Implasyon (presyo)

Sa ekonomika, ang inplasyon o implasyon (Ingles: inflation, literal na pamimintog, pagpintog, o paglobo) ang pagtaas sa pangkalahatang antas ng mga presyo ng mga kalakal(goods) at mga serbisyo sa isang ekonomiya sa loob ng periodo ng panahon. Kung ang pangkalahatang antas ng presyo ay tumataas, ang bawat unit ng salapi ay makakabili ng mas kaunting mga kalakal(gaya ng mga produkto) at mga serbisyo. Dahil dito, ang inplasyon ay isa ring repleksiyon ng pagguho ng kakayahang pagbili ng pera na isang kawalan ng real sa halaga sa panloob na kasangkapan ng pagpapalit at unit ng kahalagan sa ekonomiya. Ang pangunahing sukatan ng inplasyon ang antas ng inplasyon na taunang persentaheng pagbabago sa pangkalahatang indeks ng presyo(na normal na indeks ng presyo ng mamimili) sa paglipas ng panahon. Ang inplasyon ay salamin ng pagtaas ng mga presyo sa pamilihan na nagiging dahilan upang harapin ng pamahalaan ang suliranin na nagbunsod sa mataas na presyo. Sa madaling salita, ito ang pagtaas ng halaga ng bilihin na dinudulot ng dami ng nakakalat na pera.

Klasipikasyon ng Implasyon

Demand Pull

Ito ay nagaganap kapag ang pagnanais ng bawat sektor ng ekonomiya, sambahayan, kompanya o pamahalaan na makabili ng produkto at serbisyo na mas marami sa isusuplay o ipoprodyus ng pamilihan. Ito ang kalagayan na mas labis aggregate demand kaysa aggregate supply. paglumaki ang tite jakulin mo..

Cost push

Ang pagtaas ng presyo ng mga gastusing pamproduksiyon ang siyang sanhi ng pagtaas ng presyo ng bilihin. Ang mga sahod ng manggagawa, pagbili ng mga hilaw na materyales at makinarya at paghahangad ng malaking tubo ang pangunahing dahilan ng pagtaas ng presyo ng bilihin.

Structural Inflation

Kawalan ng kakayahan ng ilang sektor na malayon ang anumang pagbabago sa lebel at dami ng kabuuang demand ng ekonomiya. Pagtutunggalian ng mga pangkat sa lipunan upang makakuha ng malaking bahagi sa kabuuang kita ng bansa at tunggalian ng wage earners at profit earners.

"Magkano ba ang gastusin mo sa isang araw? Kasya ba ito sa pangangailangan? Dahilan ba ito ng pagtaas ng presyo? "Oo, ito ay dahilan ng pagtaas ng presyo.Bakit nga ba tumataas ang presyo? Sinasabing ang pagtaas ng presyo ay kaakibat ng ating buhay. Suliranin ng kinakaharap ng bansa. May tinatawag na hyperinflation kung saan ang presyo ay tumataas sa bawat oras, araw o linggo ngunit paano ba ito nasusukat?

Mga Uri ng Panukat sa Pagbabago ng Presyo

GNP deflator o GNP Implecit Price Index

Ito ang price index na ginagamit upang pababain ang current GNP sa constant GNP. Ang GNP deflator naman ay ginagamit upang alamin ang halaga ng GNP batay sa nakaraang taon. Pormula: GNP at constant prices= GNP at current prices deflator

Whole Sale Price Index Retail Price Index

Nagpapakita at sukatan ng pagbabagong presyo ng final goods,intermediate goods at crude materials sa bilihang whole sale at retail.

Consumer Price Index(CPI)

Ito ang mas kilalang panukat ng implasyon. Ito ay pagsukat ng average na pagbabago ng presyo ng produkto o bilihing pangkaraniwang kinukonsumo ng mamimili.

Pagkompyut ng CPI

    1. Kunin ang tinimbang na presyo(weighted price). 
    -timbangXpresyo sa bawat taon 
    2. Pag-alam sa kabuuang tinimbang na presyo. 
     -pagsamasamahin ang lahat TP. 
    3. Kapag nakuha ang TWP ay maaaring makuha ang CPI.

Pormula:

    CPI=TWP(kasalukuyang taon)/ 
TWP(nakarang taon o basehang taon) X 100