Camellia sinensis: Pagkakaiba sa mga binago
m Bot: Migrating 54 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q101815 (translate me) |
m orthography: -ndya- > -ndiya-, replaced: {Usbong → {stub using AWB |
||
| Linya 15: | Linya 15: | ||
}} |
}} |
||
Ang '''tsa''', '''tsaa''' o '''saa''' (Ingles: ''tea'', Intsik: 茶, ''Chá''<ref name=TCMH/> kung inumin; pero kung halaman: Tsinong payak: 茶花, Tsinong tradisyonal: 茶花, pinyin: ''Cháhuā''; pangalan sa agham: '''''[[Camellia]] sinensis'''''<ref name=TCMH>{{cite-TCMH|''Tea'', ''Camellia sinensis'', ''Cha''}}, pahina 44.</ref>) ay isang uri ng [[inumin]] o [[puno]].<ref name="TE"> |
Ang '''tsa''', '''tsaa''' o '''saa''' (Ingles: ''tea'', Intsik: 茶, ''Chá''<ref name=TCMH/> kung inumin; pero kung halaman: Tsinong payak: 茶花, Tsinong tradisyonal: 茶花, pinyin: ''Cháhuā''; pangalan sa agham: '''''[[Camellia]] sinensis'''''<ref name=TCMH>{{cite-TCMH|''Tea'', ''Camellia sinensis'', ''Cha''}}, pahina 44.</ref>) ay isang uri ng [[inumin]] o [[puno]].<ref name="TE">[[Leo James English|English, Leo James]], ''Diksyunaryong Tagalog-Ingles'', Kongregasyon ng Kabanalbanalang Tagapag-ligtas, Maynila, ipinamamahagi ng ''National Book Store'', may 1583 na mga dahon, ISBN 971-91055-0-X</ref> |
||
== Mga uri == |
== Mga uri == |
||
Mayroong tatlong uri ng tsa: ang '''lunting tsa''', '''itim na tsa''', at '''''oolong''''' '''na tsa''' (bigkas: /u-long/).<ref name=TCMH/> |
Mayroong tatlong uri ng tsa: ang '''lunting tsa''', '''itim na tsa''', at '''''oolong''''' '''na tsa''' (bigkas: /u-long/).<ref name=TCMH/> |
||
=== Tsaang lunti === |
=== Tsaang lunti === |
||
| Linya 28: | Linya 28: | ||
=== Tsaang ''oolong'' === |
=== Tsaang ''oolong'' === |
||
Ginagawa ang tsaang ''oolong'' sa pamamagitan ng lubos na pagsasagawa ng pagpapaasim o permentasyon. Malawakang iniinom ito sa [[Europa]], [[ |
Ginagawa ang tsaang ''oolong'' sa pamamagitan ng lubos na pagsasagawa ng pagpapaasim o permentasyon. Malawakang iniinom ito sa [[Europa]], [[Indiya]], at [[Hilagang Amerika]].<ref name=TCMH/> |
||
== Bilang yerba == |
== Bilang yerba == |
||
| Linya 47: | Linya 47: | ||
{{commons|Camellia sinensis}} |
{{commons|Camellia sinensis}} |
||
{{reflist}} |
{{reflist}} |
||
| ⚫ | |||
[[Kategorya:Inumin]] |
[[Kategorya:Inumin]] |
||
[[Kategorya:Halaman]] |
[[Kategorya:Halaman]] |
||
[[Kategorya:Punungkahoy]] |
[[Kategorya:Punungkahoy]] |
||
| ⚫ | |||
Pagbabago noong 11:05, 29 Disyembre 2013
| Tsaa | |
|---|---|
| |
| Yabong ng Camellia sinensis. | |
| Klasipikasyong pang-agham | |
| Kaharian: | |
| Dibisyon: | |
| Hati: | |
| Orden: | |
| Pamilya: | |
| Sari: | |
| Espesye: | C. sinensis
|
| Pangalang binomial | |
| Camellia sinensis | |
Ang tsa, tsaa o saa (Ingles: tea, Intsik: 茶, Chá[1] kung inumin; pero kung halaman: Tsinong payak: 茶花, Tsinong tradisyonal: 茶花, pinyin: Cháhuā; pangalan sa agham: Camellia sinensis[1]) ay isang uri ng inumin o puno.[2]
Mga uri
Mayroong tatlong uri ng tsa: ang lunting tsa, itim na tsa, at oolong na tsa (bigkas: /u-long/).[1]
Tsaang lunti
Ginagawa ang lunting tsa sa pamamagitan ng pagpiprito ng bata pa at sariwang mga dahon at mga usbong ng dahon ng tsa. Ibinibilot o pinatutuyo ang mga ito pagkaraang iprito.[1]
Tsaang itim
Ginagawa ang itim na tsa sa pamamagitan ng paglalanta ng sariwang mga dahon sa ilalim ng sinag ng araw. Ginagasgas ng bahagya ang mga dahon, at pinapaasim o isinasailalim ng kaunti sa proseso ng permentasyon.[1]
Tsaang oolong
Ginagawa ang tsaang oolong sa pamamagitan ng lubos na pagsasagawa ng pagpapaasim o permentasyon. Malawakang iniinom ito sa Europa, Indiya, at Hilagang Amerika.[1]
Bilang yerba
Bilang yerba o halamang-gamot, iniinom na ito ng mga Intsik magmula pa noong 3,000 BK. Itinuturing nila itong pampasigla o estimulante, astringhente para sa pagpapalabas o pagtatanggal ng plema, at gamot sa panunaw o dihestiyon.[1]
Tsaang lunti
May pananaliksik mula sa silangang bahagi ng mundo na nagpapakitang nakababawas ang lunting tsa sa pagkakaroon ng kanser sa sikmura o tiyan.[1] Mayaman ito sa plorina, kaya't nakababawas sa pagkasira ng mga ngipin. Nagagamit itong panggamot para sa mga kagat ng mga kulisap, at pagpigil ng pagdurugo ng mga sugat. Panlaban din ito sa mga kanser sa balat at sikmura. Nakapagpapasigla rin ito ng sistemang imyuno.[1]
Tsaang itim
Mainam ang uri ng itim na tsaang Pu erh para sa pagpapababa ng antas ng kolesterol, partikular na pagkaraang kumain ng matataba o mamamantikang mga pagkain. Batay sa pananaliksik ng mga Hapones, nakababawas ito ng mataas na presyon ng dugo, at nakapagpapababa rin ng panganib ng pagkakaroon ng karamdamang arteryal.[1]
Tsaang oolong
Mayaman ito sa mga tanino. Malakas na astringhente ito, kaya't nagagamit bilang mabuting lunas laban sa pagtatae.[1]
Mga sanggunian
- ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 Ody, Penelope (1993). "Tea, Camellia sinensis, Cha". The Complete Medicinal Herbal. DK Publishing, Inc., pahina 44.
- ↑ English, Leo James, Diksyunaryong Tagalog-Ingles, Kongregasyon ng Kabanalbanalang Tagapag-ligtas, Maynila, ipinamamahagi ng National Book Store, may 1583 na mga dahon, ISBN 971-91055-0-X
Ang lathalaing ito na tungkol sa Halaman at Inumin ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.