Biyolohiya: Pagkakaiba sa mga binago
m r2.7.3) (Robot: Binabago ang pnb:حیاتیات upang maging pnb:جیون پڑھت |
|||
| Linya 50: | Linya 50: | ||
* [[Soolohiya]] (''Zoology'') |
* [[Soolohiya]] (''Zoology'') |
||
* [[Taksonomiya]] (''Taxonomy'') |
* [[Taksonomiya]] (''Taxonomy'') |
||
== == |
|||
<gallery> |
|||
File:Guriezo Adino vaca toro terneras.jpg|Animalia - Bos primigenius taurus |
|||
File:Zboże.jpg|Planta - Triticum |
|||
File:Morchella esculenta 08.jpg|Fungi - Morchella esculenta |
|||
File:Fucus serratus2.jpg|Stramenopila/Chromista - Fucus serratus |
|||
File:Gemmatimonas aurantiaca.jpg|Bacteria - Gemmatimonas aurantiaca (- = 1 Micrometer) |
|||
File:Halobacteria.jpg|Archaea - Halobacteria |
|||
File:Gamma phage.png|Virus - Gamma phage |
|||
</gallery> |
|||
== Sanggunian == |
== Sanggunian == |
||
Pagbabago noong 22:23, 12 Agosto 2012
Ang biolohiya, biyolohiya, haynayan, agbuhay, o aghambuhay[1] (Ingles: biology) ay ang pag-aaral sa ating kapaligiran at ang lahat ng nabubuhay sa ating kalikasan tulad ng tao, hayop, kulisap, at mga halaman. Nahahati ang biyolohiya sa dalawang malalaking pangkat: soolohiya at botanika.[2] Karaniwang nakatuon ang biyolohiya sa soolohiya , samantala naman ay itinuturing na sariling disiplina ang botanika. Iisa lamang ang nag-uugnay sa dalawang pangkat na iyon. Iyon ay ang pagkakaroon ng buhay at ang pangalawa ay ang pagkakaroon ng mga selula sa katawan ng mga panag-aaralan nito. Kasangkot din sa larangang ito ang pag-aaral sa mga likas na proseso o pamamaraan ng mga kata-katawan ng mga organismo, na kailangan upang mabuhay ang mga organismong ito.[2] Samakatuwid, ito ang siyensiya o agham ng buhay.[3]
Etimolohiya
Isang makabagong katawagan ang salitang biyolohiya. Ipinakilala ito ni Gottfried Reinhold Treviranus, isang propesor ng panggagamot at matematika sa liseo ng Bremen. Ginamit ni Treviranus ang salita sa loob ng kanyang tratasong Biologie; oder die Philosphie der lebenden Natur noong 1802. Inampon ni Jean-Baptiste Lamarck ang termino. Sa ngayon, ginagamit na ito sa buong mundo.[3]
Ama ng Biyolohiya
Bagaman may iba pang mga biologo o biyolohistang nauna kay Aristotle, siya ang itinuturing na Ama ng Biyolohiya dahil sa kaniyang mga pagsusuri ng mga hayop.[3]
Sangay ng biyolohiya
- Anatomiya (Anatomy)
- Araknolohiya (Arachnology)
- Araling Buhay-ilang (Wildlife Studies)
- Araling Laksambuhay (Biodiversity Studies)
- Astrobiyolohiya (Astrobiology)
- Bioinformatics
- Birolohiya (Virology)
- Biyoheograpiya (Biogeography)
- Biyokimika (Biochemistry)
- Biyopisika (Biophysics)
- Botanika (Botany)
- Cytology
- Dendrology
- Developmental biology
- Ekolohiya (Ecology)
- Embriyolohiya (Embryology)
- Entomolohiya (Entomology)
- Ethology
- Evolutionary biology
- Henetika (Genetics) / Genomics / Proteomics
- Herpetology
- Histology
- Human biology / Antropolohiya (Anthropology) / Primatology
- Iktiyolohiya (Ichthyology)
- Limnology
- Malacology
- Mammalogy
- Marine biology
- Microbiology / Bakteryolohiya (Bacteriology)
- Molecular biology
- Mycology / Lichenology
- Nematology
- Ornitolohiya (Ornithology)
- Palaeontology
- Phycology
- Phylogenetics
- Pisyolohiya (Physiology)
- Plant pathology
- Soolohiya (Zoology)
- Taksonomiya (Taxonomy)
-
Animalia - Bos primigenius taurus -
Planta - Triticum -
Fungi - Morchella esculenta -
Stramenopila/Chromista - Fucus serratus -
Bacteria - Gemmatimonas aurantiaca (- = 1 Micrometer) -
Archaea - Halobacteria -
Virus - Gamma phage
Sanggunian
- ↑ biology, agbuhay, aghambuhay, lingvozone.com
- ↑ 2.0 2.1 Gaboy, Luciano L. Biology, biyolohiya - Gabby's Dictionary: Praktikal na Talahuluganang Ingles-Filipino ni Gabby/Gabby's Practical English-Filipino Dictionary, GabbyDictionary.com.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Robinson, Victor, pat. (1939). "Biology, science of life". The Modern Home Physician, A New Encyclopedia of Medical Knowledge. WM. H. Wise & Company (New York)., pahina 100.
Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link FA Padron:Link GA Padron:Link GA