Kim Jong-un
Respetadong Kasama Mariskal ng Republika Kim Jong-un | |
|---|---|
김정은 | |
.jpg) | |
 Ika-3 Pangkalahatang Kalihim ng Partido Manggagawa ng Korea | |
Kasalukuyang nanunungkulan | |
| Unang araw ng panunungkulan 10 Enero 2021 | |
| Nakaraang sinundan | Kim Jong-il |
  Pangulo ng Komisyon ng Ugnayang Pampamahalaan | |
Kasalukuyang nanunungkulan | |
| Unang araw ng panunungkulan 29 Hunyo 2016 | |
| Unang Pangalawang Pangulo | Choe Ryong-hae |
| Pangalawang Pangulo | Hwang Pyong-so Pak Pong-ju Choe Ryong-hae Kim Tok-hun |
| Premiyer | Pak Pong-ju Kim Jae-ryong Kim Tok-hun |
 Unang Tagapangulo ng Komisyon ng Tanggulang Pambansa | |
| Nasa puwesto 13 Abril 2012 – 29 Hunyo 2016 | |
| Pangalawang Tagapangulo | Kim Yong-chun Ri Yong-mu Jang Song-taek O Kuk-ryol Choe Ryong-hae Hwang Pyong-so |
| Premiyer | Choe Yong-rim Pak Pong-ju |
| Nakaraang sinundan | Kim Jong-il (bilang Tagapangulo) |
| Pansariling Detalye | |
| Isinilang | 8 Enero 1984 Pyongyang, Hilagang Korea |
| Partido |  Partido Manggagawa ng Korea |
| Asawa | Ri Sol-ju |
| Anak | Kim Ju-ae |
| Magulang | Kim Jong-il (ama) Ko Yong-hee (ina) |
| Alma Mater | Pamantasang Kim Il-sung Pamantasang Militar ng Kim Il-sung |
| Pirma |  |
| Serbisyo sa militar | |
| Katapatan |  Hilagang Korea |
| Sangay/Serbisyo |  Hukbong Bayan ng Korea |
| Taong lingkod | 2010-kasalukuyan |
| Ranggo |  Mariskal |
| Atasan | Kataas-taasang Komandante |
| |
Si Kim Jong-un (ipinanganak Enero 8, 1984) ay isang Koreanong politiko na siyang ikatlo at kasalukuyang kataas-taasang pinuno ng Hilagang Korea. Nagsimula ang kanyang pamamahala mula sa pagkamatay ng kanyang amang si Kim Jong-il noong 2011. Naglilingkod siya bilang Pangkalahatang Kalihim ng Partido Manggagawa ng Korea at Pangulo ng Komisyon ng Ugnayang Pampamahalaan.
Isinalang sa Pyongyang sa unang bahagi ng dekada 1980, nag-aral at lumaki si Kim sa Berna, Suwisa. Matapos ma-istrok ang kanyang ama, bumalik siya sa bansa at nakatanggap ng titulo mula sa Pamantasang Kim Il-sung. Mula 2010, tinanaw na si Kim bilang eredero sa pamunuan ng bansa, at iniangat sa ranggo ng apat-na-talang heneral sa parehong taon. Nang nasawi ng kanyang ama, inanunsyo si Kim ng pampamahalaang telebisyon bilang "Dakilang Kahalili". Kasunod nito ay iniutos niya ang pagpurga ng iilang matataas na opisyal tulad ng kanyang sariling titong si Jang Song-thaek noong 2013. Pinaniniwalaan din na siya ang nagpapatay sa kanyang kalahating-kapatid na si Kim Jong-nam sa Malaysia noong 2017. Pinangunahan niya ang pagpapalawak ng ekonomiyang mamimili, mga proyektong konstruksyon, at atraksyong panturista sa Hilagang Korea.
Pinalawak ni Kim ang programang nukleyar ng bansa sa patakarang Byungjin, na humantong sa tumaas na tensyon sa Estados Unidos, Timog Korea, at Tsina. Noong 2018 at 2019, nakibahagi si Kim sa mga sumite kina noo'y Timog Koreanong pangulong Moon Jae-in at Amerikanong pangulong Donald Trump, na dumulot sa maikling pagtunaw sa pagitan ng Hilagang Korea at ng dalawang bansa, ngunit sa huli ay nabigo ang mga negosasyon nang walang pag-unlad sa reunipikasyon ng Korea o pagdisarmang nukleyar. Inangkin niya ang tagumpay sa paglaban ng pandemyang COVID-19 sa bansa dahil wala itong naiulat ng anumang kumpirmadong kaso hanggang Mayo 2022, bagama't maraming dayuhang tagamasid ang nagdududa sa pahayag na ito. Idineklara ni Kim noong 2024 na pormal na tinalikuran ng Hilagang Korea ang pagsisikap na muling pagsamahin ang Korea. Sa parehong taon, kasunod ng kampanya at inkursyon sa Kursk, nagpadala si Kim ng mga sundalo ng Hukbong Bayan ng Korea upang tulungan ang mga yunit ng Rusya laban sa Ukranya.
