Tingnan ang wikitext ng Masa

{{for|masa na ginagawa para maging tinapay|Tapay}}
{{Infobox physical quantity
| name = Masa
| width =
| background =
| image = Poids fonte 2 kg 03 (cropped).jpg
| caption = Isang {{cvt|2|kg}} na timbang ng cast iron na ginagamit para sa mga balanse
| unit = [[kilogram]]
| otherunits =
| symbols = m
| baseunits =
| dimension =
| extensive = yes
| conserved = yes
| transformsas =
| derivations =
}}
Ang '''bigat'''<ref>Maugnaying Talasalitaang Pang-agham Ingles-Pilipino, 1969.</ref> o '''masa''' ay ang dami o bilang ng [[materya]] sa loob ng isang katawan. Pareho ang masa ng isang bagay saan man ito naroroon. Maaaring isipin ang masa bilang ang dami ng mga materyales na nakapaloob sa isang bagay, sa paraan na hindi nakadepende sa kung gaanong karaming espasyo o puwang ang napupuno.

Ang yunit ng masa kung pagbabasehan ang Internasyunal na Sistema ng mga Yunit o SI ay ang [[kilogramo]], isinusulat bilang kg. Marami pang ibang mga yunit ng masa, katulad ng [[gramo]] (g), [[tonelada]] (t), [[libra]] (lb.), at [[onsa]] (oz.). Sa [[agham]] at [[inhinyeriya]] kabilang sa mga yunit ng masa ang ''[[slug]]'', [[Atomikong masa|yunit ng atomikong masa]], [[masang Planck]], [[masang solar]], at [[electron volt|eV]]/[[speed of light|c]]<sup>2</sup>. Ibinatay ang huling yunit sa ''[[electron volt]]'' (eV), na pangkaraniwang ginagamit bilang isang yunit ng [[enerhiya]].

Sari-saring mga uri ng [[timbangan]] ang ginagamit na panukat ng masa.

Sa [[pisika]], ipinapakita ng [[Teorya ng natatanging relatibidad|Natatanging Relatibidad]] na ang masa ng isang bagay ay nagiging mas malaki kapag gumagalaw na napakabilis ang bagay. Kapag lumalapit na ang bilis sa [[Bilis ng liwanag|tulin ng liwanag]] nagiging napakalaki ng masa.

Ang buong enerhiya (E) ng katawan ay
:<math>E = {mc^2}/\sqrt{1 - v^2/c^2}</math>
, kung saan ang '''m''' = masa ng katawan, '''v''' = tulin ng katawan, '''c''' = tulin ng liwanag.

May ilang mga bagay na walang pansariling masa dahil sa kanilang paggalaw. Totoo ito para sa kaso ng liwanag: walang masa ang isang [[poton]] ng liwanag, subalit maaaring gumanap bilang masa ang enerhiya nito kapag tumama ito sa isang bagay.

Sa [[kimika]], hindi nagbabago ang masa. Ang masa ng mga kimikal bago maganap ang isang [[reaksiyong kimikal]] aya palaging katumbas ng masa ng mga kimikal pagkaraan. Tinatawag itong [[Batas ng Konserbasyon ng Masa]].
 
== Ibang kahulugan ==
* Ang salitang ''masa'' ay nagmula sa [[wikang Latin]] na nangangahulugang "katawan".
* Ang ''masa'' ay maaaring ibang katawagan para sa isang bagay. Ang bola ay isang maliit na masa, ang [[buwan (astronomiya)|buwan]] ay isang malaking masa, at ang isang [[bituin]] (katulad ng [[araw (astronomiya)|araw]]) ay isang mas malaking masa. Ang salitang ''masa'' ay ginagamit ng paganito sa larangan ng agham.

== Mga sanggunian ==
{{reflist}}

[[Kategorya:Masa| ]]