Letonya
Republika ng Letonya Latvijas Republika (Leton)
| |
---|---|
![]() Kinaroroonan ng Letonya (dark green) – sa Europe (green & dark grey) | |
Kabisera at pinakamalaking lungsod | Riga 56°57′N 24°6′E / 56.950°N 24.100°E |
Wikang opisyal | Leton |
Katawagan | Leton |
Pamahalaan | Unitaryong republikang parlamentaryo |
• Pangulo | Edgars Rinkēvičs |
Evika Siliņa | |
Lehislatura | Saeima |
Independence | |
18 November 1918 | |
• Recognised | 26 January 1921 |
7 November 1922 | |
21 August 1991 | |
1 May 2004 | |
Lawak | |
• Kabuuan | 64,589 km2 (24,938 mi kuw) (122nd) |
• Katubigan (%) | 2.09 (2015)[1] |
Populasyon | |
• Pagtataya sa 2022 | 1,842,226[2] (146th) |
• Densidad | 29.6/km2 (76.7/mi kuw) (147th) |
KDP (PLP) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan | ![]() |
• Bawat kapita | ![]() |
KDP (nominal) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan | ![]() |
• Bawat kapita | ![]() |
Gini (2021) | 35.7[4] katamtaman |
TKP (2021) | ![]() napakataas · 39th |
Salapi | Euro (€) (EUR) |
Sona ng oras | UTC+2 (EET) |
• Tag-init (DST) | UTC+3 (EEST) |
Ayos ng petsa | dd/mm/yyyy |
Gilid ng pagmamaneho | right |
Kodigong pantelepono | +371 |
Internet TLD | .lvc |
|
Ang Letonya (Leton: Latvija), opisyal na Republika ng Letonya, ay bansang matatagpuan sa rehiyong Baltiko ng Hilagang Europa. Hinahangganan ito ng Estonya sa hilaga, Litwanya sa timog, Rusya sa silangan, at Biyelorusya sa timog-silangan; nagbabahagi rin ito ng limitasyong maritimo sa Suwesya sa kanluran. Ang kabisera at pinakamalaking lungsod nito ay Riga.
Ang Latbiya ay isang demokratikong parlamentariyong republika na itinatag noong 1989. Riga ang kabisera nito, at ang opisyal na wika nito ay Latbiyano. Nahahati ito sa 118 dibisyon, na kung saan ang 109 rito ay mga munisipalidad at ang 9 ay mga lungsod.[10]
Ang Republika ng Latbiya ay itinatag noong 18 Nobyembre 1918, ngunit ang kalayaan nito ay naputol nang sinakop ito ng Unyong Sobyet noong 1940, ng Alemanyang Nazi noong 1941, at muling sakupin ng Unyong Sobyet noong 1944 para buuin ang Latbiyanong SSR sa loob ng limampung taon. Noong 21 Agosto 1991, muling nagdeklara ng kalaayan ang Latbiya.
Pangunahing mga sentro ng populasyon[baguhin | baguhin ang wikitext]
- Riga (605 802)
- Daugavpils (79 120)
- Liepāja (67 360)
- Jelgava (54 694)
- Jūrmala (50 561)
- Ventspils (32 955)
- Rēzekne (26 481)
- Ogre (22 872)
- Valmiera (22 757)
- Jēkabpils (21 418)[11]
Sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]
- ↑ "Surface water and surface water change". Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Nakuha noong 11 October 2020.
- ↑ Padron:Cite CIA World Factbook
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Latvia)". IMF.org. International Monetary Fund. 10 October 2023. Nakuha noong 13 October 2023.
- ↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income". Eurostat. Inarkibo mula sa orihinal noong 9 October 2020. Nakuha noong 22 June 2022.
- ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (sa Ingles). United Nations Development Programme. September 8, 2022. Nakuha noong September 8, 2022.
- ↑ "The Constitution of the Republic of Latvia, Chapter 1 (Article 4)". The Parliament of the Republic of Latvia. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 5 December 2013. Nakuha noong 20 November 2013.
- ↑ "Official Language Law, Section 3 (Article 1)". The Parliament of the Republic of Latvia. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 4 January 2014. Nakuha noong 20 November 2013.
- ↑ "Official Language Law, Sections 4, 5 and 18 (Article 4)". Likumi.lv. Inarkibo mula sa orihinal noong 5 July 2019. Nakuha noong 7 October 2019.
- ↑ "Official Language Law, Section 3 (Articles 3 and 4)". The Parliament of the Republic of Latvia. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 4 January 2014. Nakuha noong 20 November 2013.
- ↑ "Administrative divisions of Latvia". www.ambermarks.com. 2015. Nakuha noong 14 March 2015.
- ↑ stat.gov.lv. Population ... in regions, cities, towns and municipalities after administrative-territorial reform in 2021, (sa Ingles)
Panlabas na kawing[baguhin | baguhin ang wikitext]
Gabay panlakbay sa Letonya mula sa Wikivoyage
Pamahalaan[baguhin | baguhin ang wikitext]
- Latvijas Valsts prezidenta kanceleja, Pangulo ng Letonya
- Latvijas Republikas Ministru kabinets, Gabinete ng mga Ministro
- Latvijas Republikas Saeima, parlamento ng Letonya
- Latvijas Republikas Ārlietu ministrija, Ministeryo ng Ugnayang Panlabas
Iba pa[baguhin | baguhin ang wikitext]
- Latvijas institūts Naka-arkibo 2001-12-04 sa Wayback Machine., ang bagong website ng Institutong mga Leton
- Latvijas institūts Naka-arkibo 2015-05-02 sa Wayback Machine., ang lumang website ng Institutong mga Leton, impormasyon tungkol sa Letonyasa iba’t ibang wika
- Folklore ng Letonya
- Welcome to Latvia Naka-arkibo 2016-03-08 sa Wayback Machine., koleksiyon ng lingks na may kaugnayan sa Letonya
- Latvians Online, online na komunidad ng mga Leton, nakaangkop sa mga Leton sa ibang bansa
- Identidad ng mga ipinatapong Latvian
- Toronto Ziņas Naka-arkibo 2019-06-10 sa Wayback Machine., ang kaisa-isang bilinggweng e-zin na mga Leton (e-zine)
- [1] Naka-arkibo 2005-03-13 sa Wayback Machine.
- Websites sa wikang Latvian Naka-arkibo 2005-03-05 sa Wayback Machine.
- Mga larawang ng Latvia Naka-arkibo 2021-02-02 sa Wayback Machine.