Kompuwesto: Pagkakaiba sa mga binago

← Nakaraang pagkakaiba Susunod na pagkakaiba →

Content deleted Content added

Inline

Pagbabago noong 05:46, 28 Hunyo 2012

Ang compound ay isang kemikal na sustansya na binuo mula sa dalawa o higit pang elemento, na may tiyak na proporsyon na nagtatakda sa kayarian nito. Halimbawa, ang tubig (H₂O) ay isang kompuwesto na binubuo ng dalawang atomo ng idroheno sa bawat isang atomo ng oksiheno.

Sa pangkahalatan, ang tiyak na rasyon (ratio) na ito ay dapat na manatiling matatag dahil sa katangiang pisikal at hindi dahil sa arbitraryong pag-aayos ng tao. Ito ang dahilan kung bakit ang ang mga materyal na gaya ng tanso, ang superkonduktor na YBCO, ang semikonduktor na aluminum galium arsenide o tsokolate ay itinuturing na mga mixture o alloy at hindi kompuwesto.

Ang katangitanging likas ng isang kompuwesto ay ang pagkakaroon nito ng pormulang kimikal. Inilalarawan ng pormula ang ratio ng mga atomo sa isang sustansya, at ng bilang ng mga atomo sa isang molekula ng sustansya (kaya ang pormula ng ethene ay C₂H₄ hindi C H₂). Hindi ipinapakita ng pormula kung ang isang kompuwesto ay binubuo ng mga molekula; halimbawa, ang sodium chloride (karaniwang asin, Na Cl) ay isang kompuwesto ioniko.

Ang mga kompuwesto ay maaring magkaroon ng maraming phase. Maraming mga kompuwesto ay solido. Ang mga kompuwestong molekula ay maari ring maging likido o gas. Ang lahat ng kompuwesto ay masisira upang maging mas maliit na kompuwesto o indibidwal na atomo kung papainitan sa isang tiyak na temperatura na tinatawag na temperatura ng dekomposisyon. Ang bawat kompuwesto ay binibigyan sa lathala ng isang natatanging bilang, ang kanyang bilang ng CAS.

Mga uri ng kumpuwesto

Batayan

Malaking bahagi ng nilalaman ng artikulong ito ay mula sa artikulong "Chemical compound" ng English Wikipedia (rebisyon ng Abril 30, 2005).