Tulad ng kanyang lolo at ama, itinuturing si Kim na totalitaryong diktador. Iniulat ng mga Nagkakaisang Bansa noong 2013 na ang Hilagang Korea sa kanyang pamumuno ang may pinakamalalang estado ng karapatang pantao sa mundo, at maaari siyang litisin para sa mga krimen laban sa sangkatauhan.
Maagang Buhay
[baguhin | baguhin ang wikitext]Walang tiyak na konsenso sa taon ng kapanganakan ni Kim. Ipinahayag ng midyang estatal ng Hilagang Korea na ipinanganak siya noong 1982. Ipinapalagay na itinalaga ito bilang opisyal na taon ng kapanganakan ni Kim dahil sa simbolismo; minarkahan nito ang ikapitumpung kaarawan ng kanyang lolong si Kim Il-sung, at ikaapatnapung kaarawan ng kanyang ama. Naniniwala ang mga intelihenteng opisyal ng Timog Korea na ang aktwal na petsa ay noong 1983, na kinumpirma ng Amerikanong basketbolerong Dennis Rodman nang binisita niya si Kim noong 2013.[1] Nililista ito ng Estados Unidos na 1984 batay sa pasaporteng ginamit niya habang nag-aaral sa Suwisa. Kinumpirma ito ni Ko Yong-suk, ang tiyahin ni Kim na tumalikod sa EUA noong 1997, na nagsasabing kasing-edad ni Kim ang kanyang sariling anak na kalaro niya mula pagkabata.[2] Si Kim ang pangalawa sa tatlong anak nina Kim Jong-il at Ko Yong-hee; si Jong-il ang anak at kahalili ng dating pangulo ng Hilagang Korea na si Kim Il-sung, at si Ko ay Koreanang Zainichi na isinilang sa Osaka, Hapon. Kalunya si Ko ni Jong-il, na opisyal na kasal noon kay Kim Yong-sook, at sa kanilang pagsasama ay nagkaroon sila ng tatlong anak: bukod kay Jong-un ay sina Jong-chul noong 1981 at Yo-jong noong 1987. Si Kim ang unang pinuno ng Hilagang Korea na isinilang na bilang mamamayan ng Hilagang Korea; ang kanyang ama'y ipinanganak sa Unyong Sobyetiko at ang kanyang lolo noong panahong kolonyal na Hapones.[3]
Nang maglaon, iniulat na si Kim Jong Un ay nag-aral sa Liebefeld Steinhölzli state school sa Köniz, malapit sa Bern, sa ilalim ng pangalang "Pak-un" o "Un-pak" mula 1998 hanggang 2000 bilang anak ng isang empleyado ng North Korean embassy sa Bern. Kinumpirma ng mga awtoridad na isang estudyante ng North Korean ang pumasok sa paaralan sa panahong iyon. Unang pumasok si Kim sa isang espesyal na klase para sa mga batang banyaga ang wika at kalaunan ay dumalo sa mga regular na klase ng ika-6, ika-7, ika-8 at bahagi ng huling ika-9 na taon, na biglang umalis sa paaralan noong taglagas ng 2000. Siya ay inilarawan bilang isang mahusay na pinagsama-sama at ambisyosong estudyante na mahilig maglaro ng basketball. Gayunpaman, ang kanyang mga marka at rating ng pagdalo ay iniulat na mahina. Ang embahador ng Hilagang Korea sa Switzerland, si Ri Chol, ay nagkaroon ng malapit na kaugnayan sa kanya at kumilos bilang isang tagapayo. Sinabi ng isa sa mga kaklase ni Kim sa mga mamamahayag na sinabi niya sa kanya na siya ay anak ng pinuno ng Hilagang Korea. Ayon sa ilang ulat, inilarawan si Kim ng mga kaklase bilang isang mahiyaing bata na awkward sa mga babae at walang malasakit sa mga isyung pampulitika, ngunit nakikilala ang kanyang sarili sa sports at nagkaroon ng pagkahumaling sa American National Basketball Association at Michael Jordan. Sinabi ng isang kaibigan na pinakitaan siya ng mga larawan ni Kim kasama sina Kobe Bryant at Toni Kukoč. Si Kim ay inilarawan bilang mahiyain, isang mabuting mag-aaral na nakikisama sa kanyang mga kaklase, at isang tagahanga ng basketball. Siya ay chaperoned sa pamamagitan ng isang mas matandang estudyante, na naisip na ang kanyang bodyguard. Ang kanyang nakatatandang kapatid na si Kim Jong Chul ay nag-aral din kasama niya. Iniulat ng Washington Post noong 2009 na naalala ng mga kaibigan ni Kim Jong Un sa paaralan na siya ay "gumugol ng maraming oras sa paggawa ng maselang pagguhit ng lapis ng superstar ng Chicago Bulls na si Michael Jordan". Siya ay nahuhumaling sa basketball at mga laro sa kompyuter, at naging tagahanga ng mga pelikulang aksyon ni Jackie Chan.
