Alemanya: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
Xqbot (usapan | ambag)
m r2.7.3) (robot dinagdag: si:ජර්මනිය
RedBot (usapan | ambag)
Linya 255: Linya 255:
[[kbd:Джэрмэн]]
[[kbd:Джэрмэн]]
[[kg:Alemanyi]]
[[kg:Alemanyi]]
[[kk:Германия]]
[[kk:Германия Федеративтік Республикасы]]
[[kl:Tyskland]]
[[kl:Tyskland]]
[[km:អាល្លឺម៉ង់]]
[[km:អាល្លឺម៉ង់]]

Pagbabago noong 09:25, 16 Hulyo 2012

Federal Republic of Germany
Republikang Pederal ng Alemanya
[Bundesrepublik Deutschland] error: {{lang}}: text has italic markup (help)
Watawat ng Germany
Watawat
Eskudo ng Germany
Eskudo
Salawikain: "Einigkeit und Recht und Freiheit"
"Pagkakaisa, pagkakapantay-pantay at pagkakaisa
Awiting Pambansa: [Das Lied der Deutschen] error: {{lang}}: text has italic markup (help) (ikatlong stanza)
tinatawag ding [Einigkeit und Recht und Freiheit] error: {{lang}}: text has italic markup (help)
Kinaroroonan ng  Alemanya  (kahel) – sa Europe  (kamelyo & puti) – sa the Nagkakaisang Europeo  (kamelyo)  —  [Gabay]
Kinaroroonan ng  Alemanya  (kahel)

– sa Europe  (kamelyo & puti)
– sa the Nagkakaisang Europeo  (kamelyo)  —  [Gabay]

KabiseraBerlin
(Siya na ring pinakamalaking lungsod)
Wikang opisyalAleman1
PamahalaanParlamentaryong republikang pederal
• Pangulo
Joachim Gauck
• Kansilyer
Angela Merkel (CDU)
Pagkabuo
843
962
Hunyo 8, 1815
Enero 18, 1871
Mayo 23, 1949
Oktubre 3, 1990
Lawak
• Kabuuan
357,021 km2 (137,847 mi kuw) (ika-63)
• Katubigan (%)
2.416
Populasyon
• Pagtataya sa 2007
82,400,996 (ika-14)
• Senso ng 2000
82,797,408 (taya ng Hulyo 2000)
• Densidad
230.9/km2 (598.0/mi kuw) (ika-50)
KDP (PLP)Pagtataya sa 2006
• Kabuuan
$2.585 trilyon (ika-5)
• Bawat kapita
$31,400 (ika-17)
KDP (nominal)Pagtataya sa 2006
• Kabuuan
$2.89 trilyon (ika-3)
• Bawat kapita
$35,072 (ika-19)
Gini (2000)28.3
mababa
TKP (2004)Increase 0.932
Error: Invalid HDI value · ika-21
SalapiEuro () (EUR)
Sona ng orasUTC+1 (CET)
• Tag-init (DST)
UTC+2 (CEST)
Kodigong pantelepono49
Kodigo sa ISO 3166DE
Internet TLD.de

Ang Alemanya[1] (internasyonal: Federal Republic of Germany; Aleman: Bundesrepublik Deutschland, pinakamalapit na bigkas [bun·des·re·pu·blík dóych·land]) ay isang bansa sa gitnang Europa na kasama sa Unyong Europeo (EU). Ito ay pinaliligiran ng Hilagang Dagat, Denmark at ng Dagat Baltic sa hilaga; ng Poland at Czechia sa silangan; Austria at Switzerland sa timog, at ng Pransiya, Luxembourg, Belhika, at Netherlands sa kanluran. Ang teritoryo ng Alemanya ay sumasaklaw sa 375,201 kilometro kuwadradong lupain na may pabagu-bagong klima. Ang bansa ay mayroong higit 82 milyong mamamayan at natatangi at unang bansang may pinakamalaking populasyon na kasapi ng Unyong Europeo, at ikatlo sa may pinakamaraming nandarayuhan.[2]

Sa kabuuan ng kanyang kasaysayan, ang Alemanya ay naging bahagi ng iba't ibang estado. Isang maliit na lugar na kung tawagin ay Germania (wikang Latin) ang tinirahan ng mga taong Germaniko noong mga 100 AD.


