Pamumundok: Pagkakaiba sa mga binago

← Nakaraang pagkakaiba Susunod na pagkakaiba →

Content deleted Content added

Inline

Pagbabago noong 22:50, 28 Abril 2013

Ang pamumundok (Ingles: mountaineering o mountain climbing) ay ang isports, libangan, o larangan (propesyon) ng paglalakad (hiking), pag-iiski, at pag-akyat sa mga bundok. Nang magsimula ang pamumundok bilang mga pagtatangka na maabot ang pinakamataas na tuldok ng hindi pa naaakyat na malalaki at matatataas na mga bundok, nagsanga ito upang maging mga espesyalisasyon na humaharap sa iba't ibang mga aspeto ng bundok at binubuo ng tatlong mga pook: ang kasanayan sa mga mababatong bundok (rock-craft), ang kasanayan sa maniniyebeng mga bundok (snow-craft), at pag-iiski (skiing), na nakabatay sa kung ang rutang napili ay nasa ibabaw ng bato, niyebe o yelo. Ang lahat ng mga ito ay nangangailangan ng karanasan, kakayanang atletiko, at kaalaman teknikal upang mapanatili ang kaligtasan.^[1]

Ang pamumundok ay madalas na tinatawag bilang alpinismo, partikular na sa mga wikang Europeo, na nagpapahiwatig ng pag-akyat na may kahirapan katulad ng pag-akyat sa bundok na Alps. Ang isang mamumundok o mang-aakyat ng bundok na mayroong ganiyang malaking kasanayan ay tinatawag na alpinista. Ang salitang alpinismo ay ipinanganak noong ika-19 daantaon upang tumukoy sa pag-akyat para sa layuning ng kasiyahan ang mismong pag-akyat bilang isang isport o rekreasyon, na kaiba mula sa umaakyat lamang habang nangangaso o bilang isang pilgrimaheng pangrelihiyon na pangkalahatang ginagawa noong kapanahunang iyon.^[2]

Ang UIAA o Union Internationale des Associations d'Alpinisme (Pandaigdigang Kaisahan ng mga Samahan ng Alpinismo [o Pamumundok]), ay ang namamahalang katawan sa buong mundo para sa pamumundok at pag-akyat sa bundok, na humaharap sa mga paksang katulad ng pagpunta, pangmedisina, pruteksiyon ng bundok, kaligtasan, kabataan at pag-akyat sa yelo o niyebe.^[3]

Mga sanggunian

↑ Cox, Steven M. and Kris Fulsaas, ed., pat. (2003-09). Mountaineering: The Freedom of the Hills (7 pat.). Seattle: The Mountaineers. ISBN 0-89886-828-9. {{cite book}}: |editor= has generic name (tulong); Check date values in: |year= (tulong)CS1 maint: multiple names: mga patnugot (link)
↑ Lexilogos
↑ "UIAA Activities". UIAA {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (tulong)CS1 maint: postscript (link)

[freedom-1] Cox, Steven M. and Kris Fulsaas, ed., pat. (2003-09). Mountaineering: The Freedom of the Hills (7 pat.). Seattle: The Mountaineers. ISBN 0-89886-828-9. {{cite book}}: |editor= has generic name (tulong); Check date values in: |year= (tulong)CS1 maint: multiple names: mga patnugot (link)

[2] Lexilogos

[3] "UIAA Activities". UIAA {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (tulong)CS1 maint: postscript (link)

[1]

[2]

[3]

@@ Linya 1: / Linya 1: @@
 [[Talaksan:Climber with climbing nuts.jpg|thumb|right|Pamumundok sa bundok na mabato.]]
 [[Talaksan:Eisklettern kl engstligenfall.jpg|thumb|right|Pag-akyat sa bundok na mayelo at maniyebe.]]
-Ang '''pamumundok''' (Ingles: ''mountaineering'' o ''mountain climbing'') ay ang [[isports]], [[libangan]], o [[larangan]] (propesyon) ng [[paglalakad]] (''hiking''), [[skiing|pag-iiski]], at [[pag-akyat]] sa mga [[bundok]]. Nang magsimula ang pamumundok bilang mga pagtatangka na maabot ang pinakamataas na tuldok ng hindi pa naaakyat na malalaki at matatataas na mga bundok, nagsanga ito upang maging mga [[espesyalisasyon]] na humaharap sa iba't ibang mga [[aspeto]] ng bundok at binubuo ng tatlong mga pook: ang kasanayan sa mga mababatong bundok (''rock-craft''), ang kasanayan sa maniniyebeng mga bundok (''snow-craft''), at pag-iiski (''skiing''), na nakabatay sa kung ang rutang napili ay nasa ibabaw ng [[bato (heolohiya)|bato]], [[niyebe]] o [[yelo]]. Ang lahat ng mga ito ay nangangailangan ng karanasan, kakayanang atletiko, at kaalaman teknikal upang mapanatili ang kaligtasan.<ref name="freedom">{{cite book | edition = 7 | editor = Cox, Steven M. and Kris Fulsaas, ed. | title = [[Mountaineering: The Freedom of the Hills]] | publisher = The Mountaineers | isbn = 0-89886-828-9| location = Seattle | year = 2003-09}}</ref>
+Ang '''pamumundok''' (Ingles: ''mountaineering'' o ''mountain climbing'') ay ang [[isports]], [[libangan]], o [[larangan]] (propesyon) ng [[paglalakad]] (''hiking''), [[skiing|pag-iiski]], at [[pag-akyat]] sa mga [[bundok]]. Nang magsimula ang pamumundok bilang mga pagtatangka na maabot ang pinakamataas na tuldok ng hindi pa naaakyat na malalaki at matatataas na mga bundok, nagsanga ito upang maging mga [[espesyalisasyon]] na humaharap sa iba't ibang mga [[aspeto]] ng bundok at binubuo ng tatlong mga pook: ang kasanayan sa mga mababatong bundok (''rock-craft''), ang kasanayan sa maniniyebeng mga bundok (''snow-craft''), at [[pag-iiski]] (''skiing''), na nakabatay sa kung ang rutang napili ay nasa ibabaw ng [[bato (heolohiya)|bato]], [[niyebe]] o [[yelo]]. Ang lahat ng mga ito ay nangangailangan ng karanasan, kakayanang atletiko, at kaalaman teknikal upang mapanatili ang kaligtasan.<ref name="freedom">{{cite book | edition = 7 | editor = Cox, Steven M. and Kris Fulsaas, ed. | title = [[Mountaineering: The Freedom of the Hills]] | publisher = The Mountaineers | isbn = 0-89886-828-9| location = Seattle | year = 2003-09}}</ref>
 Ang pamumundok ay madalas na tinatawag bilang '''alpinismo''', partikular na sa mga [[wikang Europeo]], na nagpapahiwatig ng pag-akyat na may kahirapan katulad ng pag-akyat sa bundok na [[Alps]]. Ang isang '''mamumundok''' o '''mang-aakyat ng bundok''' na mayroong ganiyang malaking kasanayan ay tinatawag na '''alpinista'''. Ang salitang alpinismo ay ipinanganak noong ika-19 daantaon upang tumukoy sa pag-akyat para sa layuning ng kasiyahan ang mismong pag-akyat bilang isang isport o rekreasyon, na kaiba mula sa umaakyat lamang habang nangangaso o bilang isang pilgrimaheng pangrelihiyon na pangkalahatang ginagawa noong kapanahunang iyon.<ref>[http://www.cnrtl.fr/definition/Alpinisme Lexilogos]</ref>