Posil na transisyonal: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
Atn20112222 (usapan | ambag)
No edit summary
Atn20112222 (usapan | ambag)
No edit summary
Linya 1: Linya 1:
Ang isang '''transisyonal na fossil''' o '''transitional fossil''' ay anumang naging [[fossil]] na mga labi ng isang anyo ng buhay na nagpapakita ng mga katangian na karaniwan sa parehong pangkat ng ninuno nito at mga pangkat ng inapo.<ref name=Herron>{{cite book|last=Herron|first=Scott Freeman, Jon C.|title=Evolutionary analysis|year=2004|publisher=Pearson Education|location=Upper Saddle River, NJ|isbn=978-0-13-101859-4|page=816|edition=3rd}}</ref> Ito ay lalong mahalaga kapag ang pangkat ng inapo(descendant) ay maliwanag na maitatangi ng grosang anatomiya at paraan ng pamumuhay mula sa pangkat ng ninuno nito. Ang mga fossil na ito ay nagsisilbing mga paalala na ang mga dibisyon ng [[taksnomiya]] ay mga nilikha ng tao na itinakda pagkatapos ng pangyayari sa isang continuum ng mga pagkakaiba iba. Dahil sa pagiging hindi kumpleto ng fossil record, karaniwang walang paraan na eksaktong malaman kung paanong kalapit na nauugnay ang isang transisyonal na fossil sa punto ng paghihiwalay. Dahil dito, ang mga transisyonal na fossil ay hindi maipapalagay na mga direktangninuno ng mas karaniwang mga pangkat bagaman ang mga ito ay kadalasang ginagamit na modelo para sa mga gayong ninuno.
Ang isang '''transisyonal na fossil''' o '''transitional fossil''' ay anumang naging [[fossil]] na mga labi ng isang anyo ng buhay na nagpapakita ng mga katangian na karaniwan sa parehong pangkat ng ninuno nito at mga pangkat ng inapo.<ref name=Herron>{{cite book|last=Herron|first=Scott Freeman, Jon C.|title=Evolutionary analysis|year=2004|publisher=Pearson Education|location=Upper Saddle River, NJ|isbn=978-0-13-101859-4|page=816|edition=3rd}}</ref> Ito ay lalong mahalaga kapag ang pangkat ng inapo(descendant) ay maliwanag na maitatangi ng grosang anatomiya at paraan ng pamumuhay mula sa pangkat ng ninuno nito. Ang mga fossil na ito ay nagsisilbing mga paalala na ang mga dibisyon ng [[taksnomiya]] ay mga nilikha ng tao na itinakda pagkatapos ng pangyayari sa isang continuum ng mga pagkakaiba iba. Dahil sa pagiging hindi kumpleto ng fossil record, karaniwang walang paraan na eksaktong malaman kung paanong kalapit na nauugnay ang isang transisyonal na fossil sa punto ng paghihiwalay. Dahil dito, ang mga transisyonal na fossil ay hindi maipapalagay na mga direktangninuno ng mas karaniwang mga pangkat bagaman ang mga ito ay kadalasang ginagamit na modelo para sa mga gayong ninuno.


Ang mga spesipikong halimbawa ng mga transisyonal na fossil ay kinabibilangan ng mga transisyon sa pagitan ng mga primado at tao, mga [[tetrapod]] at isda at mga ibon at mga [[dinosaur]]. Ang katagang '''missing link'''(nawawalang ugnayan) ay nakaraang malawakang ginamit sa mga aklat para sa mga pangkalahatang mambabasa upang tukuyin ang isang natantong puwang sa fossil record ng [[ebolusyon]] ng mga hominid kabilang ng [[ebolusyon ng tao]]. Dahil sa espesyalisado at mga bihirang sirkumstansiyang kailangan para maging fossil ang isang organismo, ang tanging maliit na persentahe ng mga anyo ng buhay ang maasahang matutuklasan sa mga fossil at ang bawat pagkakatuklas ng isang bagong fossil ay kumakatawan sa isang litrato ng proseso ng [[ebolusyon]]. Ang '''missing link''' ay karaniwang ginagamit ngayon upang tukuyin ang anumang mga bagong natuklasang mga ''transiyonal na fossil''. Gayunpaman, ang katagang '''missing link''' ay hindi ginagamit ng mga siyentipiko sa kasalukuyan dahil ito ay tumutukoy pananaw ng kalikasan bago ang pagkakabuo ng [[ebolusyon]].
Ang mga spesipikong halimbawa ng mga transisyonal na fossil ay kinabibilangan ng mga transisyon sa pagitan ng mga primado at tao, mga [[tetrapod]] at isda at mga ibon at mga [[dinosaur]].
==Missing link==
Ang katagang '''missing link'''(nawawalang ugnayan) ay nakaraang malawakang ginamit sa mga aklat para sa mga pangkalahatang mambabasa upang tukuyin ang isang pinaniwalaan sa nakaraang puwang sa fossil record ng [[ebolusyon]] ng mga hominid kabilang ng [[ebolusyon ng tao]]. Dahil sa espesyalisado at mga bihirang sirkumstansiyang kailangan para maging fossil ang isang organismo, ang tanging maliit na persentahe ng mga anyo ng buhay ang maasahang matutuklasan sa mga fossil at ang bawat pagkakatuklas ng isang bagong fossil ay kumakatawan sa isang litrato ng proseso ng [[ebolusyon]].

