Milton Friedman
Milton Friedman | |
|---|---|
 Si Friedman noong 1976 | |
| Kapanganakan | 31 Hulyo 1912
|
| Kamatayan | 16 Nobyembre 2006
|
| Libingan | Dalampasigan ng San Francisco |
| Mamamayan | Estados Unidos ng Amerika |
| Nagtapos | Rahway High School Columbia University Rutgers University University of Chicago Unibersidad ng Cambridge |
| Trabaho | ekonomista, estadistiko, propesor ng unibersidad, manunulat ng sanaysay |
| Asawa | Rose Friedman (1938–16 Nobyembre 2006) |
| Anak | David D. Friedman, Jan Martel |
| Pirma | |
 | |
Si Milton Friedman ( /ˈfriːdmən/ ; Hulyo 31, 1912 - Nobyembre 16, 2006) ay isang Amerikanong ekonomista at estadistika na nakatanggap ng Gantimpalang Nobel sa Agham ng Ekonomiks noong 1976 para sa kanyang pananaliksik sa pagsusuri sa pagkonsumo, kasaysayan ng pananalapi at teorya gayundin ang kompleksidad ng pulisiyang magbibigay-stabilidad. Kasama ni George Stigler, si Friedman ay kabilang sa mga intelektwal na pinuno ng paaralan ng ekonomiks ng Chicago, isang neoklasikal paaralan ng pang-ekonomiyang kaisipan na nauugnay sa gawain ng faculty sa Unibersidad ng Chicago na tumanggi sa Keynesyanismo sa pabor ng monetarismo hanggang sa kalagitnaan ng 1970s, nang ito ay bumaling sa bagong klasikal na macroeconomics na lubos na nakabatay sa konsepto ng ng mga rasyonal na ekspektasyon.[1] Ilang estudyante, batang propesor at akademya na kinalap o tinuruan ni Friedman sa Chicago ang naging nangungunang ekonomista, kasama sina Gary Becker,[2] Robert Fogel, at Robert Lucas Jr.[3]
Ang mga hamon ni Friedman sa tinatawag niyang "walang muwang na teorya ni Keynes"[4] ay nagsimula sa kanyang interpretasyon ng pagkonsumo, na sumusubaybay kung paano gumagastos ang mga mamimili. Ipinakilala niya ang isang teorya na sa kalaunan ay naging bahagi ng pangunahing ekonomiya at siya ay kabilang sa mga unang nagpalaganap ng teorya ng pagpapakinis ng pagkonsumo.[5][6] Noong dekada 1960, siya ang naging pangunahing tagapagtaguyod na sumasalungat sa parehong Marxist at Keynesian na pamahalaan at mga patakarang pang-ekonomiya, at inilarawan ang kanyang diskarte (kasama ang pangunahing ekonomiks) bilang gumagamit ng "Keynesian language and apparatus" ngunit tinatanggihan ang mga paunang konklusyon nito.[7] Sinabi niya na mayroong natural na rito ng kawalan ng trabaho at nakipagtalo na ang kawalan ng trabaho sa ibaba ng rito na ito ay magiging sanhi ng pagbilis ng implasyon. Itinaguyod ni Friedman ang isang macroeconomic viewpoint na kilala bilang monetarismo at nangatuwiran na ang isang matatag, maliit na pagpapalawak ng suplay ng pera ay ang ginustong patakaran, kumpara sa mabilis, at hindi inaasahang mga pagbabago.[8] Ang kanyang mga ideya tungkol sa patakaran sa pananalapi, pagbubuwis, pribatisasyon, at deregulasyon ay nakaimpluwensya sa mga patakaran ng pamahalaan, lalo na noong dekada 1980. Naimpluwensyahan ng kanyang teorya sa pananalapi ang patakaran sa pananalapi ng Federal Reserve bilang tugon sa krisis sa pananalapi noong 2007–2008.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ "The Chicago School". Commanding Heights. PBS. Nakuha noong May 17, 2021.
- ↑ "Our Legacy". Becker Friedman Institute. Nakuha noong May 17, 2021.
- ↑ Van Overtveldt, Johan (2009). The Chicago School: How the University of Chicago Assembled the Thinkers Who Revolutionized Economics and Business. Agate Publishing. p. 8. ISBN 978-1572846494.
- ↑ "Milton Friedman". Commanding Heights. PBS. October 1, 2000. Inarkibo mula sa orihinal noong September 8, 2011. Nakuha noong September 19, 2011.
- ↑ "The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1976". Nobel Prize. 1976. Inarkibo mula sa orihinal noong April 12, 2008. Nakuha noong February 20, 2008.
- ↑ Friedman, Milton (2018). A Theory of the Consumption Function. Princeton University Press. pp. 20–37. ISBN 978-0691188485.
- ↑ Mark Skousen (2009). The Making of Modern Economics: The Lives and Ideas of the Great Thinkers. M.E. Sharpe. p. 407. ISBN 978-0765622273.
- ↑ Doherty, Brian (June 1, 1995). "Best of Both Worlds". Reason Magazine. Inarkibo mula sa orihinal noong October 11, 2014. Nakuha noong October 24, 2009.