Simiiformes: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
m re-categorisation, replaced: :Mga primado → :Primates using AWB
Linya 1: Linya 1:
{{Taxobox
{{Taxobox
| name = Simian<ref name=msw3>{{MSW3 Groves|pages=128-184 |id=12100177|heading=<small>INFRAORDER</small> SIMIIFORMES}}</ref><ref name=SAP/>
| name = Simian<ref name=msw3>{{MSW3 Groves|pages=128-184 |id=12100177|heading=INFRAORDER SIMIIFORMES}}</ref><ref name=SAP/>
| fossil_range = Middle [[Eocene]] – Recent
| fossil_range = Middle [[Eocene]] – Recent
| image = White-handed Gibbon Hylobates lar Orange 1900px.jpg
| image = White-handed Gibbon Hylobates lar Orange 1900px.jpg
Linya 27: Linya 27:
[[parvorder]] na [[Platyrrhini]] ay nahati mula sa natitirang linyang simian mga 40 milyong taon ang nakalilipas na nag-iwan sa parvorder [[Catarrhini]] na tumahan sa [[Lumang Daigdig]]. Ang pangkat na ito ay nahati mga 25 milyong taon ang nakalilipas sa pagitan ng mga Lumang Daigdig na unggoy at mga ape. Ang mga [[unggoy]] ay isang pangkat [[paraphyletiko]] (i.e. hindi isang magkakadikit na pangkat). Ang mas naunang mga klasipikasyon ay naghati ng mga primado sa dalawang mga pangkat: ang "Prosimii" (mga [[strepsirrhine]] at mga [[tarsier]]) at ang mga simian sa "'''Anthropoidea'''" /an'thro-poy'de-a/ (Gr. ''anthropos'', human).
[[parvorder]] na [[Platyrrhini]] ay nahati mula sa natitirang linyang simian mga 40 milyong taon ang nakalilipas na nag-iwan sa parvorder [[Catarrhini]] na tumahan sa [[Lumang Daigdig]]. Ang pangkat na ito ay nahati mga 25 milyong taon ang nakalilipas sa pagitan ng mga Lumang Daigdig na unggoy at mga ape. Ang mga [[unggoy]] ay isang pangkat [[paraphyletiko]] (i.e. hindi isang magkakadikit na pangkat). Ang mas naunang mga klasipikasyon ay naghati ng mga primado sa dalawang mga pangkat: ang "Prosimii" (mga [[strepsirrhine]] at mga [[tarsier]]) at ang mga simian sa "'''Anthropoidea'''" /an'thro-poy'de-a/ (Gr. ''anthropos'', human).


Ang sumusunod ang talaan ng iba't ibang mga pamilyang simian at ang kanilang kinalalagayan sa order na Mga Primado: <ref name=msw3/><ref name=SAP>{{cite book | author = Rylands AB and Mittermeier RA | title = South American Primates: Comparative Perspectives in the Study of Bahavior, Ecology, and Conservation | chapter = The Diversity of the New World Primates (Platyrrhini) | publisher = Springer | editor = Garber PA, Estrada A, Bicca-Marques JC, Heymann EW, Strier KB | isbn = 978-0-387-78704-6 | year = 2009}}</ref>
Ang sumusunod ang talaan ng iba't ibang mga pamilyang simian at ang kanilang kinalalagayan sa order na Mga Primado:<ref name=msw3/><ref name=SAP>{{cite book | author = Rylands AB and Mittermeier RA | title = South American Primates: Comparative Perspectives in the Study of Bahavior, Ecology, and Conservation | chapter = The Diversity of the New World Primates (Platyrrhini) | publisher = Springer | editor = Garber PA, Estrada A, Bicca-Marques JC, Heymann EW, Strier KB | isbn = 978-0-387-78704-6 | year = 2009}}</ref>
* '''ORDER [[primate|PRIMATES]]'''
* '''ORDER [[primate|PRIMATES]]'''
** Suborder [[Strepsirrhini]]: hindi-[[tarsier]] na mga prosimian
** Suborder [[Strepsirrhini]]: hindi-[[tarsier]] na mga prosimian
Linya 48: Linya 48:
==Mga sanggunian==
==Mga sanggunian==
{{reflist}}
{{reflist}}

[[Kategorya:Mga primado]]
[[Kategorya:Primates]]

Pagbabago noong 09:54, 20 Abril 2013

Simian[1][2]
Temporal na saklaw: Middle Eocene – Recent
Lar gibbon
Klasipikasyong pang-agham
Kaharian:
Kalapian:
Hati:
Orden:
Suborden:
Infraorden:
Simiiformes

Haeckel, 1866
Families

Callitrichidae
Cebidae
Aotidae
Pitheciidae
Atelidae
Cercopithecidae
Hylobatidae
Hominidae

Ang mga simian (infraorder Simiiformes) ang mas mataas na mga primado: ang mga Matandang Daigdig na mga unggoy at mga ape kabilang ang mga tao(na magkasamang tinatawag na mga catarrhine), at ang mga Bagong Daigdig na unggoy o mga platyrrhine.

Klasipikasyon at ebolusyon

Ang mga simian ay nahahati sa tatlong mga pangkat. Ang mga Bagong Daigdig na unggoy sa parvorder na Platyrrhini ay nahati mula sa natitirang linyang simian mga 40 milyong taon ang nakalilipas na nag-iwan sa parvorder Catarrhini na tumahan sa Lumang Daigdig. Ang pangkat na ito ay nahati mga 25 milyong taon ang nakalilipas sa pagitan ng mga Lumang Daigdig na unggoy at mga ape. Ang mga unggoy ay isang pangkat paraphyletiko (i.e. hindi isang magkakadikit na pangkat). Ang mas naunang mga klasipikasyon ay naghati ng mga primado sa dalawang mga pangkat: ang "Prosimii" (mga strepsirrhine at mga tarsier) at ang mga simian sa "Anthropoidea" /an'thro-poy'de-a/ (Gr. anthropos, human).

Ang sumusunod ang talaan ng iba't ibang mga pamilyang simian at ang kanilang kinalalagayan sa order na Mga Primado:[1][2]

Mga sanggunian

  1. 1.0 1.1 Groves, C.P. (2005). "INFRAORDER SIMIIFORMES". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M. (mga pat.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd pat.). Baltimore: Johns Hopkins University Press. pp. 128–184. ISBN 0-801-88221-4. OCLC 62265494. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (tulong)
  2. 2.0 2.1 Rylands AB and Mittermeier RA (2009). "The Diversity of the New World Primates (Platyrrhini)". In Garber PA, Estrada A, Bicca-Marques JC, Heymann EW, Strier KB (pat.). South American Primates: Comparative Perspectives in the Study of Bahavior, Ecology, and Conservation. Springer. ISBN 978-0-387-78704-6.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: mga patnugot (link)