Ang katagang missing link ay unang ginamit sa kontekstong siyentipiko ni [[Charles Lyell]] sa kanyang ikatlong edisyon(1851) ng aklat na Elements of Geology tungkol sa mga nawawalang bahagi ng geologic column. Ito ay pinsikat sa kasalukuyang kahulugan nito sa pahina xi ng kanyang Geological Evidences of the Antiquity of Man noong 1863. Sa panahong ito, malawakang pinaniwalaang ang wakas ng huling [[panahong tag-yelo]] ay nagmamarka ng unang paglitaw ng mga tao. Gayunpaman, si Lyell ay humango sa mga bagong natuklasan sa kanyang Antiquity of Man na naglalagay sa paglitaw ng mga tao sa mas maaga pa sa malalim na nakaraang heolohikal. Isinulat ni Lyell na nananatiling isang malalim na misteryo kung paanong ang malaking puwang sa pagitan ng tao at mga hayop ay mauugnay. Ang ideya ng missing link sa pagitan ng mga tao at mga mas mababang mga hayop ay nanatiling nakalagay sa isipan ng publiko. Ang paghahanap sa fossil na nagpapakita ng mga katangiang transisyonal sa pagitan ng mga [[ape]](bakulaw) at mga tao ay hindi naging mabunga hanggang sa matuklasan ng heologong Dutch na si [[Eugène Dubois]] ang isang skullcap, isang molar at isang femur sa mga bangko ng Ilog sa [[Java]] noong 1891. Ang natuklasang ito ay nagsasama ng isang mababang tulad ng bakulaw ng skull roof na may utak na inestimang mga 1000 c sa pagitan ng utak ng isang chimpanzee at isang tao. Ang isang molar ay mas malaki sa ngipin ng tao at ang femur ay mahaba at tuwid na may anggulo ng tuhod na nagpapakitang ito ay nakatindig maglakad. Sa panahong, ito ay tinaguriang ang "missing link" na nakatulong upang gamitin ang terminong ito para sa mga fossil sa [[ebolusyon ng tao]]. Gayunpaman, ito ay ginamit rin sa mga species tulad ng [[Archaeopteryx]].

Ang '''missing link''' ay karaniwang ginagamit ngayon upang tukuyin ang anumang mga bagong natuklasang mga ''transiyonal na fossil''. Ang katagang ito ay isang nakakapagligaw dahil ang mga natuklasang fossil sa pagitan ng mga [[ape]] at [[tao]] ay hindi na ''nawawala'' at patuloy na pumupuno sa dating nakaraang pinaniniwalaang mga puwang nito. Gayunpaman, ang katagang '''missing link''' ay hindi ginagamit ng mga siyentipiko sa kasalukuyan dahil ito ay tumutukoy pananaw ng kalikasan bago ang pagkakabuo ng [[ebolusyon]].
==Mga sanggunian==
==Mga sanggunian==
{{reflist}}
{{reflist}}

Pagbabago noong 04:13, 30 Hunyo 2013

Ang isang transisyonal na fossil o transitional fossil ay anumang naging fossil na mga labi ng isang anyo ng buhay na nagpapakita ng mga katangian na karaniwan sa parehong pangkat ng ninuno nito at mga pangkat ng inapo.[1] Ito ay lalong mahalaga kapag ang pangkat ng inapo(descendant) ay maliwanag na maitatangi ng grosang anatomiya at paraan ng pamumuhay mula sa pangkat ng ninuno nito. Ang mga fossil na ito ay nagsisilbing mga paalala na ang mga dibisyon ng taksnomiya ay mga nilikha ng tao na itinakda pagkatapos ng pangyayari sa isang continuum ng mga pagkakaiba iba. Dahil sa pagiging hindi kumpleto ng fossil record, karaniwang walang paraan na eksaktong malaman kung paanong kalapit na nauugnay ang isang transisyonal na fossil sa punto ng paghihiwalay. Dahil dito, ang mga transisyonal na fossil ay hindi maipapalagay na mga direktangninuno ng mas karaniwang mga pangkat bagaman ang mga ito ay kadalasang ginagamit na modelo para sa mga gayong ninuno.