Ito ay nabuo lamang bilang estado mula 1871 hanggang 1945 (74 taon), at muli na namang nahati pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa dalawa: Republikang Pederal ng Alemanya (internasyonal: Federal Republic of Germany) na nakilala bilang Kanlurang Alemanya (internasyonal: West Germany) at Demokratikong Republika ng Alemanya (internasyonal: German Democratic Republic) na nakilala naman bilang Silangang Alemanya (internasyunal: East Germany). Noong Oktubre 3, 1990, bumagsak ang Silangang Alemanya sa Kanlurang Alemanya at muling nabuo ang bansa. Ang Berlin ang kabisera at ang pinakaimportanteng lungsod.

Kasaysayan

Ang bansa ng Alemanya ay masagana sa kasaysayan na nagmula noong 100 BC. Maliit lang ang kaalaman sa dating Alemanya ngunit alam na ang mga tribong Germanic ay madalas naglaban sa Imperyo ng Roma.

Nang ika-9 siglo ay kumalat ang Kristyanismo sa bansa. Dito din pinanganak si Martin Luther, isang monghe na naghimagsik sa batas ng Simbahan at nagsimula ng bagong relihiyon na ang Protestanismo

Nang ika-19 siglo naman ay dumating ang sikat ng kaharian ng Prusya at sa pamumuno ni Otto von Bismarck at nakita ang tagumpay sa mga digmaan laban sa Denmark at Austria. Sa mga huling taon ng siglo natatag ang impyero ng Alemanya pagkatapos sa pagpapanalo sa digmaan laban sa Pranses.

Nang ika-20 siglo naman ang karanasan ng bayan ng Unang Digmaang Pandaigdig at ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig.

Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, nahati ang bansa sa silangan at kanluran. Ang Dingding ng Berlin ang naghati sa gitna ng kabisera at naging simbolo ng Digmaang Malamig.

Nang 1989, pinatumba ang Dingding ng Berlin at nagkasama ulit ang kanluran at silangan. Sa kasulukuyan, ang ekonomiya ng Alemanya ay isa sa mga pinakamahusay sa mundo.

Pagkakahati

Labing-anim na estado (Bundesländer) ang bumubuo sa Alemanya at ang kani-kaniyang kabisera:[3]

  1. Baden-Wurtemberg (Stuttgart)
  2. Baviera (Múnich)
  3. Berlin (Berlin)
  4. Brandeburgo (Potsdam)
  5. Bremen (Bremen)
  6. Hamburgo (Hamburgo)
  7. Hesse (Wiesbaden)
  8. Mecklemburgo-Pomerania Occidental (Schwerin)
  9. Mababang Sajonia (Hanóver)
  10. Hilagang Renania-Westfalia (Düsseldorf)
  11. Renania-Palatinado (Maguncia)
  12. Sarre (Sarrebruck)
  13. Sajonia (Dresde)
  14. Sajonia-Anhalt (Magdeburgo)
  15. Schleswig-Holstein (Kiel)
  16. Turingia (Erfurt)

Tignan din

Sanggunian

  1. "Alemanya, Deutschland". UP Diksiyonaryong Filipino. 2001.
  2. Germany: Inflow of foreign population by country of nationality, 1994 to 2003
  3. http://es.wikipedia.org/wiki/Organizaci%C3%B3n_territorial_de_Alemania

Mga kawing panlabas

Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link GA Padron:Link GA Padron:Link GA Padron:Link GA Padron:Link GA