Lalawigan ng Kanchanaburi

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Kanchanaburi

กาญจนบุรี
Lalawigan
Mula sa kaliwa pakanan, taas pababa: Tarangkahan ng Lungsod ng Kanchanaburi, Pambansang Liwasan ng Erawan, Daang Kanchanaburi, Daambakal ng Burma, Sementeryong Pandigma ng Kanchanaburi
Watawat ng Kanchanaburi
Watawat		Opisyal na sagisag ng Kanchanaburi
Sagisag
Palayaw: 
Mueang Kan
Bansag: 
"แคว้นโบราณ ด่านเจดีย์ มณีเมืองกาญจน์ สะพานข้ามแม่น้ำแคว แหล่งแร่น้ำตก" ("Sinaunang rehiyon, tsekpoint Chedi, Manee Mueang Kan, Tulay sa Ilog Kwai, at Mineral na talon")
Mapa ng Taylandiya na nagpapakita ng lalawigan ng Kanchanaburi
Mapa ng Taylandiya na nagpapakita ng lalawigan ng Kanchanaburi
BansaTaylandiya
KabeseraKanchanaburi
Pamahalaan
 • GobernadorJirakiat Phumsawat
Lawak
 • Kabuuan19,483 km2 (7,522 milya kuwadrado)
Ranggo sa lawakIkatlo
Populasyon
 (2018)[2]
 • Kabuuan893,151
 • RanggoIka-26
 • Kapal46/km2 (120/milya kuwadrado)
 • Ranggo sa densidadIka-74
Sona ng orasUTC+7 (ICT)
Postal code
71xxx
Calling code034
Kodigo ng ISO 3166TH-71
Plaka ng sasakyanกาญจนบุรี
Websaytkanchanaburi.go.th

Ang Kanchanaburi (Thai: กาญจนบุรี, binibigkas [kāːn.t͡ɕā.ná(ʔ).bū.rīː]) ay ang pinakamalaki sa mga kanlurang lalawigan (changwat) ng Taylandiya. Ang mga kalapit na lalawigan ay (paikot mula kanan, mula sa hilaga) Tak, Uthai Thani, Suphan Buri, Nakhon Pathom, at Ratchaburi. Sa kanluran ito ay may hangganan sa Estado ng Kayin, Estado ng Mon, at sa Rehiyon ng Tanintharyi ng Myanmar.

Naaakit ang mga turista sa kasaysayan ng sinaunang sibilisasyon nito at sa Tulay noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa ibabaw ng Ilog Kwai, na orihinal na binabaybay na "Khwae" ngunit opisyal na binago sa Kwai upang matugunan ang mga inaasahan ng mga turista.

Heograpiya[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ika-5 palapag ng pitong-palapag na talon ng Erawan sa Pambansang Liwasan ng Erawan.

Ang lalawigan ay nasa kanluran ng Thailand, 129 km mula sa Bangkok, at sumasaklaw sa kabuuang lawak na humigit-kumulang 19,483 km2. Ito ang ikatlong pinakamalaking lalawigan ng bansa, pagkatapos ng Nakhon Ratchasima at Chiang Mai. Sa topograpiya, natatakpan ito ng mga troso at evergreen na kagubatan. Ang kabuuang lugar ng kagubatan ay 12,002 square kilometre (4,634 mi kuw) o 61.9 porsyento ng panlalawigang pook.[3] Sinasaklaw ng distrito ang pinagmumulan ng mga lambak ng mga ilog na Kwae Yai at Kwae Noi ("Ilog Kwai"), na nagsanib sa lungsod ng Kanchanaburi upang bumuo ng Ilog Mae Klong.

Ang Bong Ti ay isang transnasyonal na pook-tawiran sa hangganan, na inaasahang magkakaroon ng kahalagahan kung magpapatuloy ang nakaplanong proyektong malalimang pantalan ng Dawei , kasama ang isang highway at isang linya ng tren sa pagitan ng Bangkok at ng daungan.[4]

Ilang pambansang liwasan ang nasa bulubunduking kagubatan ng Kaburulang Tenasserim ng lalawigan: ang mga Pambansang Liwasan ng Erawan, Sai Yok, Khao Laem, Thong Pha Phum, Khuean Srinagarindra, at Chaloem Rattanakosin. Ang Santuwaryong Ilahas ng Thungyai Naresuan ay nasa listahan ng Pandaigdigang Pamanang Pook ng UNESCO.

Kasaysayan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Lumilitaw ang Kanchanaburi sa mga salaysay na ang Kanchanaburi ay isang kolonya ng Suphanburi noong panahon ng Sukhothai. Hanggang sa panahon ng Ayutthaya, ang Kanchanaburi ay isa ring mahalagang estasyon sa digmaan sa pagitan ng mga hukbong Taylandes at Burmes. Hanggang sa panahon ng Thonburi at panahon ng Rattanakosin, ang orihinal na lungsod ng Kanchanaburi ay orihinal na matatagpuan sa Tambon Lat Ya (Sa kasalukuyan sa Kampo ng Pagsasanay ng Khao Chon Kai).

Ang Kanchanaburi ay isang larangan ng digmaan noong Digmaang Burmes–Siames (1785–1786).