Ang mga spesipikong halimbawa ng mga transisyonal na fossil ay kinabibilangan ng mga transisyon sa pagitan ng mga primado at tao, mga tetrapod at isda at mga ibon at mga dinosaur.

Missing link

Ang katagang missing link(nawawalang ugnayan) ay nakaraang malawakang ginamit sa mga aklat para sa mga pangkalahatang mambabasa upang tukuyin ang isang pinaniwalaan sa nakaraang puwang sa fossil record ng ebolusyon ng mga hominid kabilang ng ebolusyon ng tao. Dahil sa espesyalisado at mga bihirang sirkumstansiyang kailangan para maging fossil ang isang organismo, ang tanging maliit na persentahe ng mga anyo ng buhay ang maasahang matutuklasan sa mga fossil at ang bawat pagkakatuklas ng isang bagong fossil ay kumakatawan sa isang litrato ng proseso ng ebolusyon.

Ang katagang missing link ay unang ginamit sa kontekstong siyentipiko ni Charles Lyell sa kanyang ikatlong edisyon(1851) ng aklat na Elements of Geology tungkol sa mga nawawalang bahagi ng geologic column. Ito ay pinsikat sa kasalukuyang kahulugan nito sa pahina xi ng kanyang Geological Evidences of the Antiquity of Man noong 1863. Sa panahong ito, malawakang pinaniwalaang ang wakas ng huling panahong tag-yelo ay nagmamarka ng unang paglitaw ng mga tao. Gayunpaman, si Lyell ay humango sa mga bagong natuklasan sa kanyang Antiquity of Man na naglalagay sa paglitaw ng mga tao sa mas maaga pa sa malalim na nakaraang heolohikal. Isinulat ni Lyell na nananatiling isang malalim na misteryo kung paanong ang malaking puwang sa pagitan ng tao at mga hayop ay mauugnay. Ang ideya ng missing link sa pagitan ng mga tao at mga mas mababang mga hayop ay nanatiling nakalagay sa isipan ng publiko. Ang paghahanap sa fossil na nagpapakita ng mga katangiang transisyonal sa pagitan ng mga ape(bakulaw) at mga tao ay hindi naging mabunga hanggang sa matuklasan ng heologong Dutch na si Eugène Dubois ang isang skullcap, isang molar at isang femur sa mga bangko ng Ilog sa Java noong 1891. Ang natuklasang ito ay nagsasama ng isang mababang tulad ng bakulaw ng skull roof na may utak na inestimang mga 1000 c sa pagitan ng utak ng isang chimpanzee at isang tao. Ang isang molar ay mas malaki sa ngipin ng tao at ang femur ay mahaba at tuwid na may anggulo ng tuhod na nagpapakitang ito ay nakatindig maglakad. Sa panahong, ito ay tinaguriang ang "missing link" na nakatulong upang gamitin ang terminong ito para sa mga fossil sa ebolusyon ng tao. Gayunpaman, ito ay ginamit rin sa mga species tulad ng Archaeopteryx.

Ang missing link ay karaniwang ginagamit ngayon upang tukuyin ang anumang mga bagong natuklasang mga transiyonal na fossil. Ang katagang ito ay isang nakakapagligaw dahil ang mga natuklasang fossil sa pagitan ng mga ape at tao ay hindi na nawawala at patuloy na pumupuno sa dating nakaraang pinaniniwalaang mga puwang nito. Gayunpaman, ang katagang missing link ay hindi ginagamit ng mga siyentipiko sa kasalukuyan dahil ito ay tumutukoy pananaw ng kalikasan bago ang pagkakabuo ng ebolusyon.

Mga sanggunian

  1. Herron, Scott Freeman, Jon C. (2004). Evolutionary analysis (3rd pat.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Education. p. 816. ISBN 978-0-13-101859-4.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)