Polonya: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
m Replacing Image:Bronisław_Komorowski_rotcropped.jpg with Image:Bronisław_Komorowski_official_photo.jpg (by Odder because: Replacing picture due to lack of proper release under the CC-BY 2.0 licence and an upcoming delet... |
Sky Harbor (usapan | ambag) |
||
| Linya 1: | Linya 1: | ||
#REDIRECT [[Poland]] |
|||
:''Tungkol ito sa isang bansa. Para sa elemento, pumunta sa [[Polonyo (elemento)]].'' |
|||
{{Infobox Country| |
|||
native_name = ''Rzeczpospolita Polska'' | |
|||
conventional_long_name = Republika ng Poland| |
|||
common_name = Poland| |
|||
image_flag = Flag of Poland.svg | |
|||
image_coat = Herb Polski.svg | |
|||
image_map = EU location POL.png | |
|||
map_caption = {{map_caption |location_color=kahel |region=[[Europa]] |region_color=puti |subregion=[[Unyong Europeo]]}} | |
|||
national_motto = wala<ref>Tingnan din ang [[mga di-opisyal na pambansang moto ng Poland]].</ref>| |
|||
national_anthem = [[Mazurek Dąbrowskiego]] | |
|||
official_languages = [[Wikang Polako|Polako]]<ref>Ginagamit ang [[Wikang Belaruso|Belaruso]], [[Wikang Kasubyo|Kasubyo]], [[Wikang Aleman|Aleman]], at [[Wikang Ukranyo|Ukranyo]] sa 5 [[gmina]] ([[Wikang Litwanyano|Litwanyano]]). Gayumpaman, hindi sila itinuturing na mga [[opisyal na wika]] sa antas pang-estado.</ref> | |
|||
capital = [[Warsaw]] | |
|||
latd=52|latm=13|latNS=N|longd=21|longm=02|longEW=E| |
|||
largest_city = [[Warsaw]] | |
|||
|government_type = [[:en:Parliamentary republic|Republikang parlamentaryo]] |
|||
|leader_title1 = [[:en:President of Poland|Pangulo]] |
|||
|leader_title2 = [[:en:Prime Minister of the Republic of Poland|Punong Ministro]] |
|||
|leader_name1 = [[:en:Bronisław Komorowski|Bronisław Komorowski]] |
|||
|leader_name2 = [[:en:Donald Tusk|Donald Tusk]] |
|||
|area_rank = ika-69 |
|||
|area_magnitude = 1 E11 |
|||
|area_km2 = 312685 |
|||
|area_sq_mi = 120,696.41 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |
|||
|area_footnote ={{Ref label|d|d}} |
|||
|percent_water = 3.07 |
|||
|population_estimate = 38,186,860<ref name="GUS – Population as of 30.06.2010">{{cite web|url=http://www.stat.gov.pl/gus/5840_655_ENG_HTML.htm|title=GUS – Population as of 30.06.2010|publisher=Stat.gov.pl|accessdate=26 Mayo 2011}}</ref> |
|||
|population_estimate_rank = ika-34 |
|||
|population_estimate_year = 2010 |
|||
|population_census = 38,501,000 |
|||
|population_census_rank = |
|||
|population_census_year = 2011 |
|||
|population_density_km2 = 120 |
|||
|population_density_sq_mi = 319.9 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |
|||
|population_density_rank = ika-83 |
|||
|GDP_PPP_year = 2011 |
|||
