Digmaan ng Tatlumpung Taon: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
Gerakibot (usapan | ambag)
m r2.7.1) (robot dinagdag: sq:Lufta Tridhjetëvjeçare
Legobot (usapan | ambag)
m Bot: Migrating 87 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2487 (translate me)
Linya 16: Linya 16:
{{Link GA|is}}
{{Link GA|is}}
{{Link GA|sv}}
{{Link GA|sv}}

[[af:Dertigjarige Oorlog]]
[[als:Dreißigjähriger Krieg]]
[[an:Guerra d'as Trenta Anyatas]]
[[ang:Þrittiȝȝēare Orleȝe]]
[[ar:حرب الثلاثين عاما]]
[[arz:حرب التلاتين سنه]]
[[bar:Dreißigjähriger Krieg]]
[[bat-smg:Trėsdešimmetė vaina]]
[[be:Трыццацігадовая вайна]]
[[be-x-old:Трыццацігадовая вайна]]
[[bg:Тридесетгодишна война]]
[[bn:ত্রিশ বছরের যুদ্ধ]]
[[br:Brezel Tregont Vloaz]]
[[bs:Tridesetogodišnji rat]]
[[ca:Guerra dels Trenta Anys]]
[[cs:Třicetiletá válka]]
[[cy:Rhyfel Deng Mlynedd ar Hugain]]
[[da:Trediveårskrigen]]
[[de:Dreißigjähriger Krieg]]
[[el:Τριακονταετής Πόλεμος]]
[[en:Thirty Years' War]]
[[eo:Tridekjara milito]]
[[es:Guerra de los Treinta Años]]
[[et:Kolmekümneaastane sõda]]
[[eu:Hogeita Hamar Urteko Gerra]]
[[fa:جنگ سی‌ساله]]
[[fi:Kolmikymmenvuotinen sota]]
[[fr:Guerre de Trente Ans]]
[[fy:Tritichjierrige Oarloch]]
[[ga:Cogadh Tríocha Bliain]]
[[gl:Guerra dos Trinta Anos]]
[[he:מלחמת שלושים השנים]]
[[hi:तीसवर्षीय युद्ध]]
[[hif:Thirty Years War]]
[[hr:Tridesetogodišnji rat]]
[[hsb:Třicećilětna wójna]]
[[hu:Harmincéves háború]]
[[hy:Երեսնամյա պատերազմ]]
[[id:Perang Tiga Puluh Tahun]]
[[ilo:Gubat ti Tallopulo a Tawen]]
[[is:Þrjátíu ára stríðið]]
[[it:Guerra dei trent'anni]]
[[ja:三十年戦争]]
[[ka:ოცდაათწლიანი ომი]]
[[kk:Отыз жылдық соғыс]]
[[ko:30년 전쟁]]
[[la:Bellum tricennale]]
[[lb:Drëssegjärege Krich]]
[[lij:Goæra di trent'agni]]
[[lt:Trisdešimtmetis karas]]
[[lv:Trīsdesmitgadu karš]]
[[mk:Триесетгодишна војна]]
[[ml:മുപ്പതുവർഷ യുദ്ധം]]
[[mr:तीस वर्षांचे युद्ध]]
[[ms:Peperangan Tiga Puluh Tahun]]
[[nds:Dartigjöhrigen Krieg]]
[[ne:३० वर्षे युद्ध]]
[[nl:Dertigjarige Oorlog]]
[[nn:Trettiårskrigen]]
[[no:Tredveårskrigen]]
[[oc:Guèrra de Trenta Ans]]
[[pl:Wojna trzydziestoletnia]]
[[pnb:تی سالہ لڑائی]]
[[pt:Guerra dos Trinta Anos]]
[[ro:Războiul de Treizeci de Ani]]
[[ru:Тридцатилетняя война]]
[[rue:Тридцятирочна война]]
[[sh:Tridesetogodišnji rat]]
[[simple:Thirty Years' War]]
[[sk:Tridsaťročná vojna]]
[[sl:Tridesetletna vojna]]
[[sq:Lufta Tridhjetëvjeçare]]
[[sr:Тридесетогодишњи рат]]
[[sv:Trettioåriga kriget]]
[[sw:Vita ya miaka 30]]
[[ta:முப்பதாண்டுப் போர்]]
[[th:สงครามสามสิบปี]]
[[tk:Otuzýyllyk uruş]]
[[tr:Otuz Yıl Savaşı]]
[[uk:Тридцятирічна війна]]
[[ur:جنگ سی سالہ]]
[[vi:Chiến tranh Ba mươi năm]]
[[wa:Guere di trinte ans]]
[[war:Katloan ka tuig nga gyera]]
[[yi:דרייסיג יעריגער קריג]]
[[zh:三十年戰爭]]
[[zh-yue:三十年戰爭]]

Pagbabago noong 10:01, 12 Marso 2013

Les Grandes Misères de la guerre ("Ang Mga Malalaking Paghihirap sa Digmaan") ni Jacques Callot, 1632.

Ang Digmaan ng Tatlumpung Taon (1618-1648) (Ingles: Thirty Years' War) ay isa sa mga pinakamapinsalang hidwaan sa kasaysayan ng Europa. Ang digmaan ay halos-lahat pinaglabanan sa dakong ngayon ay kinalalagyan ng Alemanya, at sa ilan-ilang mga yugto ay kasangkot ang karamihan sa mga bansa sa Europa.

Ang pinagmulan ng hidwaan at ang layunin ng mga nasangkot ay masalimuot, at walang iisang dahilan na maaaring ilarawan bilang ang pangunahing sanhi ng pag-aaway. Sa umpisa, ang digmaan ay pinaglabanan bilang isang hidwaang panrelihiyon sa pagitan ng mga Protestante at mga Katoliko sa Banal na Imperyong Romano, bagaman ang mga tunggalian sa pulitikang panloob at ang balanse ng kapangyarihan sa loob ng Imperyo ay nagsilbing mahalagang dahilan. Unti-unti, ang digmaan ay lumaki at naging tunay na tunggaliang kinasasangkutan ng karamihan sa mga kahariang Europeo[1]. Sa yugtong ito, ang digmaan ay mas naging pagpapatuloy ng labanang Borbon-Habsburgo para sa kadakilaang pampulitika sa Europa, at sa gayon ay nagdala ng higit pang mga pag-aaway sa pagitan ng Pransya at mga kahariang Habsburgo, at mas hindi na tungkol sa relihiyon[2].

Isang malaking kahihinatnan ng Digmaan ng Tatlumpung Taon ay ang malawakang pagkakasira ng mga pamayanan, na inabuso ng mga nagdagsaang hukbo (bellum se ipsum alet, "ang digmaan ay magpapakain sa kaniyang sarili"). Ang pagkakagutom at mga sakit ay nagbawas sa populasyon ng mga estadong Aleman, Bohemya, mga Mabababang Lupain at Italya, habang nauubusan naman ng pondo ang mga kahariang naglalabanan.

Ang Digmaan ng Tatlumpung Taon ay nagwakas sa mga tratado ng Osnabrück at Münster, bahagi ng mas malaking Kapayapaan ng Westfalia[3].

Mga Talasanggunian

  1. "The Thirty-Years-War". Western New England College. Retrieved 2008-05-24.
  2. "Thirty Years' War". Encyclopædia Britannica. Retrieved 2008-05-24.
  3. Wilson, Peter. "Europe's Tragedy". Penguin, 2009, p.735-755

Kasaysayan Ang lathalaing ito na tungkol sa Kasaysayan ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

Padron:Link FA Padron:Link GA Padron:Link GA