Noong 1831, iniutos ni Haring Rama III ang pagtatayo ng pader ng lungsod at ang kuta sa Kanchanaburi, na matatagpuan sa Tambon Pak Phraek, na kung saan ay ang lugar ng tagpuan ng Ilog Khwae Yai at Ilog Khwae Noi. Nagsimula ang konstruksiyon noong 8 Marso 1831, at natapos noong 17 Mayo 1832, at humiwalay sa Suphanburi mula noon. Nang maglaon sa paghahari ni Haring Rama V, nang magkaroon ng anyo ng pamahalaan bilang kondado ng Thesapiban, inilipat ang Kanchanaburi sa Monthon Ratchaburi at kalaunan ay naging lalawigan ng Kanchanaburi noong 1924.

Hindi gaanong naitala ang kasaysayan tungkol sa lalawigan ng Kanchanaburi bago ang paghahari ni Haring Rama I, ngunit naniniwala ang ilang mga mananalaysay na ang lalawigan ay may estratehikong kahalagahan sa panahon ng Ayutthaya, dahil ito ay nasa ruta ng pagsalakay mula sa Burma. Noong 1982, maraming kalansay at espada ng tao at elepante ang natagpuan sa distrito ng Phanom Thuan, na humahantong sa haka-haka na ang pook na ito ay maaaring ang lugar ng sikat na labanan ni Haring Naresuan laban sa Burmes na prinsipeng tagapagmana, na kadalasang nakatalaga sa distrito ng Don Chedi sa kalapit na lalawigan ng Suphanburi.

Karamihan sa mga dayuhan ay higit na nakakaalam sa kamakailang kasaysayan ng Kanchanaburi sa Daambakal ng Burma. Sa panahon ng pananakop ng mga Hapones sa Taylandiya noong 1942, ang parehong mga kaalyadong bihag ng digma (POW) at mga manggagawang Asyano ay inutusan ng mga Hapones na magtayo ng isang riles ng Taylandiya-Burma. Sa kalaunan, mahigit 100,000 katao (16,000 kaalyadong POW at 90,000 lokal na manggagawang Asyano) ang namatay dahil sa kasuklam-suklam na kalagayan sa pagtatrabaho.

Tulay sa ibabaw ng Ilog Kwai ni Leo Rawlings, isang POW na kasangkot sa pagtatayo ng linya (guhit na may petsang 1943)
Ang Tulay sa ibabaw ng Ilog Kwai, Ilog Kwai

Mga simbolo[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang selyo ng lalawigan ay nagpapakita ng tatlong stupa sa Bundok Bantadthong. Ibinigay nila ang pangalan sa silang sa Myanmar, na tinatawag na "Pasong Tatlong Pagoda".[5]

Ang bulaklak ng lalawigan ay ang night-flowering jasmine (Nyctanthes arbortristis). Ang puno ng lalawigan ay ang Moulmein lancewood (Homalium tomentosum).

Ang sawikaing panlalawigan ay "Isang lalawigan ng sinaunang komunidad, pasong tatlong pagoda, mahalagang bato, Tulay sa Ilog Kwae, mga mineral, at mga rekurso ng talon".

Mga pagkakahating pampangasiwaan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mapa ng 13 distrito

Pamahalaang panlalawigan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang Kanchanaburi ay nahahati sa 13 distrito (amphoe). Ang mga distrito ay nahahati pa sa 98 mga subdistrito (tambon) at 887 na mga nayon (muban).

  1. Mueang Kanchanaburi
  2. Sai Yok
  3. Bo Phloi
  4. Si Sawat
  5. Tha Maka
  6. Tha Muang
  7. Thong Pha Phum
  1. Sangkhla Buri
  2. Phanom Thuan
  3. Lao Khwan
  4. Dan Makham Tia
  5. Nong Prue
  6. Huai Krachao

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. ↑ Advancing Human Development through the ASEAN Community, Thailand Human Development Report 2014, table 0:Basic Data (PDF) (Ulat). United Nations Development Programme (UNDP) Thailand. pp. 134–135. ISBN 978-974-680-368-7. Nakuha noong 17 January 2016, Data has been supplied by Land Development Department, Ministry of Agriculture and Cooperatives, at Wayback Machine.{{cite report}}: CS1 maint: postscript (link)[patay na link]
  2. ↑ "รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้านประจำปี พ.ศ.2561" [Statistics, population and house statistics for the year 2018]. Registration Office Department of the Interior, Ministry of the Interior (sa Thai). 31 December 2018. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 14 June 2019. Nakuha noong 20 June 2019.
  3. ↑ "ตารางที่ 2 พี้นที่ป่าไม้ แยกรายจังหวัด พ.ศ.2562" [Table 2 Forest area Separate province year 2019] (sa Thai). 2019. Nakuha noong 6 April 2021, information, Forest statistics Year 2019{{cite web}}: CS1 maint: postscript (link)
  4. ↑ "Table A1-1-1a. Prospective projects in Mekong sub-region" (PDF). Inarkibo mula sa ang orihinal (PDF) noong 2013-05-04. Nakuha noong 2012-12-28.
  5. ↑ "Seals of the provinces of Thailand" (PDF). Inarkibo mula sa ang orihinal (PDF) noong 2007-09-30. Nakuha noong 2022-11-21.
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lalawigan_ng_Kanchanaburi&oldid=2042497"