|GDP_PPP = $771.658 bilyon<ref name="imf2">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=25&pr.y=3&sy=2009&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=964&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=|title=Poland|publisher=[[Pandaigdigang Pondong Pananalapi]]|accessdate=20 Abril 2012}}</ref> <!--Do not edit!--> |
|||
|GDP_PPP_rank = |
|||
|GDP_PPP_per_capita = $20,334<ref name="imf2"/> <!--Do not edit!--> |
|||
|GDP_PPP_per_capita_rank = |
|||
|GDP_nominal_year = 2011 |
|||
|GDP_nominal = $513.821 bilyon<ref name="imf2"/> <!--Do not edit!--> |
|||
|GDP_nominal_rank = |
|||
|GDP_nominal_per_capita = $13,540<ref name=imf2/> <!--Do not edit!--> |
|||
|GDP_nominal_per_capita_rank = |
|||
|HDI_year = 2011 |
|||
|HDI = {{increase}} 0.813<ref name="Table 1 – Human Development Index and its components">{{cite web|title=Table 1 – Human Development Index and its components|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf|work=Talatuntunan ng Kaunlaran ng Tao 2010|language=Ingles|publisher=Human Development Reports|accessdate=4 Nobyembre 2010}}</ref> |
|||
|HDI_rank = ika-39 |
|||
|HDI_category = <span style="color:#090;">napakataas</span> |
|||
|sovereignty_type = Pagkabuo |
|||
|established_event1 = [[:en:Baptism of Poland|Kristiyanisasyon]] |
|||
|established_event2 = [[:en:Second Polish Republic|Muling ipinahayag]] |
|||
|established_date1 = [[Abril 14]], [[966]] |
|||
|established_date2 = [[Nobyembre 11]], [[1918]] |
|||
|currency = [[Złoty]] | |
|||
currency_code = PLN | |
|||
time_zone= [[Central European Time|CET]] | |
|||
utc_offset= +1 | |
|||
time_zone_DST= [[Central European Summer Time|CEST]] | |
|||
utc_offset_DST= +2 | |
|||
cctld= [[.pl]] | |
|||
calling_code = 48 | |
|||
}} |
|||
Ang '''Republika ng Poland'''<ref>Oficina de Educación Iberoamericana. (1972). "Polonia". ''Hispanismos en el tagalo'' (''Mga Hispanismo sa Tagalog''), pahina 476.</ref> ([[Wikang Polako|Polako]]: ''[[Rzeczpospolita]] Polska'', [[wikang Ingles|Ingles]]: ''Republic of Poland'') ay isang bansang matatagpuan sa gitnang [[Europa]], sa pagitan ng [[Alemanya]] sa kanluran, ang [[Republikang Tseko]] at [[Eslobakya]] sa timog, [[Ukranya]] at [[Belarus]] sa silangan, at ng [[Dagat Baltiko]], [[Litwaniya]], at ng [[Oblast ng Kaliningrad]] ng [[Rusya]] sa hilaga. Ang kabisera at gayundin ang pinakamataong lungsod nito ay ang [[Warsaw]]. |
|||
Unang itinatag ang Poland noong 966 sa [[Kristiyanisasyon]] nito. Inabot ng Poland ang rurok nito noong ika-16 siglo sa pagkatatag ng [[Komonwelt ng Poland at Lithuania]] hanggang sa paghahati-hati nito sa pagitan ng [[Imperyong Ruso]], [[Austria-Unggarya]] at ang [[Prusya|Kaharian ng Prusya]] noong ika-19 siglo, kung saan tumigil ang pag-iral nito bilang hiwalay na bansa. Muling itinatag ang Poland noong 11 Nobyembre 1918, pagkatapos ng [[Unang Digmaang Pandaigdig]], na kilala bilang [[Ikalawang Republika ng Poland|Ikalawang Republika]]. |
|||
== Etimolohiya == |
