Batas ng Kalakhang Berlin
Ang Batas ng Kalakhang Berlin (Aleman: Groß-Berlin-Gesetz), opisyal na Batas Hinggil sa Paglikha ng Bagong Munisipyo ng Berlin (Aleman: Gesetz über die Bildung einer neuen Stadtgemeinde Berlin), ay isang batas na ipinasa ng pamahalaang estatal ng Prusya noong 1920, na lubos na nagpalawak ng laki ng Prusya at Aleman na kabesera ng Berlin.
Kasaysayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Berlin ay naging bahagi ng Lalawigan ng Brandeburgo mula noong 1815. Noong Abril 1, 1881, ang lungsod ay naging Stadtkreis Berlin, isang distrito ng lungsod na hiwalay sa Brandeburgo. Ang Batas ng Kalakhang Berlin ay ipinasa ng Parlamento ng Prusya noong Abril 27, 1920 at nagkabisa noong Oktubre 1 ng parehong taon.[1] Ang bagong lalawigang Pruso na tinawag na Kalakhang Berlin ay nakakuha ng mga teritoryo mula sa Lalawigan ng Brandeburgo at binubuo ng mga sumusunod:
- Ang lungsod ng Berlin (Alt-Berlin);
- 7 bayan na nakapalibot sa Berlin: Charlottenburg, Köpenick, Lichtenberg, Neukölln/Rixdorf, Schöneberg, Spandau, at Wilmersdorf;
- 59 rural na komunidad at 27 estate na distrtio mula sa mga nakapalibot na distrito ng Niederbarnim, Osthavelland, at Teltow;
- at ang bakuran ng Berliner Stadtschloss, na kakaibang bumuo ng estate na distrito sa sarili nitong karapatan.
Dinagdagan ng Batas ang lugar ng Berlin ng 13 beses mula sa 66 km2 (25 mi kuw) hanggang 883 km2 (341 mi kuw) at ang populasyon ay dumoble mula sa humigit-kumulang 1.9 milyon hanggang malapit sa 4 na milyon, na may halos 1.2 milyon ng mga bagong naninirahan na nagmumula sa 7 nakapalibot na bayan lamang.
Ang Kalakhang Berlin noon ay hinati sa 20 boro (Verwaltungsbezirke):
- mula sa Alt-Berlin: Mitte, Tiergarten, Wedding, Prenzlauer Berg, Kreuzberg, at Friedrichshain;
- isang boro para sa bawat isa sa 7 dating nagsasariling bayan: Charlottenburg, Köpenick, Lichtenberg, Neukölln, Schöneberg, Spandau, at Wilmersdorf;
- 7 bagong boro na ginawa mula sa natitirang mga idinagdag na lugar, bawat isa ay pinangalanan sa pinakamalaking nayon sa lugar noong panahong iyon: Pankow, Reinickendorf, Steglitz, Tempelhof, Treptow, Weißensee, at Zehlendorf
Sa pamamagitan ng batas na iyon, naging posible na ipatupad ang pinagsamang pagpaplano ng bayan sa buong Kalakhang Berlin. Ang Batas ay isang mahalagang pundasyon para sa pagtaas ng Berlin sa isang kultural na sentro ng Europa noong dekada '20.
Bukod sa mga maliliit na pagbabago, ang hangganan ng lungsod na tinukoy sa batas ay pareho pa rin sa ngayon kahit na ang katangian nito ay nagbago ng ilang beses sa paglipas ng mga taon. Orihinal na isang hangganan lamang ng munisipyo, ito ay naging isang linya ng pagkakaguhit sa pagitan ng mga sonang okupado pagkatapos ng 1945 at bahagi ng Kurtinang Bakal pagkatapos ng 1949, na may Pader ng Berlin sa ilan sa kahabaan nito sa pagitan ng 1961 at 1990. Mula noong Muling pag-iisang Aleman, ito ang hangganan sa pagitan ng mga Estadong Aleman ng Berlin at Brandeburgo.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ "1920: A Crisis Year" (sa wikang Ingles). Unvollendete Metropole. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 30 Oktubre 2020. Nakuha noong 7 Setyembre 2021.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link)
Mga panlabas na link
[baguhin | baguhin ang wikitext]- Verfassungen.de, teksto ng batas (sa Aleman)