Karamihan sa mga analyst ay sumasang-ayon na si Kim Jong Un ay nag-aral sa Kim Il Sung University, isang nangungunang officer-training school sa Pyongyang, mula 2002 hanggang 2007. Nakakuha si Kim ng dalawang degree, isa sa physics sa Kim Il Sung University at isa pa bilang isang Army officer sa Kim Il Sung Military University.
Sa loob ng maraming taon, isang kumpirmadong larawan lamang niya ang nalalamang umiiral sa labas ng Hilagang Korea, na tila kinunan noong kalagitnaan ng dekada 1990, noong siya ay labing-isa. Paminsan-minsan, lumalabas ang iba pang dapat na mga larawan niya ngunit madalas na pinagtatalunan. Noong Hunyo 2010 lamang, ilang sandali bago siya binigyan ng mga opisyal na post at ipinakilala sa publiko sa mga taga-Hilagang Korea, mas maraming larawan ang inilabas ni Kim, na kinunan noong siya ay nag-aaral sa Switzerland. Ang unang opisyal na larawan niya bilang nasa hustong gulang ay isang larawan ng grupo na inilabas noong 30 Setyembre 2010, sa pagtatapos ng party conference na epektibong nagpahid sa kanya, kung saan siya ay nakaupo sa harap na hanay, dalawang lugar mula sa kanyang ama. Sinundan ito ng newsreel footage ng pagdalo niya sa conference.
Pamumuno sa Hilagang Korea
[baguhin | baguhin ang wikitext]Pagkakahalili
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang panganay na kapatid sa ama ni Kim Jong Un, si Kim Jong Nam, ay naging paboritong magtagumpay, ngunit iniulat na hindi nagustuhan pagkatapos ng 2001, nang mahuli siyang nagtatangkang pumasok sa Japan gamit ang isang pekeng pasaporte upang bisitahin ang Tokyo Disneyland. Si Kim Jong Nam ay pinatay sa Malaysia noong 2017 ng mga hinihinalang ahente ng North Korea.
Ang dating personal na chef ni Kim Jong Il, si Kenji Fujimoto, ay nagsiwalat ng mga detalye tungkol kay Kim Jong Un, kung kanino siya nagkaroon ng magandang relasyon, na nagsasaad na siya ay pinaboran na maging kahalili ng kanyang ama. Sinabi rin ni Fujimoto na si Jong Un ay pinapaboran ng kanyang ama kaysa sa kanyang nakatatandang kapatid na lalaki, si Kim Jong Chul, na nangangatuwiran na si Jong Chul ay masyadong pambabae sa karakter, habang si Jong Un ay "eksaktong katulad ng kanyang ama". Higit pa rito, sinabi ni Fujimoto na "kung ibibigay ang kapangyarihan, si Jong Un ang pinakamabuti para dito. Siya ay may napakahusay na pisikal na mga regalo, isang malaking uminom at hindi kailanman umamin ng pagkatalo." Gayundin, ayon kay Fujimoto, humihithit si Jong Un ng sigarilyo ni Yves Saint Laurent, mahilig sa whisky ng Johnnie Walker at mayroong isang Mercedes-Benz 600 luxury sedan. Noong si Jong Un ay 18, inilarawan ni Fujimoto ang isang episode kung saan minsang tinanong ni Jong Un ang kanyang marangyang pamumuhay at nagtanong, "nandito tayo, naglalaro ng basketball, nakasakay sa kabayo, nakasakay sa jet skis, nagsasaya nang magkasama. Ngunit paano ang buhay ng karaniwang tao?" Noong 15 Enero 2009, iniulat ng South Korean news agency na Yonhap na hinirang ni Kim Jong Il si Kim Jong Un upang maging kanyang tagumpay.