|||
Maaaring nagmula ang pangalang "Poland" sa [[mga Polano]] ({{lang-pl|Polanie}}), isang tribong Kanlurang Eslabo. Hindi alam ang etimolohiya nito, pero maaaring nagmula ito sa salitang "''pole''" (parang):<ref name="dictionary">"fr. pal, pele, altd. pal, pael, dn. pael, sw. pale, isl. pall, bre. pal, peul, it. polo, pole, pila, [in:] A dictionary of the Anglo-Saxon languages. Joseph Bosworth. S.275.; planus, plain, flat; from Indo- Germanic pele, flat, to spread, also the root of words like plan, floor, and field. [in:] John Hejduk. Soundings. 1993. p. 399"; "the root pele is the source of the English words "field" and "floor". The root "plak" is the source of the English word "flake" [in:] Loren Edward Meierding. Ace the Verbal on the SAT. 2005. p. 82</ref> nagsisimula ang mga kaparangan sa mga lupaing Polako mula sa dalampasigan ng Dagat Baltiko hanggang sa paanan ng [[kabundukang Carpatos|Carpatos]] sa timog. |
|||
Sa ibang mga wika, nagmula naman ang mga eksonimo para sa Poland mula sa pangalan ng ibang tribo, ang [[mga Lechite]] ({{lang-pl|Lechici}}). |
|||
== Pulitika == |
|||
[[Talaksan:Bronisław_Komorowski_official_photo.jpg|left|thumb|150px|Si [[Bronisław Komorowski]], ang kasalukuyang [[Pangulo ng Poland]].]] |
|||
Isang [[demokrasya]] ang Poland, ayon sa [[Saligang Batas ng Poland|saligang batas]] na inangkin nito noong 1997. Pinamumunuan ito ng isang [[pangulo]] bilang [[pinuno ng estado]], ngunit nakatuon ang balangkas ng pamahalaan sa isang [[punong ministro]] ({{lang-pl|premier}}) bilang [[pinuno ng pamahalaan]], na nakasentro sa [[Konseho ng mga Ministro (Poland)|Konseho ng mga Ministro]] bilang [[gabinete]] nito. Binubuo ang Konseho ng mga ministrong ipinili ng Pangulo sa payo ng Punong Ministro, at karaniwa'y nagmumula sa partidong may mayoridad sa tagapagbatas ang mga ministrong bumubuo nito. |
|||
Kasalukuyang nanunungkulan bilang Pangulo ng Poland si [[Bronisław Komorowski]], na inihalal noong 2010 makatapos namatay ang nanguna sa kaniya, si [[Lech Kaczyński]], sa pagbangga ng kaniyang eroplano sa Rusya noong siya'y papunta roon upang ipagdiwang ang [[masaker sa Katyń]]. Nanunungkulan naman bilang Punong Ministro si [[Donald Tusk]], na itinanghal sa tanggapang ito noong 2007 nang manalo ang kaniyang partido, ang [[Platapormang Makabayan]] (''Platforma Obywatelska'', PO), sa halalan. Inihalal muli ang PO noong 2011, at si Tusk ay ang kauna-unahang Punong Ministro sa kasaysayan ng Poland na inihalal muli sa puwesto. |
|||