@@ Linya 1: / Linya 1: @@
-Ang '''kumpuwesto''', '''kompuwesto''' (o '''kompwesto''' sa ponemikong baybay) ay isang [[kimikal na sustansya]] na binuo mula sa dalawa o higit pang [[elemento]], na may tiyak na proporsyon na nagtatakda sa kayarian nito. Halimbawa, ang [[tubig]] ([[Idroheno|H]]<sub>2</sub>[[Oksiheno|O]]) ay isang kompuwesto na binubuo ng dalawang atomo ng [[idroheno]] sa bawat isang atomo ng [[oksiheno]].
+Ang '''compound''' ay isang [[kemikal na sustansya]] na binuo mula sa dalawa o higit pang [[elemento]], na may tiyak na proporsyon na nagtatakda sa kayarian nito. Halimbawa, ang [[tubig]] ([[Idroheno|H]]<sub>2</sub>[[Oksiheno|O]]) ay isang kompuwesto na binubuo ng dalawang atomo ng [[idroheno]] sa bawat isang atomo ng [[oksiheno]].
 Sa pangkahalatan, ang tiyak na rasyon (''ratio'') na ito ay dapat na manatiling matatag dahil sa katangiang pisikal at hindi dahil sa arbitraryong pag-aayos ng tao. Ito ang dahilan kung bakit ang ang mga materyal na gaya ng [[tanso]], ang [[superkonduktor]] na [[YBCO]], ang [[semikonduktor]] na ''[[aluminum galium arsenide]]'' o [[tsokolate]] ay itinuturing na mga ''[[mixture]]'' o ''[[alloy]]'' at hindi kompuwesto.
@@ Linya 21: / Linya 21: @@
 [[Kategorya:Kompuwestong kimikal|*]]
+[[ar:مادة كيميائية]]
-[[an:Compuesto quimico]]
+[[az:Maddə]]
-[[ar:مركب كيميائي]]
+[[be:Рэчыва]]
-[[ba:Химик ҡушылмалар]]
+[[be-x-old:Рэчыва]]
-[[bat-smg:Kemėnis jongėnīs]]
+[[bg:Химично вещество]]
-[[be:Хімічнае злучэнне]]
+[[ca:Substància química]]
-[[be-x-old:Хімічнае злучэньне]]
+[[cs:Látka]]
-[[bg:Химично съединение]]
+[[cv:Япалалăх]]
-[[bn:রাসায়নিক যৌগ]]
-[[bs:Hemijski spojevi]]
+[[da:Kemisk stof]]
-[[ca:Compost químic]]
+[[de:Chemischer Stoff]]
+[[el:Χημική ουσία]]
-[[ceb:Kompuwesto]]
-[[cs:Chemická sloučenina]]
+[[en:Chemical substance]]
+[[eo:Kemiaĵo]]
-[[cy:Cyfansoddyn cemegol]]
-[[da:Kemisk forbindelse]]
+[[es:Sustancia química]]
-[[de:Chemische Verbindung]]
+[[et:Keemiline aine]]
+[[fa:مواد شیمیایی]]
-[[el:Χημική ένωση]]
-[[en:Chemical compound]]
+[[fi:Kemikaali]]
+[[fiu-vro:Ollus]]
-[[eo:Kemia kombinaĵo]]
-[[es:Compuesto químico]]
+[[fr:Substance chimique]]
-[[et:Keemiline ühend]]
+[[gl:Substancia química]]
-[[eu:Konposatu kimiko]]
+[[he:כימיקל]]
+[[hr:Kemijska tvar]]
-[[fa:ترکیب شیمیایی]]
-[[fi:Yhdiste]]
+[[ht:Sibstans]]
-[[fiu-vro:Liitollus]]
+[[id:Zat kimia]]
-[[fo:Evnasambinding]]
+[[it:Sostanza pura]]
-[[fr:Composé chimique]]
+[[ja:化学物質]]
+[[ka:ნივთიერება]]
-[[ga:Comhdhúil]]
+[[kk:Химикаттар]]
-[[gd:Co-thàth]]
+[[km:សារធាតុគីមី]]
-[[gl:Composto químico]]
-[[gv:Co-vunstoo]]
+[[ko:화학 물질]]
-[[he:תרכובת]]
+[[ky:Зат]]
+[[lt:Cheminė medžiaga]]
-[[hi:रासायनिक यौगिक]]
+[[ltg:Lītne - fizikā, biologejā]]
-[[hif:Chemical compound]]
-[[hr:Kemijski spojevi]]
+[[lv:Ķīmiskā viela]]
-[[ht:Konpoze]]
+[[mhr:Эмен]]
+[[mk:Супстанца]]
-[[hu:Vegyület]]
+[[mr:रासायनिक पदार्थ]]
-[[ia:Composito chimic]]
-[[id:Senyawa kimia]]
+[[ms:Bahan kimia]]
-[[io:Kemiala kompozajo]]
+[[nds:Cheemsch Stoff]]
+[[ne:रासायनिक पदार्थ]]
-[[is:Efnasamband]]
-[[it:Composto chimico]]
+[[nl:Stof (scheikunde)]]
-[[ja:化合物]]
+[[nn:Kjemikalie]]
-[[jbo:xukmi veljmina]]
+[[no:Kjemisk substans]]
+[[pl:Substancja chemiczna]]
-[[ka:რთული ნივთიერება]]
+[[pt:Substância]]
-[[kk:Күрделі зат]]
-[[ko:화합물]]
+[[ru:Вещество]]
+[[sh:Supstanca]]
-[[la:Compositum chemicum]]
-[[lmo:Cumpost chimigh]]
+[[simple:Chemical substance]]
-[[lt:Cheminis junginys]]
+[[sn:Mushonga]]
+[[sr:Хемијска супстанца]]
-[[lv:Ķīmiskais savienojums]]
+[[su:Bahan kimia]]
-[[mk:Хемиско соединение]]
+[[sv:Kemikalie]]
-[[ml:സംയുക്തം]]
+[[ta:வேதிப்பொருள்]]
-[[mn:Химийн холбоо]]
+[[th:สารเคมี]]
-[[mr:संयुगे]]
-[[ms:Sebatian kimia]]
+[[tr:Kimyasal madde]]
+[[uk:Речовина]]
-[[my:ဒြပ်ပေါင်း]]
+[[ur:کیمیائی شے]]
-[[nds:Cheemsch Verbinnen]]
+[[vec:Sostansa]]
-[[nl:Samengestelde stof]]
+[[yi:כעמישע סובסטאנץ]]
-[[nn:Kjemisk sambinding]]
-[[no:Kjemisk forbindelse]]
+[[yo:Ohun kẹ́míkà]]
-[[oc:Compausat quimic]]
+[[zh:化学物质]]
-[[os:Буаргъæд]]
-[[pl:Związek chemiczny]]
-[[pnb:کیمیائی کمپاؤنڈ]]
-[[pt:Composto químico]]
-[[qu:T'inkisqa]]
-[[ro:Compus chimic]]
-[[ru:Химическое соединение]]
-[[sh:Hemijsko jedinjenje]]
-[[si:රසායනික සංයෝග]]
-[[simple:Chemical compound]]
-[[sk:Chemická zlúčenina]]
-[[sl:Spojina]]
-[[sq:Komponim kimik]]
-[[sr:Хемијско једињење]]
-[[su:Sanyawa kimia]]
-[[sv:Kemisk förening]]
-[[sw:Kampaundi]]
-[[ta:சேர்மம்]]
-[[th:สารประกอบ]]
-[[tr:Bileşik]]
-[[tt:Химик катнашма]]
-[[uk:Хімічна сполука]]
-[[ur:کیمیائی مرکب]]
-[[uz:Kimyoviy birikma]]
-[[vi:Hợp chất]]
-[[war:Kumpuwesto kimikal]]
-[[yi:כעמישע פארבינדונג]]
-[[zh:化合物]]
-[[zh-min-nan:Hoà-ha̍p-bu̍t]]
-[[zh-yue:化合物]]