Ang Pagong at ang Liyebre

"The Tortoise and the Hare", mula sa isang edisyon ng Aesop's Fables na inilarawan ni Arthur Rackham, 1912

Ang "The Tortoise and the Hare" (Ang Pawikan at ang Kuneho) ay isa sa Mga Pabula ni Esopo at may bilang na 226 sa Talatuntunang Perry. Ang kuwento ng isang paunahan sa pagitan ng hindi pantay na mga kasosyo ay umakit ng magkasalungat na interpretasyon. Ang pabula mismo ay isang variant ng isang karaniwang tema ng kuwentong-bayan kung saan ang katalinuhan at panlilinlang (sa halip na pagiging matigas ang ulo) ay ginagamit upang madaig ang isang mas malakas na kalaban.

Isang hindi maliwanag na kuwento

Ang kwento ay tungkol sa isang Liyebre na kinukutya ang isang mabagal na gumagalaw na Pagong na panlupa. Pagod sa mapagmataas na pag-uugali ng Hare, hinahamon siya ng Pagong sa isang paunahan. Hindi nagtagal ay iniwan ng liyebre ang pagong at, kumpiyansa na mananalo, umidlip sa kalagitnaan ng karera. Nang magising ang Hare, gayunpaman, nalaman niyang ang kaniyang katunggali, na gumagapang nang dahan-dahan ngunit tuluy-tuloy, ay dumating sa harap niya. Ang susunod na bersiyon ng kuwento sa La Fontaine's Fables (VI.10), habang mas matagal, halos hindi naiiba sa kya Aesop.

Tulad ng sa ilang iba pang pabula ni Aesop, ang aral na itinuturo nito ay tila malabo. Noong mga panahong Klasiko, hindi ang mapang-akit na pag-uugali ng Pagong sa pagharap sa isang maton ang binigyang-diin kundi ang hangal na labis na pagtitiwala ng Liyebre. Nagkomento ang isang matandang pinagmulang Griyego na 'maraming tao ang may magagandang likas na kakayahan na nasisira ng katamaran; sa kabilang banda, ang kahinahunan, kasigasigan at tiyaga ay maaaring mangibabaw sa katamaran'.

Nang ang pabula ay pumasok sa tradisyon ng sagisag ng Europa, ang utos na 'magmadali nang dahan-dahan' (festina lente) ay inirekomenda sa mga magkasintahan ni Otto van Veen sa kaniyang Emblemata Amorum (1608), gamit ang kaugnayan ng kuwento. Doon ay ipinakita ang sanggol na pigura ni Eros na dumaraan sa isang tanawin at itinuturo ang pagong habang naabutan nito ang natutulog na liyebre sa ilalim ng motto na "nagwawagi ang tiyaga." Iginiit din ng mga interpreter sa ibang pagkakataon na ang moral ng pabula ay ang kasabihang 'ang mas nagmamadali, ang mas masahol na bilis' (Samuel Croxall) o inilapat dito ang biblikal na obserbasyon na 'ang paunahan ay hindi sa matulin' (Eclesiastes 9.11).

Noong ika-19 na siglo ang pabula ay binigyan ng satirical interpretations. Sa panlipunang komentaryo ng Ang Pabula ni Esopo ni Charles H. Bennett na isinalin sa Human Nature (1857), ang liyebre ay napalitan ng isang maalalahaning manggagawa na nakadapa sa ilalim ng paanan ng isang kapitalistang negosyante. Inilabas ni Lord Dunsany ang isa pang pananaw sa kaniyang "The True History of the Tortoise and the Hare" (1915). Doon napagtanto ng liyebre ang katangahan ng hamon at tumangging magpatuloy pa. Ang sutil na pagong ay nagpapatuloy sa linya ng pagtatapos at ipinahayag na pinakamabilis ng kaniyang mga tagasuporta. Ngunit, patuloy ni Dunsany,

ang dahilan kung bakit hindi gaanong kilala ang bersiyong ito ng paunahan ay dahil kakaunti lamang sa mga nakasaksi nito ang nakaligtas sa malaking sunog sa kagubatan na nangyari di-nagtagal. Umakyat ito sa ibabaw ng weald sa gabi na may malakas na hangin. Nakita ito ng Liyebre at Pagong at iilan sa mga hayop na malayo sa isang mataas na burol na nasa gilid ng mga puno, at nagmamadali silang tumawag ng isang pulong upang magpasya kung anong mensahero ang dapat nilang ipadala upang balaan ang mga hayop sa kagubatan. Ipinadala nila ang Pagong.

Pagkaraan ng isang siglo, pinalawak ni Vikram Seth ang pangungutya sa kaniyang muling pagsasalaysay ng talata ng pabula sa Beastly Tales (1991) at nagkaroon ito ng parehong paraan. Walang mairerekomenda sa pag-uugali ng alinmang protagonista sa pamamagitan ng moral. Habang pinalalakas ng tagumpay ng Pagong ang walang saya nitong katuwiran sa sarili, ang talunan na walang utak ay kinuha ng media at "pinaglayaw na bulok/ At ang pagong ay nakalimutan".