Ultrabiyoleta: Pagkakaiba sa mga binago
m robot dinagdag: si:පාරජම්බුල කිරණ |
m Bot: Migrating 86 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q11391 (translate me) |
||
| Linya 9: | Linya 9: | ||
[[Kategorya:Pisika]] |
[[Kategorya:Pisika]] |
||
[[an:Ultravrioleta]] |
|||
[[ar:أشعة فوق بنفسجية]] |
|||
[[as:অতিবেঙুণী ৰশ্মি]] |
|||
[[ast:Radiación ultraviola]] |
|||
[[bat-smg:Oltraviuoletėnē spėndolē]] |
|||
[[be:Ультрафіялетавае выпраменьванне]] |
|||
[[be-x-old:Ультрафіялетавае выпраменьваньне]] |
|||
[[bg:Ултравиолетово излъчване]] |
|||
[[bn:অতিবেগুনী রশ্মি]] |
|||
[[br:Uslimestra]] |
|||
[[bs:Ultraljubičasto zračenje]] |
|||
[[ca:Ultraviolat]] |
|||
[[ckb:تیشکی سەروو وەنەوشەیی]] |
|||
[[cs:Ultrafialové záření]] |
|||
[[cy:Uwchfioled]] |
|||
[[da:Ultraviolet lys]] |
|||
[[de:Ultraviolettstrahlung]] |
|||
[[el:Υπεριώδης ακτινοβολία]] |
|||
[[en:Ultraviolet]] |
|||
[[eo:Ultraviola radiado]] |
|||
[[es:Radiación ultravioleta]] |
|||
[[et:Ultraviolettkiirgus]] |
|||
[[eu:Ultramore]] |
|||
[[fa:فرابنفش]] |
|||
[[fi:Ultraviolettisäteily]] |
|||
[[fr:Ultraviolet]] |
|||
[[gl:Ultravioleta]] |
|||
[[he:על-סגול]] |
|||
[[hi:पराबैंगनी]] |
|||
[[hif:Ultraviolet]] |
|||
[[hr:Ultraljubičasto zračenje]] |
|||
[[hu:Ibolyántúli sugárzás]] |
|||
[[ia:Ultraviolette]] |
|||
[[id:Ultraungu]] |
|||
[[io:Ultreviolea]] |
|||
[[is:Útfjólublátt ljós]] |
|||
[[it:Radiazione ultravioletta]] |
|||
[[ja:紫外線]] |
|||
[[jv:Ultraviolet]] |
|||
[[kk:Ультракүлгін сәуле, сәулемен емдеу]] |
|||
[[kn:ಅತಿನೇರಳೆ ವಿಕಿರಣ]] |
|||
[[ko:자외선]] |
|||
[[ksh:Shwatzleesh]] |
|||
[[ky:Ультракызгылт көк нуру]] |
|||
[[la:Radiatio ultraviolacea]] |
|||
[[lt:Ultravioletiniai spinduliai]] |
|||
[[lv:Ultravioletais starojums]] |
|||
[[mk:Ултравиолетова светлина]] |
|||
[[ml:അൾട്രാവയലറ്റ് തരംഗം]] |
|||
[[mn:Хэт ягаан туяа]] |
|||
[[mr:अतिनील किरण]] |
|||
[[ms:Sinar ultraungu]] |
|||
[[my:ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်]] |
|||
[[nds:Ultravigelettstrahlen]] |
|||
[[nl:Ultraviolet]] |
|||
[[nn:Ultrafiolett stråling]] |
|||
[[no:Ultrafiolett stråling]] |
|||
[[oc:Ultraviolet]] |
|||
[[om:Ultraviolet]] |
|||
[[pl:Ultrafiolet]] |
|||
[[pnb:اتلیجامنی]] |
|||
[[pt:Radiação ultravioleta]] |
|||
[[ro:Raze ultraviolete]] |
|||
[[ru:Ультрафиолетовое излучение]] |
|||
[[rue:Ултрафіалове жарїня]] |
|||
[[sh:Ultraljubičasto zračenje]] |
|||
[[si:පාරජම්බුල කිරණ]] |
|||
[[simple:Ultraviolet]] |
|||
[[sk:Ultrafialové žiarenie]] |
|||
[[sl:Ultravijolično valovanje]] |
|||
[[sq:Rrezet ultravioletë]] |
|||
[[sr:Ултраљубичасто зрачење]] |
|||
[[su:Ultraviolét]] |
|||
[[sv:Ultraviolett strålning]] |
|||
[[ta:புற ஊதாக் கதிர்]] |
|||
[[th:รังสีอัลตราไวโอเลต]] |
|||
[[tr:Morötesi]] |
|||
[[tt:Ультрашәмәхә нурланыш]] |
|||
[[uk:Ультрафіолетове випромінювання]] |
|||
[[ur:بالائے بنفشی]] |
|||
[[vi:Tử ngoại]] |
|||
[[war:Ultrabiyoleta]] |
|||
[[yi:אולטראוויאלעט]] |
|||
[[zh:紫外线]] |
|||
[[zh-min-nan:Chí-goā-soàⁿ]] |
|||
[[zh-yue:紫外線]] |
|||
Pagbabago noong 11:50, 12 Marso 2013
Ang liwanag na ultrabiyoleta o ultralila (Ingles: ultraviolet, pinapaiksi bilang UV) ay isang radyasyong elektromagnetiko na may liboyhabang mas maiksi kaysa sa nakikitang liwanag, subalit hindi mas mahaba kaysa sa mga rayos ekis, na nasa sakop na 10 nm hanggang 400 nm, at mga enerhiya mula 3 eV hanggang 124 eV. Pinangalanan itong ultrabiyoleta dahil ang ispektrum ay binubuo ng mga along elektromagnetiko na may mga prekwensyang mas mataas kaysa sa mga nakikilala ng mga tao bilang kulay na lila.
Bagaman hindi nakikita ng mata ng tao ang radyasyong ultrabiyoleta, karamihan sa mga tao ang nakakaalam ng mga epekto ng UV sa pamamagitan ng pagkabilad ng balat dahil sa sinag ng araw, at sa mga kamang bilaran (tanning bed). Ang ispektrum mayroon bang ibang mga epekto, kapwa nakabubuti at nakasasalanta, sa kalusugan ng tao.
Ang liwanag na ultrabiyoleta ay natatagpuan sa liwanag ng araw at nagdurulot ng mga pagdiskarga ng arkong elektriko at natatanging mga liwanag katulad ng maiitim na mga liwanag. Nakapagsasanhi ito ng mga reaksyong kimikal, at nakapagdurulot sa maraming mga sustansya upang kumislap (ploresensya). Ang mas mataas na mga enerhiya ng ispektrong ultrabiyoleta magmula sa bandang 150 nm (ultrabiyoletang 'higop' o 'bakyum') nakapag-iiyonisa (radyasyong nakapag-iiyonisa o ionizing radiation), ngunit ang ganitong uri ng ultrabiyoleta ay hindi gaanong nakapapasok at nahaharang ng hangin.[1]