|---|---|
| Uri | Kuwentong-bayan |
| Ibang Tawag | The Charcoal-maker Who Became King |
| Kawi | Ang Mangunguling na Naging Hari |
| Inuugnay sa |
|
| Bahagi ng Seryeng Filipino Popular Tales | |
Buod[baguhin | baguhin ang wikitext]
May tatlong pangunahing karakter din sa kwento: ang matapang na batang lalaki na anak ng mahirap na gumagawa ng uling na nangarap na maging hari at makapangasawa ng prinsesa, ang magandang prinsesa na naglaro ng mga biro upang maisahan ang bata at ang ama ng bata na nagbigay ng payo sa kanyang anak at nagpapalawig ng kanyang mga pangarap.Ayon sa kwento, may isang mabait at masipag na mangangahoy ng uling at ang kanyang suportadong asawa na nakatira sa maliit na kubo sa gubat. Isang araw, natagpuan sila ng hari at nagbigay ng kahilingan sa mangangahoy ng uling na nais maging hari, kaya nilipat sila sa kastilyo at naging hari at reyna. Pinamumunuan niya ang kaharian sa pamamaraan na marunong at makatarungan, at minamahal siya ng kanyang mga nasasakupan.
Mga bersyon[baguhin | baguhin ang wikitext]
Naisaysay at napaulit-ulit ang kwento sa loob ng maraming siglo at sa bawat kultura ay idinagdag ang kanilang sariling natatanging elemento. Gayunpaman, ang tema ay palaging pareho: may bayani na mawawalan ng mahiwagang bagay dahil sa panlilinlang ng isang prinsesa, at sinubukan niyang mabawi ito gamit ang bunga na nagpapangit sa prinsesa. Kung nais niyang maibalik ang dating kagandahan ng prinsesa, kailangang ibalik niya ang mahiwagang bagay sa kondisyon na kumain ito ng isa pang bunga na ibinigay ng bayani.[2].
Ang kuwento ay bahagi ng isang malaking serye ng mga kuwento na tinatawag na "The Three Magic Articles and the Wonderful Fruit." Ang serye ng mga kuwento na ito ay matatagpuan sa Europa at Asya. Naniniwala ang mga eksperto na ang kuwento ay nagmula sa mga kultura ng mga Keltiko sa Britanya at Pransya,[3] at kalaunan ay kumalat sa iba pang mga bahagi ng Europa at Asya.[4] Sa paglipas ng panahon at sa paglalakbay ng kuwento mula sa orihinal na pinagmulan nito, mas malaya ang pagtrato sa mga detalye ng kuwento. Ang kuwento ay isang babala tungkol sa mga peligro ng kasakiman at panlilinlang. Niloko ng prinsesa ang bayani upang mapasakamay ang kanyang mahiwagang bagay (mga bagay).
Bersyong Pilipino[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang ikalawang bersyon ng kwentong ito ay isinalysay ni Facundo Esquivel ng Nueva Ecija:[5]
Sa kwentong ito, tumutulong ang isang mangangahoy ng uling sa nawawalang hari na makabalik sa kanyang kaharian. Lubos na nagpapasalamat ang hari kaya inaalok niya sa mangangahoy ng uling ang anumang ninanais nito. Hiling ng mangangahoy na maging tagaluto ng hari, at pumapayag naman ang hari. Napatunayan ng mangangahoy na magaling siyang magluto, at nagkagusto ang hari sa kanya. Isang araw, nagkasakit ang hari, at siya lamang ang makapagpapagaling sa hari. Lubos na nagpapasalamat ang hari kaya ginawa niya ang mangangahoy ng uling na tagapagmana niya. Naging hari ang mangangahoy ng uling at nagpakita ng mabuting pamamahala sa loob ng maraming taon.[6]
Ang una at pangalawang bersyon ay nagsasalaysay ng pagkawala ng mahiwagang gamit ng bayani dahil sa panlilinlang ng isang prinsesa ngunit nakukuha niya ito muli sa tulong ng mga prutas na nagdudulot ng kapansanan sa katawan. Ang prinsesa ay naaapektuhan din ng mga prutas, at maari lamang siyang maibalik sa kanyang dating ganda sa pamamagitan ng pagkain ng isa pang prutas na ibinibigay ng bayani na nagpapanggap bilang isang manggagamot. Ang siklong ito ay pinag-aralan at tinawag na "The Three Magic Articles and the Wonderful Fruit". Pinaniniwalaang nagmula ito sa gitnang Europa at nagbago ang mga detalye nito habang kumalat ito sa iba't ibang rehiyon.[4]