May dalawang kapulungan ang [[Pambansang Asemblea ng Poland|Pambansang Asemblea]] (''Zgromadzenie Narodowe''), ang tagapagbatas ng Poland: ang [[Sejm]], na may 460 kinatawan (''poseł'', literal na "sugo"), at ang [[Senado ng Poland|Senado]], na binubuo ng 100 senador. Gayunpaman, hindi nagkakaisa ang dalawang magkahiwalay na kapulungan maliban na sa tatlong pagkakataon: kapag may bagong Pangulo at siya'y manunumpa sa Asemblea, kapag may habla laban sa Pangulo sa Tribunal ng Estado, o kapag nais ihayag ng Asemblea na wala nang kakayahan ang Pangulo na manungkulan sa posisyon. Kasalukuyang nangyari lamang ang unang pagkakataon sa pagtatanghal ng Pambansang Asemblea. |
|||
== Talababa == |
|||
{{reflist}} |
|||
{{EU countries and candidates}} |
|||
{{Europa}} |
|||
[[Kategorya:Poland| ]] |
|||
[[Kategorya:Mga bansa sa Europa]] |
|||
{{Link FA|af}} |
|||
{{Link FA|no}} |
|||
{{Link FA|ro}} |
|||
{{Link FA|sk}} |
|||
{{Link FA|sl}} |
|||
[[ab:Полша]] |
|||
[[ace:Polandia]] |
|||
[[af:Pole]] |
|||
[[ak:Poland]] |
|||
[[als:Polen]] |
|||
[[am:ፖላንድ]] |
|||
[[an:Polonia]] |
|||
[[ang:Polaland]] |
|||
[[ar:بولندا]] |
|||
[[arc:ܦܘܠܢܕ]] |
|||
[[arz:بولاندا]] |
|||
[[ast:Polonia]] |
|||
[[ay:Puluña]] |
|||
[[az:Polşa]] |
|||
[[ba:Польша]] |
|||
[[bar:Poin]] |
|||
[[bat-smg:Lėnkėjė]] |
|||
[[bcl:Polonya]] |
|||
[[be:Польшча]] |
|||
[[be-x-old:Польшча]] |
|||
[[bg:Полша]] |
|||
[[bi:Poland]] |
|||
[[bn:পোল্যান্ড]] |
|||
[[bo:ཕོ་ལན།]] |
|||
[[bpy:পোল্যান্ড]] |
|||
[[br:Polonia]] |
|||
[[bs:Poljska]] |
|||
[[bxr:Польш]] |
|||
[[ca:Polònia]] |
|||
[[cdo:Pŏ̤-làng]] |
|||
[[ce:Польша]] |
|||
[[ceb:Polonya]] |
|||
[[chr:ᏉᎳᏂ]] |
|||
[[chy:Poland]] |
|||
[[ckb:پۆڵەندا]] |
|||
[[co:Polonia]] |
|||
[[crh:Lehistan]] |
|||
[[cs:Polsko]] |
|||
[[csb:Pòlskô]] |
|||
[[cu:Пол҄ьска]] |
|||
[[cv:Польша]] |
|||
[[cy:Gwlad Pwyl]] |
|||
[[da:Polen]] |
|||
[[de:Polen]] |
|||
[[diq:Polonya]] |
|||
[[dsb:Pólska]] |
|||
[[dv:ޕޮލެންޑު]] |
|||
[[ee:Poland]] |
|||
[[el:Πολωνία]] |
|||
[[eml:Pulógna]] |
|||
[[en:Poland]] |
|||
[[eo:Pollando]] |
|||
[[es:Polonia]] |
|||
[[et:Poola]] |
|||
[[eu:Polonia]] |
|||
[[ext:Poloña]] |
|||
[[fa:لهستان]] |
|||
[[ff:Poloonya]] |
|||
[[fi:Puola]] |
|||
[[fiu-vro:Poola]] |
|||
[[fo:Pólland]] |
|||
[[fr:Pologne]] |
|||
[[frp:Pologne]] |
|||
[[frr:Poolen]] |
|||
[[fur:Polonie]] |
|||
[[fy:Poalen]] |
|||
[[ga:An Pholainn]] |
|||
[[gag:Polşa]] |
|||
[[gan:波蘭]] |
|||
[[gd:A' Phòlainn]] |
|||
[[gl:Polonia - Polska]] |
|||
[[gn:Poloña]] |
|||
[[gu:પોલેંડ]] |
|||
[[gv:Yn Pholynn]] |
|||
[[ha:Poland]] |
|||
[[hak:Pô-làn]] |
|||
[[haw:Pōlani]] |
|||
[[he:פולין]] |
|||
[[hi:पोलैंड]] |
|||
[[hif:Poland]] |
|||
[[hr:Poljska]] |
|||
[[hsb:Pólska]] |
|||
[[ht:Polòy]] |
|||
[[hu:Lengyelország]] |
|||
[[hy:Լեհաստան]] |
|||
[[ia:Polonia]] |
|||
[[id:Polandia]] |
|||
[[ie:Polonia]] |
|||
[[ig:Poland]] |
|||
[[ilo:Polonia]] |
|||
[[io:Polonia]] |
|||
[[is:Pólland]] |
|||
[[it:Polonia]] |
|||
[[iu:ᐳᓚᓐᑦ]] |
|||
[[ja:ポーランド]] |
|||
[[jbo:polskas]] |
|||
[[jv:Polandia]] |
|||
[[ka:პოლონეთი]] |
|||
[[kaa:Polsha]] |
|||
[[kab:Pulunya]] |
|||
[[kbd:Лахь жылэ]] |
|||
[[kg:Pologne]] |
|||
[[kk:Польша]] |
|||
[[kl:Poleni]] |
|||