Pumanaw si Kim Jong-il noong 17 Disyembre 2011. Sa kabila ng mga plano ng nakatatandang Kim, hindi agad malinaw pagkatapos ng kanyang kamatayan kung si Jong-un sa katunayan ay kukuha ng buong kapangyarihan, at kung ano ang eksaktong papel niya sa isang bagong pamahalaan. Hinulaan ng ilang analista na kapag namatay si Jong-il, gaganap si Jang Song Thaek ay gaganap bilang rehente sapagkat wala pa masyadong karanasan si Kim Jong-un na mamuno.[4]
Noong 8 Marso 2009, iniulat ng BBC News na si Kim Jong Un ay nasa balota para sa 2009 na halalan sa Supreme People's Assembly, ang rubber stamp parliament ng North Korea. Ang mga sumunod na ulat ay nagpahiwatig na ang kanyang pangalan ay hindi lumilitaw sa listahan ng mga mambabatas, ngunit kalaunan ay itinaas siya sa isang mid-level na posisyon sa National Defense Commission, ang pinakamataas na katawan sa paggawa ng desisyon ng estado at pinakamataas na organisasyon ng North Korean military noong panahong iyon.
Mula 2009, naunawaan ng mga dayuhang serbisyong diplomatiko na hahalili ni Kim ang kanyang ama na si Kim Jong Il bilang pinuno ng Korean Workers' Party at de facto na pinuno ng North Korea. Siya ay pinangalanan bilang "Brilliant Comrade". Hiniling din ng kanyang ama ang mga tauhan ng embahada sa ibang bansa na mangako ng katapatan sa kanyang anak. Nagkaroon din ng mga ulat na ang mga mamamayan sa Hilagang Korea ay hinikayat na kumanta ng isang bagong likhang "awit ng papuri" kay Kim Jong Un, sa katulad na paraan ng mga papuri na kantang may kaugnayan kina Kim Jong Il at Kim Il Sung. Nang maglaon, noong Hunyo, si Kim ay iniulat na lihim na bumisita sa Tsina upang "iharap ang sarili" sa pamunuan ng Tsina. Mariing itinanggi ng Chinese foreign ministry na nangyari ang pagbisitang ito. Noong Setyembre 2009, iniulat na si Kim Jong Il ay nakakuha ng suporta para sa plano ng paghalili, pagkatapos ng isang kampanyang propaganda. Ito ay pinaniniwalaan ng ilan na si Kim Jong Un ay kasangkot sa paglubog ng Cheonan at ang pambobomba kay Yeonpyeong upang palakasin ang kanyang mga kredensyal sa militar at mapadali ang isang matagumpay na paglipat ng kapangyarihan mula sa kanyang ama.
Si Kim Jong Un ay ginawang daejang (대장), ang katumbas ng isang four-star general sa Estados Unidos, noong 27 Setyembre 2010, isang araw bago ang isang pambihirang kumperensya ng Workers' Party of Korea sa Pyongyang, ang unang pagkakataon na binanggit siya ng media ng North Korea sa pangalan at sa kabila ng wala siyang karanasan sa militar. Sa kabila ng promosyon, walang karagdagang detalye, kabilang ang mga mapatunayang larawan ni Kim, na inilabas. Noong Setyembre 28, 2010, hinirang siyang vice chairman ng Central Military Commission at hinirang sa Central Committee ng Workers' Party, sa isang maliwanag na tango upang maging kahalili ni Kim Jong Il. Noong 10 Oktubre 2010, si Kim Jong Un ay kasama ng kanyang ama nang dumalo siya sa pagdiriwang ng ika-65 anibersaryo ng naghaharing Workers' Party. Ito ay nakita bilang pagkumpirma sa kanyang posisyon bilang susunod na pinuno ng Partido ng Manggagawa. Ang hindi pa nagagawang internasyonal na pag-access sa press ay ipinagkaloob sa kaganapan, na higit na nagpapahiwatig ng kahalagahan ng presensya ni Kim Jong Un. Noong Enero 2011, iniulat na sinimulan ng rehimen na linisin ang humigit-kumulang 200 mga protege ng tiyuhin ni Kim Jong Un na sina Jang Song Thaek at O Kuk Ryol, ang vice chairman ng National Defense Commission, sa pamamagitan ng alinman sa detensyon o pagbitay upang higit na pigilan ang alinman sa lalaki mula sa karibal kay Jong Un.
Sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ "Rodman Gives Details on Trip to North Korea". The New York Times.
- ↑ "Kim Jong Un's long-lost US-based aunt". Deutsche Welle (sa wikang Ingles). 28 May 2016.
- ↑ Lee, Young-jong; Kim, Hee-jin (8 August 2012). "Kim Jong-un's sister is having a ball". Korea JoongAng Daily. Inarkibo mula sa orihinal noong 16 October 2015. Nakuha noong 26 December 2015.
- ↑ Wallace, Rick; Sainsbury, Michael (29 September 2010). "Kim Jong‑il's heir Kim Jong‑un made general". The Australian. ISSN 1038-8761. Inarkibo mula sa orihinal noong 25 December 2013.