Pumunta sa nilalaman

Mga Ingles

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Mga Ingles
Mga rehiyong may malaking bilang nila
Reyno Unido:
37.6 milyon sa
Inglatera at Gales (2011)[1]
Mahalagang diyasporang Ingles sa
Estados Unidos46.5 milyon[2] (2020)a
Australya8.3 milyon[3] (2021)b
Canada6.3 milyon[4] (2016)c
Timog Aprika40,000–1.6 milyon[5] (2011)d
Bagong Silandiya210,915[6] (2018)e
Tsile550,000–820,000[7]
Arhentina100,000[8]
Wika
Ingles, Wikang Pasenyas na Britaniko
Relihiyon
Kristiyanismo, tradisyunal na Anglikanismo, subalit kasama din ang mga nonkonpormismo at disidente, gayon din ang ibang mga Protestante; Romano Katoliko din; Islam; Hudaismo, Irrelihiyon, at ibang mga pananampalataya

a Amerikanong Ingles, b Australyanong Ingles, c Canadiyanong Ingles, d diyasporang Britaniko sa Aprika, e Bagong Silandiyanong Ingles

Ang mga Ingles ay isang pangkat-etniko at bansa na katutubo sa Inglatera, na nagsasalita ng wikang Ingles, wikang Kanlurang Hermaniko, at binabahagi ang isang karaniwang kasaysayan at kalinangan.[9] Nagsimula ang identidad ng Ingles sa mga Anglosahones, na kilala noong bilang Angelcynn, na nangangahulugang lipi ng mga Anglo. Hinango ang kanilang etonimo mula sa mga Anglo, isa sa mga Hermaniko na lumipat sa Britaniko noong mga ika-5 dantaon AD.[10]

Karamihan nagmula ang Ingles mula sa dalawang pangunahing makasaysayang pangat ng populasyon: ang mga liping Kanlurang Hermaniko, kabilang ang mga Anglo, Sahona, at Huto na nanirahan sa Timog Britaniko kasunod ng pag-alis ng mga Romano, at bahaging-Romanisadong na Britanikong Selta na nakatira na doon.[11][12][13][14] Kolektibong kilala bilang mga Anglo-Sahones, tinatag nila ang kung ano ang naging Kaharian ng Inglatera noong maagang ika-10 dantaon, bilang tugon sa paglusob at ekstensibong paninirahan ng mga Danes at Noruwego na nagsimula noong huling ika-9 na dantaon.[15][16] Sinundan ito ng Normandong Pananakop at limitadong paninirahan ng mga Normando sa Inglatera noong huling ika-11 dantaon at isang malaki-laking bilang ng mga Protestanteng Pranses na dumayo noong huling ika-16 at ika-18 dantaon.[17][18][19][20][11][21] Ilang depinisyon ng mga Ingles ay kinabibilangan, habang hindi sinasama ng iba, ng mga tao mula sa kalaunang migrasyon sa Inglatera.[22]

Ang Inglatera ay ang pinakamalaki at may pinakamaraming populasyon na bansa sa Reyno Unido ng Gran Britanya at Hilagang Irlanda. Sa mga Batas ng Unyon ng 1707, nagsanib ang Kaharian ng Inglatera at ang Kaharian ng Eskosya upang maging Kaharian ng Gran Britanya.[23] Sa paglipas ng mga taon, masasabing naging malapit na humanay ang mga kustumbre at identidad na Ingles sa mga kustumbre at identidad na Britaniko sa pangkalahatan. Mga mamamayang Britaniko ang karamihan sa mga naninirahan sa Inglatera. Ang ngalang panlipi ng mga lalaki at babae mula sa Inglatera ay Englishman[24] at Englishwoman[25] sa katutubong wika nilang Ingles.

