Magnetismo: Pagkakaiba sa mga binago
m robot dinagdag: lb,zh,bo,pl,qu,bs,es,ta,af,hu,et,bn,sq,br,el,ga,ar,nl,sv,pt,is,eo,su,ru,sr,tr,fi,uk,jbo,be-x-old,nn,io,hr,az,da,kk,be,ko,he,fr,lv,it,gl,id,de,ja,ml,vi,simple,sh,scn,hi,sk,kn,th,no,ro,ca,sl,cs,bg,fa,te,ur,fiu-vro,lt |
m Bot: Migrating 67 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3294789 (translate me) |
||
| Linya 12: | Linya 12: | ||
[[Kategorya:Pisika]] |
[[Kategorya:Pisika]] |
||
[[Kategorya:Magnetismo]] |
[[Kategorya:Magnetismo]] |
||
[[af:Magnetisme]] |
|||
[[ar:مغناطيسية]] |
|||
[[az:Maqnetizm]] |
|||
[[be:Магнетызм]] |
|||
[[be-x-old:Магнэтызм]] |
|||
[[bg:Магнетизъм]] |
|||
[[bn:চুম্বকত্ব]] |
|||
[[bo:ཁབ་ལེན།]] |
|||
[[br:Gwarellegezh]] |
|||
[[bs:Magnetizam]] |
|||
[[ca:Magnetisme]] |
|||
[[cs:Magnetismus]] |
|||
[[da:Magnetisme]] |
|||
[[de:Magnetismus]] |
|||
[[el:Μαγνητισμός]] |
|||
[[en:Magnetism]] |
|||
[[eo:Magnetismo]] |
|||
[[es:Magnetismo]] |
|||
[[et:Magnetism]] |
|||
[[fa:مغناطیس]] |
|||
[[fi:Magnetismi]] |
|||
[[fiu-vro:Magnõtism]] |
|||
[[fr:Magnétisme]] |
|||
[[ga:Maighnéadas]] |
|||
[[gl:Magnetismo]] |
|||
[[he:מגנטיות]] |
|||
[[hi:चुम्बकत्व]] |
|||
[[hr:Magnetizam]] |
|||
[[hu:Mágnesség]] |
|||
[[id:Magnetisme]] |
|||
[[io:Magnetismo]] |
|||
[[is:Segulmagn]] |
|||
[[it:Magnetismo]] |
|||
[[ja:磁性]] |
|||
[[jbo:makykai]] |
|||
[[kk:Магнетизм]] |
|||
[[kn:ಕಾಂತತೆ]] |
|||
[[ko:자기]] |
|||
[[lb:Magnetismus]] |
|||
[[lt:Magnetizmas]] |
|||
[[lv:Magnētisms]] |
|||
[[ml:കാന്തികത]] |
|||
[[nl:Magnetisme]] |
|||
[[nn:Magnetisme]] |
|||
[[no:Magnetisme]] |
|||
[[pl:Magnetyzm]] |
|||
[[pt:Magnetismo]] |
|||
[[qu:Llut'ariy]] |
|||
[[ro:Magnetism]] |
|||
[[ru:Магнетизм]] |
|||
[[scn:Magnitismu]] |
|||
[[sh:Magnetizam]] |
|||
[[simple:Magnetism]] |
|||
[[sk:Magnetizmus]] |
|||
[[sl:Magnetizem]] |
|||
[[sq:Magnetizimi]] |
|||
[[sr:Магнетизам]] |
|||
[[su:Magnétisme]] |
|||
[[sv:Magnetism]] |
|||
[[ta:காந்தவியல்]] |
|||
[[te:అయస్కాంతత్వం]] |
|||
[[th:ความเป็นแม่เหล็ก]] |
|||
[[tr:Mıknatıslık]] |
|||
[[uk:Магнетизм]] |
|||
[[ur:مقناطیسیت]] |
|||
[[vi:Từ học]] |
|||
[[zh:磁]] |
|||
Pagbabago noong 09:26, 12 Marso 2013
Ang magnetismo ay isang pwersa ng atraksyon (o pagtataboy) ng mga bagay sa isa't isa na dahil sa paggalaw ng kani-kaniyang mga kargang elektriko.[1]Madaming alamat sa kung papaano nakilala ang magnetismo ngunit pinakasikat na marahil ay ang kwento ng pastol na si Magnes. Ayon sa alamat, hinukay ng pastol na si Magnes ang lupa kung saan nadikit ang mga pako sa kanyang sapatos. Sa kanyang paghuhukay ay nakakita siya ng mga loadstones na kalaunan ay tinawag na magnetite. [2] Gayunpaman, ang mga sinaunang kasulatan ng mga Tsino ay nagpakita ng ebidensya ng kanilang kaalaman tungkol sa mga magnet o bato-balani.Ang mga dokumentong ito ay mag-uurong sa pinagmulan ng kaalamn sa bato-balani patungo sa 4000 B.C.[3]
Ang bawat magnet ay may dalawang dulo o pole - ang hilagang dulo at ang timog na dulo. Dahil dito kung kaya't mayroong tinatawag na magnetic dipole. Kahit durugin ang isang magnet o hatiin sa maliliit na bahagi, ang bawat isang bahagi, ano man ang posisyon nito sa orihinal na magnet ay magkakaroon ng Hilaga at Timog na dulo. Ang mga dulong ito, tulad ng mga electric charge ay nakakaakit ng mga dulong kaiba sa kanila habang nagtataboy naman ng mga dulong kapareho nila.
Ang magnet ay napapalibutan ng tinatawag na magnetic field. Sa loob ng magnetic field na ito ang iba pang materyal na magnetiko ay nakakaramdam ng puwersa ng atraksyon o pagtataboy. Ang magnetic field na ito ay mailalarawan ng mga guhit na mula sa hilagang dulo patungo sa timog na dulo. Ang mga linyang ito ay nagsasamasama o naghihiwahiwalay depende sa lakas ng puwersa ng magnetismo sa isang partikular na position. Dahil pinakamalakas ang puwersang ito sa mga dulo ng magnet, ang mga linya ay dikit dikit sa posisyong ito habng hiwahiwalay naman sa bandang gitna.
Ang magnetismo ay isang mahalagang konsepto sa larangan ng pisika. Madaming iba pang konsepto ang may kinalaman dito. Idagdag pa, mahalaga din ito sa pag-unlad ng teknolohiya na makikita naman natin sa komunikasyon, transportasyon, at iba pa.
Mga sanggunian
- ↑ http://www.factmonster.com/ce6/sci/A0831162.html
- ↑ Lucretius Carus, De Rerum Natura, 1st century b.c. References are to vv. 906 ff., in the translation by Th. Creech, London, 1714. Pliny, quoted in W. Gilbert, De Magnete, trans., Gilbert Club, London, 1900, rev. ed., Basic Books, New York, 1958, p. 8
- ↑ “Magnetic Materials in China,” presented in Poland at the 3rd International Conference on Physics of Magnetic Materials, (9–14 Sept. 1986), W. Gorzkowski, H. Lachowicz and H. Szymczak, eds., World Scientific, 1987.