Unang Konsilyo ng Efeso

Unang Konseho ng Efeso
Petsa	431 CE
Tinanggap ng	Romano Katoliko, Lumang Katoliko, Silangang Ortodokso, Anglikano, Oriental Ortodokso, Lutherano
Nakaraang konseho	Unang Konseho ng Constantinople
Sumunod na konseho	Konseho ng Chalcedon
Tinipon ni	Emperor Theodosius II
Pinangasiwaan ni	Cyril ng Alexandria
Mga dumalo	200-250 (ang mga kinatawan ng papa ay dumating na huli)
Mga Paksa ng talakayan	Nestorianismo, Theotokos, Pelagianismo
Mga dokumento at salaysay	Ang Kredong Niseno ay kinumpirma, pagkukundena ng mga heresiya, deklarasyon ng Theotokos(Ina ng Diyos).
Talaang kronolohikal ng mga konsehong ekumenikal

Ang Unang Konseho ng Efeso ang tinatanggap na Ikatlong Konsehong Ekumenikal ng Oriental Ortodokso, Silangang Ortodokso, Simbahang Katoliko Romano at iba pang mga pangkat ng Kanluraning Kristiyanismo. Ito ay idinaos noong 431 CE sa simbahan ni Marya sa Efeso, Asya menor at dinaluhan ng tinatayang mga 250 obispo. Ang mga pagpupulong ay isinagawa sa isang mainit na mga komprontasyon at rekriminasyon na lumikha ng masidhing alitan sa pagitan ni Cyril at Theodosius. Pinatawag ni Theodosius II ang konsehong ito upang lutasin ang kontrobersiyang Nestorian. Ang doktrina ni Nestorius na Nestorianismo na nagbigay diin sa kawalang pagkakaisa sa pagitan ng mga kalikasang tao at diyos ni Hesus ay humantong sa kanyang pakikipag-alitan sa iba pang mga pinuno ng simbahang Kristiyano na ang pinakakilala ay si Cyril ng Alexandria na Papa ng Alexandria. Ang alitan ni Nestorius kay Cyril ay nagtulak kay Cyril na maghangad ng balidasyon mula kay Papa Celestino I na nagbigay autorisasyon kay Cyril na hilingin kay Nestorius na bawiin ang kanyang posisyon o maharap sa pagtitiwalag. Nagsumamo si Nestorius sa Silangang Romanong Emperador na si Theodosius II na tumawag ng isang konseho kung saan ang mga reklamo ay maihahayag na umaasang mapapatunayan ang kanyang ortodoksiya at si Cyril ay makokondena. Gayunpaman, sa huli ay ang katuruan ni Nestorius ang kinondena ng konsehong ito bilang isang heresiya at opisyal na ginawang anatema. Idineklara rin ng konsehong ito si Marya bilang Theotokos (tagadala ng diyos). Si Nestorius ay sumalungat sa paggamit ng terminong Theotokos. Ang terminong ito ay matagal nang ginagamit ng mga manunulat na ortodokso at ito ay nagkakamit ng popularidad kasama ng debosyon kay Marya bilang Ina ng Diyos. Iniulat na itinuro ni Nestorius na may dalawang magkahiwalay na mga persona sa nagkatawang taong si Kristo bagaman kung aktuwal niyang itinuro ito ay tinutulan. Ipinatapon ng konseho si Nestorius, itinakwil ang Nestorianismo at ipinahayag ang Birheng Marya bilang isang Theotokos. Pagkatapos sipiin ang Kredong Nicene sa orihinal na anyo nito gaya ng nasa Unang Konseho ng Nicaea nang walang mga pagbabago at karagdagan sa Unang Konseho ng Constantinople, inihayag nito na "bawal para sa anumang tao na isulong o sumulat o lumikha ng isang ibang(ἑτέραν) Pananampalataya bilang isang katunggali sa natatag ng mga banal na amang tinipon ng Banal na Espiritu sa Nicæa." Ang pagkukundena kay Nestorius ay humantong sa schismong Nestorian nang pinutol ang mga simbahang sumusuporta kay Nestorius lalo na sa Persia mula sa iba pang simbahang Kristiyano sa sangkakristiyanuhan. Ang mga sumusuporta kay Nestorius ay tinawag na Kristiyanismong Nestoriano, Simbahang Persian o Simbahan ng Silangan at ang mga kinatawan nito sa kasalukuyang panahon ang Simbahang Assyrian ng Silangan, Simbahang Chaldean Syrian, Sinaunang Simbahan ng Silangan at Simbahang Katolikong Chaldean. Si Nestorius ay nagretiro sa isang monasteryo na palaging isinasaad ang kanyang ortodoksiya.