[[km:ប្រទេសប៉ូឡូញ]] |
|||
[[kn:ಪೋಲೆಂಡ್]] |
|||
[[ko:폴란드]] |
|||
[[koi:Польска]] |
|||
[[krc:Польша]] |
|||
[[ku:Poland]] |
|||
[[kv:Польша]] |
|||
[[kw:Poloni]] |
|||
[[ky:Польша]] |
|||
[[la:Polonia]] |
|||
[[lad:Polonia]] |
|||
[[lb:Polen]] |
|||
[[lez:Польша]] |
|||
[[lg:Bupoolo]] |
|||
[[li:Pole]] |
|||
[[lij:Polonia]] |
|||
[[lmo:Pulònia]] |
|||
[[ln:Poloni]] |
|||
[[lt:Lenkija]] |
|||
[[ltg:Puoleja]] |
|||
[[lv:Polija]] |
|||
[[map-bms:Polandia]] |
|||
[[mdf:Полень мастор]] |
|||
[[mg:Polonia]] |
|||
[[mhr:Польша]] |
|||
[[mi:Pōrana]] |
|||
[[mk:Полска]] |
|||
[[ml:പോളണ്ട്]] |
|||
[[mn:Польш]] |
|||
[[mr:पोलंड]] |
|||
[[mrj:Польша]] |
|||
[[ms:Poland]] |
|||
[[mt:Polonja]] |
|||
[[mwl:Polónia]] |
|||
[[my:ပိုလန်နိုင်ငံ]] |
|||
[[mzn:لهستون]] |
|||
[[na:Poran]] |
|||
[[nah:Polonia]] |
|||
[[nap:Pulonnia]] |
|||
[[nds:Polen]] |
|||
[[nds-nl:Pooln]] |
|||
[[ne:पोल्याण्ड]] |
|||
[[nl:Polen]] |
|||
[[nn:Polen]] |
|||
[[no:Polen]] |
|||
[[nov:Polonia]] |
|||
[[nrm:Polongne]] |
|||
[[nv:Póolish Dineʼé Bikéyah]] |
|||
[[oc:Polonha]] |
|||
[[or:ପୋଲାଣ୍ଡ]] |
|||
[[os:Польшæ]] |
|||
[[pa:ਪੋਲੈਂਡ]] |
|||
[[pam:Polonya]] |
|||
[[pap:Polonia]] |
|||
[[pcd:Polonne]] |
|||
[[pdc:Polen]] |
|||
[[pfl:Pole]] |
|||
[[pih:Poeland]] |
|||
[[pl:Polska]] |
|||
[[pms:Polònia]] |
|||
[[pnb:پولینڈ]] |
|||
[[pnt:Πολωνία]] |
|||
[[ps:پولنډ]] |
|||
[[pt:Polónia]] |
|||
[[qu:Pulunya]] |
|||
[[rm:Pologna]] |
|||
[[rmy:Polska]] |
|||
[[rn:Polonia]] |
|||
[[ro:Polonia]] |
|||
[[roa-rup:Polandia]] |
|||
[[roa-tara:Pulonie]] |
|||
[[ru:Польша]] |
|||
[[rue:Польско]] |
|||
[[rw:Polonye]] |
|||
[[sa:पोलैंड]] |
|||
[[sah:Польша]] |
|||
[[sc:Polonia]] |
|||
[[scn:Pulonia]] |
|||
[[sco:Poland]] |
|||
[[se:Polska]] |
|||
[[sg:Pölôni]] |
|||
[[sh:Poljska]] |
|||
[[si:පෝලන්තය]] |
|||
[[simple:Poland]] |
|||
[[sk:Poľsko]] |
|||
[[sl:Poljska]] |
|||
[[sm:Polagi]] |
|||
[[so:Boland]] |
|||
[[sq:Polonia]] |
|||
[[sr:Пољска]] |
|||
[[ss:IPholandi]] |
|||
[[st:Poland]] |
|||
[[stq:Polen]] |
|||
[[su:Polandia]] |
|||
[[sv:Polen]] |
|||
[[sw:Poland]] |
|||
[[szl:Polsko]] |
|||
[[ta:போலந்து]] |
|||
[[te:పోలాండ్]] |
|||
[[tet:Polónia]] |
|||
[[tg:Лаҳистон]] |
|||
[[th:ประเทศโปแลนด์]] |
|||
[[tk:Polşa]] |
|||
[[tpi:Polan]] |
|||
[[tr:Polonya]] |
|||
[[tt:Польша]] |
|||
[[udm:Польша]] |
|||
[[ug:پولشا]] |
|||
[[uk:Польща]] |
|||
[[ur:بولندا]] |
|||
[[uz:Polsha]] |
|||
[[vec:Połonia]] |
|||
[[vep:Pol'šanma]] |
|||
[[vi:Ba Lan]] |
|||
[[vls:Pooln]] |
|||
[[vo:Polän]] |
|||
[[wa:Pologne]] |
|||
[[war:Polonya]] |
|||
[[wo:Poloñ]] |
|||
[[wuu:波兰]] |
|||
[[xal:Польшин Орн]] |
|||
[[xmf:პოლონეთი]] |
|||
[[yi:פוילן]] |
|||
[[yo:Pólàndì]] |
|||
[[zea:Poôl'n]] |
|||
[[zh:波兰]] |
|||
[[zh-classical:波蘭]] |
|||
[[zh-min-nan:Polska]] |
|||
[[zh-yue:波蘭]] |
|||
[[zu:IPolandi]] |
|||
Pagbabago noong 11:18, 14 Pebrero 2013
Naka-redirect sa: