Mehiko: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
mNo edit summary
Geoffbits (usapan | ambag)
Nagdagdag ng mga tala
Linya 70: Linya 70:
}}
}}


Ang '''Mga Nagkakaisang Estado ng Mehiko''' ({{Audio-es|Estados Unidos Mexicanos|Es-mx-Estados Unidos Mexicanos.ogg}}), na mas kilala bilang '''Mehiko''' ay isang bansa sa [[Hilagang Amerika]] na hinahanggan sa hilaga ng [[Estados Unidos|Estados Unidos ng Amerika]] at sa timog-silangan ng [[Guwatemala]], [[Belize]] at [[Dagat ng Karibe]]; at sa silangan ng ng [[Look ng Mehiko]].<ref>''Merriam-Webster's Geographical Dictionary'', 3rd ed. Springfield, MA: Merriam-Webster, Inc.; p. 733</ref><ref>"[http://www.bartleby.com/65/me/Mexico.html Mexico]". ''[http://www.bartleby.com/65/ The Columbia Encyclopedia]'', 6th ed. 2001–6. New York: Columbia University Press.</ref> Sumasakop ang Mehiko ng mahigit sa 2 milyon kilometro parisukat (mahigit 760,000&nbsp;sq&nbsp;mi),<ref>{{cite web|title=Mexico&nbsp;— Geography|work=CIA The World Factbook|publisher=CIA|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mx.html#Geo|accessdate=2007-10-03}}</ref> kaya ito ang naging ika-limang pinakamalaking bansa sa [[Amerika]] ayon sa kabuuang sukat nito, at ika-14 sa buong mundo. May tinatayang 111 milyon ang populasyon nito,<ref>{{cite web|title=Mexico&nbsp;— People|work=CIA The World Factbook|publisher=CIA|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mx.html#People|accessdate=2007-10-03}}</ref>, kaya ito ang ika-11 pinakamataong bansang sa buong mundo, at pinamalaking bansa na nagsasalita ng Espanyol. Ang Mehiko ay isang bansang pederal na binubuo ng tatlongpu't isang mga estado at isang Distritong Pederal, ang [[Lungsod ng Mehiko]], na nagsisilbi rin bilang kabiserang lungsod.
Ang '''Mga Nagkakaisang Estado ng Mehiko''' ({{Audio-es|Estados Unidos Mexicanos|Es-mx-Estados Unidos Mexicanos.ogg}}), mas kilala bilang '''Mehiko''', ay isang bansa sa [[Hilagang Amerika]] na hinahanggan sa hilaga ng [[Estados Unidos|Estados Unidos ng Amerika]] at sa timog-silangan ng [[Guwatemala]], [[Belize]] at [[Dagat ng Karibe]]; at sa silangan ng ng [[Look ng Mehiko]].<ref>''Merriam-Webster's Geographical Dictionary'', 3rd ed. Springfield, MA: Merriam-Webster, Inc.; p. 733</ref><ref>"[http://www.bartleby.com/65/me/Mexico.html Mexico]". ''[http://www.bartleby.com/65/ The Columbia Encyclopedia]'', 6th ed. 2001–6. New York: Columbia University Press.</ref> Sumasakop ang Mehiko ng mahigit sa 2 milyon kilometro parisukat (mahigit 760,000&nbsp;sq&nbsp;mi),<ref>{{cite web|title=Mexico&nbsp;— Geography|work=CIA The World Factbook|publisher=CIA|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mx.html#Geo|accessdate=2007-10-03}}</ref> kaya ito ang naging ikalimang pinakamalaking bansa sa [[Amerika]] ayon sa kabuuang sukat nito, at ika-14 sa buong mundo. May tinatayang 111 milyon ang populasyon nito,<ref>{{cite web|title=Mexico&nbsp;— People|work=CIA The World Factbook|publisher=CIA|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mx.html#People|accessdate=2007-10-03}}</ref>, kaya ito ang ika-11 pinakamataong bansang sa buong mundo, at pinakamalaking bansa na nagsasalita ng wikang Kastila/Espanyol. Ang Mehiko ay isang bansang pederal na binubuo ng tatlumpu't isang mga estado at isang Distritong Pederal, ang [[Lungsod ng Mehiko]], na nagsisilbi rin bilang kabiserang-lungsod.


== Etimolohiya ==
== Etimolohiya ==
Linya 208: Linya 208:


Ang populasyon ng Mehiko ay papataas na urban, na malapit sa 75% ay naninirahan sa mga kalungsuran. Ang limang pinakamalaking lungsod sa Mehiko ay ang ([[Greater Mexico City]], [[Guadalajara Metropolitan Area|Greater Guadalajara]], [[Monterrey Metropolitan area|Greater Monterrey]], [[Metropolitan area ng Puebla|Greater Puebla]] at [[Greater Toluca]]), kung saan 30% ng populasyon ng bansa ay nakatira dito.
Ang populasyon ng Mehiko ay papataas na urban, na malapit sa 75% ay naninirahan sa mga kalungsuran. Ang limang pinakamalaking lungsod sa Mehiko ay ang ([[Greater Mexico City]], [[Guadalajara Metropolitan Area|Greater Guadalajara]], [[Monterrey Metropolitan area|Greater Monterrey]], [[Metropolitan area ng Puebla|Greater Puebla]] at [[Greater Toluca]]), kung saan 30% ng populasyon ng bansa ay nakatira dito.

=== Mga Wika ===
Ang bansa ang may pinakamalaking populasyon na nagsasalita ng wikang Kastila sa buong mundo, na kumakatawan sa isang-katlo ng lahat ng taal na mananalita ng nasabing wika.

Ang Mehiko rin ay tahanan ng maraming katutubong mga wika, na sinasalita ng mga 5.4% ng populasyon – 1.2% ng populasyon ay iisang wika lamang mula sa mga ito ang sinasalita. Ang mga katutubong wikang may pinakamaraming mananalita ay ang [[Wikang Nahuatl|Nahuatl]], na sinasalita ng tinatayang 1.45 milyong katao, ang [[Yukatek Maya]] na sinasalita ng mahigit 750,000 katao, at mga wikang Mixtec at Zapotec, na sinasalita ng mahigit 400,000 katao.

Kinikilala ng Pambansang Surian ng mga Katutubong Wika (INALI sa daglat-Kastila) ang 68 pangkat-lingguwistiko at mga 364 iba't ibang tanging diyalekto ng mga katutubong wika. Mula noong ipatupad ang Batas sa Karapatang Pangwika ng mga Katutubo noong 2003, nagkaroon ng pagtingin sa mga wikang ito bilang mga pambansang wika, na may pantay na pagkilala tulad ng wikang Kastila sa lahat ng lugar at konteksto kung saan ito sinasalita.

Karagdagan sa mga katutubong wika, may mga minoryang wikang sinasalita ng populasyong migrante, gaya ng 80,000 Menonita na mananalita ng wikang Aleman, at ang 5,000 mananalita ng diyalektong Chipilo ng wikang Beneto (''Venetian'') na sinasalita sa [[Chipilo]], [[Puebla]].


=== Relihiyon ===
=== Relihiyon ===

Pagbabago noong 14:31, 4 Abril 2015

Mga Nagkakaisang Estado ng Mehiko
Estados Unidos Mexicanos[1][2]  Padron:Es icon
Watawat ng Mexico
Watawat
Eskudo ng armas ng Mexico
Eskudo ng armas
Awiting Pambansa: Himno Nacional Mexicano
(Tagalog: "Pambansang Awit ng Mehiko")
Location of Mexico
Kabisera
at pinakamalaking lungsod
Lungsod ng Mehiko
Wikang opisyalEspanyol [1]
Kinilalang wikang panrehiyon62 Mga Katutubong wika[3]
KatawaganMehikano
PamahalaanPederal republikang pampanguluhan (presidential)
• Pangulo
Enrique Peña Nieto
LehislaturaKongreso
• Mataas na Kapulungan
Senado
• Mababang Kapulungan
Kamara ng mga Deputado
Kalayaan 
mula sa Espanya
• Inihayag
16 Setyembre 1810
• Kinilala
27 Setyembre 1821
Lawak
• Kabuuan
1,972,550 km2 (761,610 mi kuw) (15th)
• Katubigan (%)
2.5
Populasyon
• Pagtataya sa Hulyo 2009
111,211,789[4] (Ika-11)
• Senso ng 2005
103,263,388
• Densidad
55/km2 (142.4/mi kuw) (142nd)
KDP (PLP)Pagtataya sa 2009
• Kabuuan
$1.563 trillion[5] (11th)
• Bawat kapita
$14,534[6] (Ika-55)
KDP (nominal)Pagtataya sa 2009
• Kabuuan
$1.143 trilyon[7] (Ika-13)
• Bawat kapita
$10,212[8] (Ika-46)
Gini (2008) 46.1[9]
Error: Invalid Gini value
TKP (2007)Increase 0.854[10]
Error: Invalid HDI value · 53rd
SalapiPeso (MXN)
Sona ng orasUTC-8 to -6 (Official Mexican Timezones)
• Tag-init (DST)
UTC-7 to -5 (varies)
Gilid ng pagmamanehoright
Kodigong pantelepono+52
Kodigo sa ISO 3166MX
Internet TLD.mx

Ang Mga Nagkakaisang Estado ng Mehiko (Kastila: ), mas kilala bilang Mehiko, ay isang bansa sa Hilagang Amerika na hinahanggan sa hilaga ng Estados Unidos ng Amerika at sa timog-silangan ng Guwatemala, Belize at Dagat ng Karibe; at sa silangan ng ng Look ng Mehiko.[11][12] Sumasakop ang Mehiko ng mahigit sa 2 milyon kilometro parisukat (mahigit 760,000 sq mi),[13] kaya ito ang naging ikalimang pinakamalaking bansa sa Amerika ayon sa kabuuang sukat nito, at ika-14 sa buong mundo. May tinatayang 111 milyon ang populasyon nito,[14], kaya ito ang ika-11 pinakamataong bansang sa buong mundo, at pinakamalaking bansa na nagsasalita ng wikang Kastila/Espanyol. Ang Mehiko ay isang bansang pederal na binubuo ng tatlumpu't isang mga estado at isang Distritong Pederal, ang Lungsod ng Mehiko, na nagsisilbi rin bilang kabiserang-lungsod.

Etimolohiya

Larawan ng Mexico-Tenochtitlan mula sa Codex Mendoza

Pagkatapos matamo ng Bagong Espanya ang kalayaan mula sa Espanya, napagpasyahan na ang bagong bansa ay pangalanan ayon sa kabiserang lungsod nito, ang Lungsod ng Mehiko, na naitatag noong 1524 sa taas ng sinaunang kabiserang Aztec ng México-Tenochtitlan. Ang pangalan ay mula sa Wikang Nahuatl, subalit ang kahulugan nito ay hindi batid. Iminumungkahi na ang pangalan ay hango sa Mextli or Mēxihtli, isang lihim na pangalan para sa diyos ng digmaan at tagapagtaguyod ng mga Aztec, na si Huitzilopochtli, na kung saan ang Mēxihco ay nangangahulugang "pook na kung saan si Mēxihtli ay nakatira".[15]

Isa pang teorya ang nagpapahiwatig na ang salitang Mēxihco na nakuha mula sa mētztli ("buwan"), xictli ("pusod", "sentro" o "anak"), at ang mga panlapi -co(lugar), kung saan ang ito ay nangangahulugan na "pook sa gitna ng ang buwan" o "pook sa gitna ng Lawa ng Buwan", sa pagsangguni sa Lawa ng Texcoco.[16] Ang sistema ng magkakadugtong na mga lawa, kung saan ang Texcoco ay nasa gitna, ay may hugis ng isang kuneho, ang parehong imahen na nakita ng mga Aztecs sa buwan. Ang Tenochtitlan ay matatagpuan sa gitna (o pusod) ng lawa (o kuneho / buwan).[16] Subalit isa paring teorya ang nagpapahiwatig na ito ay nagmula sa Mēctli,ang diyosa ng maguey.

Ang pangalan ng lungsod ay naisalin as Kastila bilang México na may ponetikong x sa medyebal na Espanyol, na kinakatawan ng walang tinig na postalveolar fricative /ʃ/. Ang tunog na ito, pati na rin tininigan postalveolar fricative /ʒ/, na kinakatawan ng j, ay nagbago bilang walang tinig na belar fricative na /x/ noong ika-labing anim na dantaon.[17] Ito ang naging dahilan ng paggamit ng iba sa Méjico sa maraming pahayagan sa Espanyol, lalo na sa Espanya, subalit sa Mehiko at sa ibang mga bansang nagsasalit ng Espanyol, México ang kadalasang ginagamit. Sa mga kamakailang mga taon, ang Real Academia Española, na namamahala sa Wikang Espanyol, ay nagsabi na ang dalawang salita ay katanggap tanggap sa wikang Espanyol, ngunit ang normatibo iminumunghkahi pagbaybay ay ang México.[18] Ang karamihan sa mga palimbagan sa lahat ng bansang nagsasalita ng Espanyol ay sumusunod na sa bagong pagbabaybay na ito, subalit ang olternatibong pagbabaybay ay paminsan minsan ding ginagamit.[19]

Ang opisyal na pangalan ng bansa ay nabago kasabay ng pagbabago ng uri ng pamahalaan nito. sa dalawang okasyon (1821–1823 at 1863–1867), ang bansa ay kilala bilang Imperio Mexicano. Ang lahat ng tatlong saligang batas na pederal (1824, 1857 at 1917, ang kasalukuyang saligang batas) ay ginagamit ang pangalang Estados Unidos Mexicanos[20] o ang isa pa nitong pangalan Estados Unidos mexicanos[21] at Estados-Unidos Mexicanos,[22] kung saan lahat ito ay may salin na "Nagkakaisang Estado ng Mehiko". Ang salitang República Mexicana, ay ginamit sa Saligang Batas ng 1836.[23]

Kasaysayan

Bago pa dumating ang mga Europeo, marami nang Katutubong Amerikano ang nakabuo ng kanilang sariling kultura. Ang pinakauna sa lahat ay ang Kultura ng mga Olmec. Sa tangway ng Yucatan, nanirahan naman ang mga Mayan. Ang mga Mayan ay nakatira sa mga lungsod na pinamumunuan ng hari. Ang mga Mayan ay makapangyarihan sa pagitan ng 200 hanggang 900. Isa pang makapangyarihan ay ang mga Teotihuacan. Ang Teotihuacan ay naging pinakamalaking lungsod noong panahon nila. Pagkatapos ng mga Teotihuacan ang mga Toltec ang naging makapangyarihan. Isang pamosong pinuno ng Toltec at si Quetzalcoatl. Ang kultura ng mga Toltec ay unti-unti rin nawala at napalitan ito ng mga Aztec. Pinangalanan ng mga Aztec ang kanilang Imperyo bilang Mehiko. Isang bantog na pinuno ng Aztec ay si Moctezuma II.