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. "Ethnicity and National Identity in England and Wales". www.ons.gov.uk (sa wikang Ingles). Office for National Statistics. 11 Disyembre 2012. Inarkibo mula sa orihinal noong 21 Enero 2022. Nakuha noong 21 Pebrero 2022. The 2011 England and Wales census reports that in England and Wales 32.4 million people associated themselves with an English identity alone and 37.6 million identified themselves with an English identity either on its own or combined with other identities, being 57.7% and 67.1% respectively of the population of England and Wales.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. "English Most Common Race or Ethnicity in 2020 Census" (sa wikang Ingles). United States census. Oktubre 10, 2023. Nakuha noong Oktubre 21, 2023.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. "2021 Australia, Census All persons QuickStats | Australian Bureau of Statistics". www.abs.gov.au (sa wikang Ingles).
  4. "Census Profile, 2016 Census". Statistics Canada (sa wikang Ingles). 8 Pebrero 2017. Inarkibo mula sa orihinal noong 8 Marso 2021. Nakuha noong 14 Disyembre 2019.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. Census 2011: Census in brief (PDF) (sa wikang Ingles). Pretoria: Statistics South Africa. 2012. p. 26. ISBN 978-0-621-41388-5. Inarkibo (PDF) mula sa orihinal noong 2015-05-13.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) Ang bilang ng tao na tinutukoy ang sarili bilang puti ayo pangkat ng populasyon at tinukoy ang kanilang unang wika bilang Ingles sa Senso ng 2011 ng Timog Aprika ay 1,603,575. Ang kabuuang populasyong puti na may unang wikang tinukoy ay 4,461,409 at ang kabuuang populasyon ay 51,770,560.
  6. "2018 Census population and dwelling counts". Stats NZ (sa wikang Ingles). 23 Setyembre 2019. Nakuha noong 5 Enero 2021.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. "Historia de Chile, Británicos y Anglosajones en Chile durante el siglo XIX" (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa ang orihinal noong 12 Nobyembre 2020. Nakuha noong 2009-04-26.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. Chavez, Lydia (23 Hunyo 1985). "Fare of the country; Teatime: A bit of Britain in Argentina". The New York Times (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 22 Disyembre 2007. Nakuha noong 9 Enero 2010.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  9. Cole, Jeffrey (2011). Ethnic Groups of Europe: An Encyclopedia (sa wikang Ingles). ABC-CLIO. ISBN 978-1-59884-302-6. Inarkibo mula sa orihinal noong 15 Agosto 2021. Nakuha noong 6 Hulyo 2021 – sa pamamagitan ni/ng Google Books.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  10. "English". Online Etymology Dictionary (sa wikang Ingles). Etymonline.com. Inarkibo mula sa orihinal noong 20 Abril 2012. Nakuha noong 8 Hulyo 2011.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  11. 11.0 11.1 Leslie, Stephen; Winney, Bruce; Hellenthal, Garrett; Davison, Dan; Boumertit, Abdelhamid; Day, Tammy; Hutnik, Katarzyna; Royrvik, Ellen C.; Cunliffe, Barry; Lawson, Daniel J.; Falush, Daniel; Freeman, Colin; Pirinen, Matti; Myers, Simon; Robinson, Mark; Donnelly, Peter; Bodmer, Walter (19 Marso 2015). "The fine scale genetic structure of the British population". Nature (sa wikang Ingles). 519 (7543): 309–314. Bibcode:2015Natur.519..309.. doi:10.1038/nature14230. PMC 4632200. PMID 25788095.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  12. Schiffels, Stephan; Haak, Wolfgang; Paajanen, Pirita; Llamas, Bastien; Popescu, Elizabeth; Loe, Louise; Clarke, Rachel; Lyons, Alice; Mortimer, Richard; Sayer, Duncan; Tyler-Smith, Chris; Cooper, Alan; Durbin, Richard (19 Enero 2016). "Iron Age and Anglo-Saxon genomes from East England reveal British migration history". Nature Communications. 7: 10408. Bibcode:2016NatCo...710408S. doi:10.1038/ncomms10408. PMC 4735688. PMID 26783965.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  13. Martiniano, R., Caffell, A., Holst, M. et al. "Genomic signals of migration and continuity in Britain before the Anglo-Saxons". Nat Commun'@ 7, 10326 (2016). (sa Ingles) doi:10.1038/ncomms10326 "Archived copy". Inarkibo mula sa orihinal noong 21 Pebrero 2022. Nakuha noong 21 Pebrero 2022.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) CS1 maint: date auto-translated (link)
  14. Michael E. Weale, Deborah A. Weiss, Rolf F. Jager, Neil Bradman, Mark G. Thomas, Y "Chromosome Evidence for Anglo-Saxon Mass Migration", Molecular Biology and Evolution, Bolyum 19, Isyu 7, Hulyo 2002, pp. 1008–1021, (sa Ingles) https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.molbev.a004160 Naka-arkibo 2022-02-21 sa Wayback Machine.
  15. Brix, Lise (20 Pebrero 2017). "New study reignites debate over Viking settlements in England". sciencenordic.com (sa wikang Noruwegong Bokmål). Nakuha noong 8 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  16. Kershaw, Jane; Røyrvik, Ellen C. (Disyembre 2016). "The 'People of the British Isles' project and Viking settlement in England". Antiquity (sa wikang Ingles). 90 (354): 1670–1680. doi:10.15184/aqy.2016.193. ISSN 0003-598X. S2CID 52266574.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  17. "Huguenots | The History of London". www.thehistoryoflondon.co.uk (sa wikang Ingles). 2019-08-31. Nakuha noong 2023-12-31.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  18. Campbell. The Anglo-Saxon State. p. 10 (sa Ingles)
  19. Ward-Perkins, Bryan (2000). "Why did the Anglo-Saxons not become more British?". The English Historical Review (sa wikang Ingles). 115 (462): 513–533. doi:10.1093/ehr/115.462.513.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  20. Hills, C. (2003) Origins of the English Duckworth, London. ISBN 0-7156-3191-8, p. 67 (sa Ingles)
  21. Higham, Nicholas J., and Martin J. Ryan. The Anglo-Saxon World. Yale University Press, 2013. pp. 7–19 (sa Ingles)
  22. "Chambers – Search Chambers" (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2020-05-11. Nakuha noong 7 Pebrero 2022. the citizens or inhabitants of, or people born in, England, considered as a group{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  23. "Act of Union 1707" (sa wikang Ingles). parliament.uk. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 21 Setyembre 2010. Nakuha noong 26 Agosto 2010.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  24. Englishman at dictionary.cambridge.org. Retrieved 13 Nobyembre 2023. (sa Ingles)
  25. Englishwoman at dictionary.cambridge.org. Retrieved 13 Nobyembe 2023. (sa Ingles)