Simiiformes: Pagkakaiba sa mga binago
m re-categorisation, replaced: :Mga primado → :Primates using AWB |
|||
Linya 1: | Linya 1: | ||
{{Taxobox |
{{Taxobox |
||
| name = Simian<ref name=msw3>{{MSW3 Groves|pages=128-184 |id=12100177|heading= |
| name = Simian<ref name=msw3>{{MSW3 Groves|pages=128-184 |id=12100177|heading=INFRAORDER SIMIIFORMES}}</ref><ref name=SAP/> |
||
| fossil_range = Middle [[Eocene]] – Recent |
| fossil_range = Middle [[Eocene]] – Recent |
||
| image = White-handed Gibbon Hylobates lar Orange 1900px.jpg |
| image = White-handed Gibbon Hylobates lar Orange 1900px.jpg |
||
Linya 27: | Linya 27: | ||
[[parvorder]] na [[Platyrrhini]] ay nahati mula sa natitirang linyang simian mga 40 milyong taon ang nakalilipas na nag-iwan sa parvorder [[Catarrhini]] na tumahan sa [[Lumang Daigdig]]. Ang pangkat na ito ay nahati mga 25 milyong taon ang nakalilipas sa pagitan ng mga Lumang Daigdig na unggoy at mga ape. Ang mga [[unggoy]] ay isang pangkat [[paraphyletiko]] (i.e. hindi isang magkakadikit na pangkat). Ang mas naunang mga klasipikasyon ay naghati ng mga primado sa dalawang mga pangkat: ang "Prosimii" (mga [[strepsirrhine]] at mga [[tarsier]]) at ang mga simian sa "'''Anthropoidea'''" /an'thro-poy'de-a/ (Gr. ''anthropos'', human). |
[[parvorder]] na [[Platyrrhini]] ay nahati mula sa natitirang linyang simian mga 40 milyong taon ang nakalilipas na nag-iwan sa parvorder [[Catarrhini]] na tumahan sa [[Lumang Daigdig]]. Ang pangkat na ito ay nahati mga 25 milyong taon ang nakalilipas sa pagitan ng mga Lumang Daigdig na unggoy at mga ape. Ang mga [[unggoy]] ay isang pangkat [[paraphyletiko]] (i.e. hindi isang magkakadikit na pangkat). Ang mas naunang mga klasipikasyon ay naghati ng mga primado sa dalawang mga pangkat: ang "Prosimii" (mga [[strepsirrhine]] at mga [[tarsier]]) at ang mga simian sa "'''Anthropoidea'''" /an'thro-poy'de-a/ (Gr. ''anthropos'', human). |
||
Ang sumusunod ang talaan ng iba't ibang mga pamilyang simian at ang kanilang kinalalagayan sa order na Mga Primado: |
Ang sumusunod ang talaan ng iba't ibang mga pamilyang simian at ang kanilang kinalalagayan sa order na Mga Primado:<ref name=msw3/><ref name=SAP>{{cite book | author = Rylands AB and Mittermeier RA | title = South American Primates: Comparative Perspectives in the Study of Bahavior, Ecology, and Conservation | chapter = The Diversity of the New World Primates (Platyrrhini) | publisher = Springer | editor = Garber PA, Estrada A, Bicca-Marques JC, Heymann EW, Strier KB | isbn = 978-0-387-78704-6 | year = 2009}}</ref> |
||
* '''ORDER [[primate|PRIMATES]]''' |
* '''ORDER [[primate|PRIMATES]]''' |
||
** Suborder [[Strepsirrhini]]: hindi-[[tarsier]] na mga prosimian |
** Suborder [[Strepsirrhini]]: hindi-[[tarsier]] na mga prosimian |
||
Linya 48: | Linya 48: | ||
==Mga sanggunian== |
==Mga sanggunian== |
||
{{reflist}} |
{{reflist}} |
||
[[Kategorya: |
[[Kategorya:Primates]] |
Pagbabago noong 09:54, 20 Abril 2013
Simian[1][2] Temporal na saklaw: Middle Eocene – Recent
| |
---|---|
Lar gibbon | |
Klasipikasyong pang-agham | |
Kaharian: | |
Kalapian: | |
Hati: | |
Orden: | |
Suborden: | |
Infraorden: | Simiiformes Haeckel, 1866
|
Families | |
Callitrichidae |
Ang mga simian (infraorder Simiiformes) ang mas mataas na mga primado: ang mga Matandang Daigdig na mga unggoy at mga ape kabilang ang mga tao(na magkasamang tinatawag na mga catarrhine), at ang mga Bagong Daigdig na unggoy o mga platyrrhine.
Klasipikasyon at ebolusyon
Ang mga simian ay nahahati sa tatlong mga pangkat. Ang mga Bagong Daigdig na unggoy sa parvorder na Platyrrhini ay nahati mula sa natitirang linyang simian mga 40 milyong taon ang nakalilipas na nag-iwan sa parvorder Catarrhini na tumahan sa Lumang Daigdig. Ang pangkat na ito ay nahati mga 25 milyong taon ang nakalilipas sa pagitan ng mga Lumang Daigdig na unggoy at mga ape. Ang mga unggoy ay isang pangkat paraphyletiko (i.e. hindi isang magkakadikit na pangkat). Ang mas naunang mga klasipikasyon ay naghati ng mga primado sa dalawang mga pangkat: ang "Prosimii" (mga strepsirrhine at mga tarsier) at ang mga simian sa "Anthropoidea" /an'thro-poy'de-a/ (Gr. anthropos, human).
Ang sumusunod ang talaan ng iba't ibang mga pamilyang simian at ang kanilang kinalalagayan sa order na Mga Primado:[1][2]
- ORDER PRIMATES
- Suborder Strepsirrhini: hindi-tarsier na mga prosimian
- Suborder Haplorhini: tarsiers, mga unggoy at mga ape
- Infraorder Tarsiiformes
- Infraorder Simiiformes
- Parvorder Platyrrhini: Bagong Daigdig na mga unggoy
- Family Callitrichidae: mga marmoset at mga tamarin
- Family Cebidae: mga capuchin at squirrel monkeys
- Family Aotidae: mga kwagong unggoy (douroucoulis)
- Family Pitheciidae: titis, sakis at uakaris
- Family Atelidae: howler, spider at woolly monkeys
- Parvorder Catarrhini
- Superfamily Cercopithecoidea
- Family Cercopithecidae: Lumang Daigdig na mga unggoy
- Superfamily Hominoidea
- Family Hylobatidae: gibbons
- Family Hominidae: dakilang mga ape kabilang ang mga tao
- Superfamily Cercopithecoidea
- Parvorder Platyrrhini: Bagong Daigdig na mga unggoy
Mga sanggunian
- ↑ 1.0 1.1 Groves, C.P. (2005). "INFRAORDER SIMIIFORMES". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M. (mga pat.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd pat.). Baltimore: Johns Hopkins University Press. pp. 128–184. ISBN 0-801-88221-4. OCLC 62265494.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(tulong) - ↑ 2.0 2.1 Rylands AB and Mittermeier RA (2009). "The Diversity of the New World Primates (Platyrrhini)". In Garber PA, Estrada A, Bicca-Marques JC, Heymann EW, Strier KB (pat.). South American Primates: Comparative Perspectives in the Study of Bahavior, Ecology, and Conservation. Springer. ISBN 978-0-387-78704-6.
{{cite book}}
: CS1 maint: multiple names: mga patnugot (link)