Pagkakahating Administratibo

Mehiko mula sa kalawakan

Ang Nagkakaisang Estadong Mehikano ay isang kalipunan ng 31 malalaya at mga estadong soberanya, na bumuo nang isang unyon na nagbibigay kapangyarihan sa Distritong Pederal, at sa mga teritoryo nito. Ang bawat estado ay may sariling saligang batas at kapulungan ng mga kinatawan, pati sariling hudikatura, at ang mga mamamayan nito ang direktang naghahalal ng kanilang sariling gubernador na maglilingkod ng anim na taon[24]

Ang mga estado ay nahahati din sa mga bayan, ang pinakamaliit na sangay ng pamahalaan sa bansa, na pinamumunuan ng isang alkalde o Presidente municipal, The states are also divided into municipalities, the smallest administrative political entity in the country, governed by a mayor or municipal president (Presidente municipal), na hinahalal ng mayorya ng kanyang nasasakupan[25]

Pagkakahating Administratibo ng Mehiko
Estado Kabisera Estado Kabisera Estado Kabisera Estado Kabisera
 Aguascalientes Aguascalientes  Federal District Mexico City  Morelos Cuernavaca  Sinaloa Culiacán
 Baja California Mexicali  Durango Durango  Nayarit Tepic  Sonora Hermosillo
 Baja California Sur La Paz  Guanajuato Guanajuato  Nuevo León Monterrey  Tabasco Villahermosa
 Campeche Campeche  Guerrero Chilpancingo  Oaxaca Oaxaca  Tamaulipas Ciudad Victoria
 Chiapas Tuxtla Gutiérrez  Hidalgo Pachuca  Puebla Puebla  Tlaxcala Tlaxcala
 Chihuahua Chihuahua  Jalisco Guadalajara  Querétaro Querétaro  Veracruz Xalapa
 Coahuila Saltillo  Mexico State Toluca  Quintana Roo Chetumal  Yucatán Mérida
 Colima Colima  Michoacán Morelia  San Luis Potosí San Luis Potosí  Zacatecas Zacatecas

Pamahalaan at Politika

Mehiko

Ang lathalaing ito ay bahagi ng mga serye:
Politika at pamahalaan ng
Mexico



Other countries · Atlas
Politics portal
Ang Pambansang Palasyo, simbolikong luklukan ng Ehekutibo

Ang Nagkakaisang Estado ng Mehiko ay isang pederasyon na ang pamahalaan ay kinakatawan, demokratiko at republikano batay sa sistemang pampanguluhan (presidential) ayon sa konstitusyon ng 1917. Ang konstitusyon ay nagtatatag ng tatlong antas ng pamahalaan: ang unyong pederal, ang mga pamahalaan ng estado, at ang mga pamahalaan ng mga bayan. Ang lahat ng opisyal nang tatlong antas ay inihahalan ng mga botante sa pamamagitan ng paramihan ng boto, representasyong proporsyunal o ang pagtatatalaga ng sa iba ng mga hala na opisyal.

Ang pamahalaang pederal ay hinirang ng Kapangyarihan ng Unyon, ang tatlong magkakahiwalay na sangay ng pamahalaan ay:

Pangbatasan

Legislatura: ang batasan ng Mehiko ay nahahati sa dalawang kapulungan, binubuo ito ng Senado at ang Kapulungan ng mga Kinatawan, na gumagawa ng mga batas pederal, nagdedeklara ng digmaan, nagpapataw ng buwis, nagpapasa ng pambansang badget at mga kasunduang panlabas, at nagpapatibay ng mga diplomatikong tipanan.[26]

Tagapagpaganap

Tagapagpaganap: ang Pangulo ng Nagkakaisang Estado ng Mehiko, ay ang pinuno ng estado at pamahalaan, at pati ang commander-in-chief ng sandatahang lakas ng Mehiko. Nagtatalaga din ang Pangulo ng Mehiko ng mga Gabinete at iba pang mga opisyal. Ang pangulo ay responsable sa pagpapairal at pagpapatupad ng mga batas, at may kapangyarihang mag-veto ng mga panukalang batas.[27]

Panghukuman

Panghukuman: Ang Kataastaasang Hukuman ng Katarungan, na binubuo ng labing isang hukom na itinalaga ng Pangulo na pinagtibay ng Senado, ay ang nagpapaliwanag ng mga batas at naghahatol sa mga kasong pampederal. Ang iba pang institusyon ng hudikatura ay ang hukumang elektoral, hukumang pang-unibersidad, unitaryo at mga hukumang pandistrito, at ang Lupon ng mga Hukumang Pederal.[28]

Demograpiya

Ayon sa pinakabagong opisyal na tantiya, nai-ulat na ang populasyon ay nasa 111 milyon, at ang Mehiko ang naging pinakamataong bansa na nagsasalita ng Espanyol sa buong mundo.[29] Malaki ang ibinaba ng taunang pagdami ng populasyon ng Mehiko, mula sa pinakamataas nitong 3.5% noong 1965 hanggang 0.99% noong 2005.

