Babaeng Katanghalian

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Talaksan:Briefmarke Sorbische Sagen - Mittagsfrau und Nochtenerin.jpg
Selyo: Mittagsfrau und Nochtenerin. Alamat ng Sorbio

Ang Poludnitsa (mula sa: Polden o Poluden, 'kalahating araw'[1] o 'katanghalian'[2]) ay isang mitolohikong tauhan na karaniwan sa iba't ibang Eslabong bansa ng Silangang Europa. Siya ay tinukoy bilang Południca sa Polako, Полудница (Poludnitsa) sa Serbio, Bulgaro, at Ruso, Polednice sa Tseko, Poludnica sa Eslobako, Připołdnica sa Mataas na Sorbio, at Полознича (Poloznicha) sa Komi, at Chirtel Ma sa Yidis. Ang maramihang anyo ng salitang ito ay poludnitsy (o poludnici). Ang Poludnitsa ay isang demonyong tanghali sa mitolohiyang Eslabo. Maaari siyang tawagin sa Ingles bilang "Babaeng Katanghalian", "Noonwraith" o "Bruhang Katanghalian". Karaniwan siyang inilalarawan bilang isang dalagang nakasuot ng puti na gumagala sa mga hangganan ng parang.[3] Sinalakay niya ang mga taong nagtatrabaho sa tanghali na nagdudulot ng mga heatstroke at pananakit sa leeg, kung minsan ay nagdulot pa siya ng kabaliwan.

Sa ilang mga kuwento, sinasagisag niya ang bituin sa tanghali, sa gayon ay kapatid ni Zarya-Zarenitsa (ang tala sa umaga; tinatawag ding Utrenica), Vechorka (ang bituin sa gabi; tinatawag ding Wieczornica/Vechernitsa) at Kupalnitsa (ang bituin sa gabi; tinatawag ding Nocnica /Nochnitsa); Si Poludnitsa ang pangalawang pinakabata sa magkakapatid, kung saan si Zarya-Zarenitsa ang bunso at si Kupalnitsa ang pinakamatanda.[4]

Alamat[baguhin | baguhin ang wikitext]

Si Poludnitsa, na nagpapamalas ng sarili sa gitna ng mainit na araw ng tag-araw, ay may anyong umiikot na alabok na ulap at may dalang gwadanya, karit, o gunting; malamang na ang mga gunting ay mas lumang estilo, hindi katulad ng modernong gunting. Pipigilan niya ang mga tao sa parang na magtanong sa kanila ng mahihirap na tanong o makipag-usap sa kanila. Kung ang sinuman ay hindi makasagot sa isang tanong o sinubukang baguhin ang paksa, pupugutan niya ang kanilang ulo o hahampasin sila ng sakit. Siya ay maaaring lumitaw bilang isang matandang hag, isang magandang babae, o isang 12-taong-gulang na batang babae, at siya ay kapaki-pakinabang sa pagtatakot sa mga bata mula sa mahahalagang pananim. Nakikita lamang siya sa pinakamainit na bahagi ng araw at isang personipikasyon ng sun-stroke.[5]

Ayon sa ilang hilagang rehiyon ng Russia, si Poludnitsa ay may isang higanteng kawali sa kaniyang mga kamay, kung saan hinaharangan niya ang senteno mula sa nakakapasong sinag ng araw, o sinusunog ang senteno kasama ang mga halamang gamot sa panahon ng pamumulaklak.[6] Maaari rin siyang lumitaw sa hatinggabi at ipakita sa isang tao kung paano makahanap ng isang bulaklak na maaaring gawin itong hindi nakikita, tulad ng pinaniniwalaan sa Gobernadora ng Arkhangelsk.[7]

Si Poludnitsa, ayon sa mga paniniwala, ay mahilig sumayaw. Kung nakakita siya ng isang batang babae na nakahiga upang magpahinga sa bukid, gigisingin niya ito at sisimulan siyang hikayatin na sumayaw. Kung papayag ang dalaga, mapipilitan siyang sumayaw hanggang sa «liwayway ng gabi». Ang Poludnitsa ay hindi matalo sa pagsasayaw; gayunpaman, kung ang gayong batang babae ay matatagpuan, ang espiritu ng tanghali ay magbibigay sa kaniya ng isang mayamang dote.[8]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. Ralston, William Ralston Shedden. The songs of the Russian people, as illustrative of Slavonic mythology and Russian social life. London: Ellis & Green. 1872. p. 147.
  2. Dixon-Kennedy, Mike (1998). Encyclopedia of Russian and Slavic Myth and Legend. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. p. 227. ISBN 9781576070635.
  3. Jones, Prudence; Pennick, Nigel (1995). A History of Pagan Europe. Routledge. p. 187. ISBN 978-1-136-14172-0.
  4. "Полудница" [Poludnitsa]. slavmif.info (sa Ruso). Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2021-05-16. Nakuha noong 2022-02-21.
  5. Manfred Lurker (2004), The Routledge Dictionary of Gods and Goddesses, Devils and Demons, Routledge, ISBN 978-0-415-34018-2
  6. "Полуденница" [Poludenitsa]. Bestiary.us (sa Ruso).
  7. Marina Nikitichna Vlasova (1995). Новая абевега русских суеверий: иллюстрированный словарь [A new alphabet of Russian superstitions: illustrated dictionary] (sa Ruso). Северо-запад. ISBN 9785835204694.
  8. Shaparova Natalya Sergeevna (2001). Краткая энциклопедия славянской мифологии [Short encyclopedia of Slavic mythology] (sa Ruso). ACT. ISBN 9785170094691.