Bersyong Indiyano[baguhin | baguhin ang wikitext]
Sa kwentong ito, ang mangangahoy ng uling ay naglalakad sa kagubatan nang makakita ng isang magandang prinsesa na naligaw. Tinulungan ng mangangahoy ng uling ang prinsesa na makabalik sa kanyang palasyo, at lubos na nagpapasalamat ang prinsesa kaya inaalok niya sa mangangahoy na magpakasal sila. Nag-aatubiling sumang-ayon ang mangangahoy ng uling, pero sa huli ay pumayag. Nagpakasal ang mangangahoy ng uling at ang prinsesa, at sila ay nagkaisang mabuhay nang masaya.[7]
Pagsasalaysay ni Aarne[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ganito inalala ni Antti Amatus Aarne ang prototype ng porma ng kwentong ito:
Ang kuwento ay tungkol sa tatlong magkapatid na mga sundalo. Bawat isa ay nakakuha ng kaniyang sariling mahiwagang bagay. Ang isa ay nakakuha ng pitaka na hindi mauubos ang laman nito; ang pangalawa ay isang pakakak na kapag hinipan ay nagbibigay ng hukbo ng mga sundalo; at ang pangatlo ay isang kutson na kapag hinilingan ay dadalhin ka sa kahit saan. Dahil sa pitaka, nakakilala ang may-ari sa hari at sa kaniyang pamilya. Ngunit nais ng prinsesa na nakawan siya ng mahiwagang bagay. Nakuha ng prinsesa ang pitaka, kaya napilitan ang may-ari nito na kunin ang pakakak mula sa kapatid. Ngunit parehong nakuha ng prinsesa ang pakakak. Sa huli, ginamit ng may-ari ang kutson para makapaghiganti sa prinsesa. Nagawa niya ito sa tulong ng kutson na dinala siya sa malayong isla kung saan iniwan siya ng prinsesa. Ngunit niloko siya ng prinsesa at hindi na bumalik para sunduin siya. Nagsimula siyang maglakbay at nakatagpo ng puno ng mansanas. Kumuha siya ng ilang prutas nito at nagulat nang tumubo ang mga pakakak sa kaniyang ulo. Ngunit nakatagpo siya ng ibang puno ng mansanas at nang kumain siya ng prutas nito ay nawala ang mga pakakak at bumalik sa dati niyang anyo. Nagpanggap siya bilang isang dayuhan na manggagamot at nagbigay ng mansanas sa prinsesa. Ngunit sa halip na gumaling ito ay lumalaki pa ang mga pakakak. Ngunit sa kaniyang pangalawang pagkakataon, nagbigay siya ng sapat na mansanas para bumaba ang laki ng mga pakakak. Sa ganitong paraan, napilitan niya ang prinsesa na ibalik sa kaniya ang mga ninakaw na mahiwagang bagay. Ang kuwento ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagiging maingat at hindi mapusok, at ang bunga ng pagiging mapusok.[4]
Ang siklong sinusunod ng kwentong "Ang Mangunguling na Naging Hari" ay napagtuunan ng atensyon ng maraming eksperto tulad ni Emmannuel Cosquin, Reinhold Kohler, Von Hahn, magkapatid na Grimm, at ni Francis Hindes Groome.
Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]
- ↑ Fansler, Dean. "Filipino Popular Tales". www.gutenberg.org (sa Ingles). Nakuha noong 2023-04-26.
- ↑ Aarne, A. (1908). Vergleichende Märchenforschungen. Finland: Druckerei der Finnischen literaturgesellschaft. pa 137
- ↑ Aarne, A. (1908). Vergleichende Märchenforschungen. Finland: Druckerei der Finnischen literaturgesellschaft. pa 85-142
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Aarne, A. (1908). Vergleichende Märchenforschungen. Finland: Druckerei der Finnischen literaturgesellschaft. pa 124-125
- ↑ Fansler, Dean S. Filipino Popular Tales. 1921. Project Gutenberg, 2008, www.gutenberg.org/ebooks/8299.
- ↑ Ramos, Maximo. Filipino Folktales. University of the Philippines Press, 1995.
- ↑ "Folktales from India by A.K. Ramanujan: 9780679748328 | PenguinRandomHouse.com: Books". PenguinRandomhouse.com (sa Ingles). Nakuha noong 2023-04-01.