Cabinda (lungsod)
Cabinda Tchiowa Cidade de Cabinda | ||
|---|---|---|
Munisipalidad at lungsod | ||
 Kapilya ng Rainha do Mundo sa Cabinda | ||
| ||
  Cabinda Kinaroroonan sa Angola | ||
| Mga koordinado: 5°33′36″S 12°11′24″E / 5.56000°S 12.19000°EMga koordinado: 5°33′36″S 12°11′24″E / 5.56000°S 12.19000°E | ||
| Bansa |  Angola | |
| Lalawigan | Cabinda | |
| Itinatag | 1883 | |
| Katayuang panlungsod | 1956 | |
| Lawak | ||
| • Kabuuan | 1,823 km2 (704 milya kuwadrado) | |
| Taas | 24 m (79 tal) | |
| Populasyon (Senso 2014) | ||
| • Kabuuan | 598,210 | |
| • Kapal | 330/km2 (850/milya kuwadrado) | |
| Klima | Aw | |
Ang Cabinda (Padron:Lang-kg) ay isang lungsod sa lalawigan ng Cabinda, isang panlabas na teritoryo (exclave) ng Angola. Ang soberanya ng Angola sa Cabinda ay pinagtatalunan ng naghihiwalay na Republika ng Cabinda. Sakop ng munisipalidad ng Cabinda ang 1,823 kilometrong parisukat (704 milyang parisukat) na lawak at may 598,210 katao noong 2014. Ang tawag sa mga naninirahan sa lungsod ay Cabindas o Fiotes. Dahil sa lapit nito sa mayamang mga reserba ng langis, ang Cabinda ay nagsisilbing isa sa pangunahing mga pantalang panlangis ng bansa.[1][2]
Kasaysayan[baguhin | baguhin ang batayan]
Itinatag ng mga Portuges ang lungsod noong 1883 kasunod ng paglagda ng Kasunduan ng Simulambuco, sa parehong panahon ng Pulong sa Berlin.
Heograpiya[baguhin | baguhin ang batayan]
Matatagpuan ang Cabinda sa baybaying-dagat ng Karagatang Atlantiko sa timog ng lalawigan ng Cabinda, at nakapuwesto ito sa kanang pampang ng Ilog Bele.[1] Ito ay nasa layong 56 na kilometro (35 milya) hilaga ng Moanda (DR Congo), 70 kilometro (43 milya) hilaga ng bunganga ng Ilog Congo, at 137 kilometro (85 milya) timog ng Pointe-Noire (Rep. ng Congo).[3]
Mga distrito[baguhin | baguhin ang batayan]
Nahahati ang Cabinda sa tatlong mga distrito o "comuna":
- Cabinda, ang sentrong pampangasiwaan ng lungsod na tahanan ng 88.6% ng populasyon nito
- Malembo, tahanan ng 3.1%
- Tando-Zinze, tahanan ng 8.3%[4]
Demograpiya[baguhin | baguhin ang batayan]
Mga wika[baguhin | baguhin ang batayan]
Ang Ibinda na isang wika ng Bantu ay ang pangunahing wika ng kapuwa lungsod at lalawigan ng Cabinda.is the primary.[2] Sinasalita rin ang wikang Portuges, ang opisyal na wika ng Angola, bagamat pangkaramihan sa gampaning pampangasiwaan. Sapagkat sinakop ng mga Portuges ang Cabinda sa huling bahagi ng ika-19 na dantaon kung ihahambing sa ibang bahagi ng Angola, hindi malawakang sinasalita ang Portuges. Gayunpaman, mabilis na lumalaki ang bilang ng mga nagsasalita ng Portuges.
Transport[baguhin | baguhin ang batayan]
Pinaglilingkuran ang lungsod ng Paliparan ng Cabinda.
Noong 2012, ipinapanukala ang isang karugtong ng daambakal upang ikabit ito sa pangunahing sistemang daambakal ng Angola, subalit kinailangan pa itong tumawid sa lupain ng Demokratikong Republika ng Congo.
Talasanggunian[baguhin | baguhin ang batayan]
- ↑ 1.0 1.1 "Cabinda". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Inc. 2014. Tinago mula orihinal hanggang 2011-02-08. Kinuha noong 2014-06-21.
- ↑ 2.0 2.1 "Cabinda" (sa Portuges). Luanda, Angola: Info-Angola. 2014. Tinago mula orihinal hanggang 2015-11-25. Kinuha noong 2014-05-21.
{{cite web}}: Binalewala ang unknown parameter|dead-url=(mungkahi|url-status=) (help) - ↑ Google. "Cabinda (city)" (Mapa). Google Maps. Google.
{{cite map}}: Ang|author=ay may generic na pangalan (help); Binalewala ang unknown parameter|mapurl=(mungkahi|map-url=) (help) - ↑ "Region 1: Cabinda". Postcode Query. 2014. Kinuha noong 2014-06-21.
Bibliograpiya[baguhin | baguhin ang batayan]
- Esteves Pereira; Guilherme Rodrigues, mga pat. (1906). "Cabinda". Portugal: Diccionario Historico... (sa Portuges). Bol. 2. Lisbon: Joao Romano Torres. OCLC 865826167.
{{cite book}}: Binalewala ang unknown parameter|chapterurl=(mungkahi|chapter-url=) (help)
Mga kawing panlabas[baguhin | baguhin ang batayan]
 |
Ang Wikisource ay may teksto ng artikulong Cabinda ng New International Encyclopedia (1905). |
- Profile of Cabinda Municipality Padron:Pt
May kaugnay na midya ang Cabinda (city) sa Wikimedia Commons
May kaugnay na midya ang 