Ang antas ng pagkamatay noong 1970 ay nasa 9.70 bawat isang libo katao, ang antas na ito ay bumaba sa 4.9 sa bawat 1000 lalaki at 3.8 sa bawat 1000 babae. Ang pinakakaraniwang dahilan ng pagkamatay noong 2001 ay mga problema o sakit sa puso (14.6% sa lalaki 17.6% sa babae) at kanser (11% sa lalaki at 15.8% sa babae).

Ang populasyon ng Mehiko ay papataas na urban, na malapit sa 75% ay naninirahan sa mga kalungsuran. Ang limang pinakamalaking lungsod sa Mehiko ay ang (Greater Mexico City, Greater Guadalajara, Greater Monterrey, Greater Puebla at Greater Toluca), kung saan 30% ng populasyon ng bansa ay nakatira dito.

Mga Wika

Ang bansa ang may pinakamalaking populasyon na nagsasalita ng wikang Kastila sa buong mundo, na kumakatawan sa isang-katlo ng lahat ng taal na mananalita ng nasabing wika.

Ang Mehiko rin ay tahanan ng maraming katutubong mga wika, na sinasalita ng mga 5.4% ng populasyon – 1.2% ng populasyon ay iisang wika lamang mula sa mga ito ang sinasalita. Ang mga katutubong wikang may pinakamaraming mananalita ay ang Nahuatl, na sinasalita ng tinatayang 1.45 milyong katao, ang Yukatek Maya na sinasalita ng mahigit 750,000 katao, at mga wikang Mixtec at Zapotec, na sinasalita ng mahigit 400,000 katao.

Kinikilala ng Pambansang Surian ng mga Katutubong Wika (INALI sa daglat-Kastila) ang 68 pangkat-lingguwistiko at mga 364 iba't ibang tanging diyalekto ng mga katutubong wika. Mula noong ipatupad ang Batas sa Karapatang Pangwika ng mga Katutubo noong 2003, nagkaroon ng pagtingin sa mga wikang ito bilang mga pambansang wika, na may pantay na pagkilala tulad ng wikang Kastila sa lahat ng lugar at konteksto kung saan ito sinasalita.

Karagdagan sa mga katutubong wika, may mga minoryang wikang sinasalita ng populasyong migrante, gaya ng 80,000 Menonita na mananalita ng wikang Aleman, at ang 5,000 mananalita ng diyalektong Chipilo ng wikang Beneto (Venetian) na sinasalita sa Chipilo, Puebla.

Relihiyon

Walang opisyal na relihiyon ang Mehiko, ang konstitusyon ng 1917 at ang mga batas laban sa klerigo ay nagpapataw ng mga limitasyon sa simbahan. Ang pamahalaan ay hindi nagbibigay ng tulong pananalapi sa simbahan, at hindi rin sumasali ang simbahan sa pampublikong edukasyon.

Ayon sa ulat ng huling senso, ayon sa sariling pagpapalagay, na ang 95% ng populasyon ay mga Kristiyano. 89% ng kabuuang populasyon ay Katoliko Romano,[30] 47% dito ay lingguhan na nagsisimba.[31] Sa kabuuan, ang Mehiko ay ang ikalawang bansang pinakamaraming Katoliko sa buong mundo pagkatapos ng Brazil.[32]

Nasa 6% ng populasyon (mahigit sa 4.4 milyon katao) ay mga Protestante[30], at ang mga Pentecostal at Karismatiko (tinatawag na Neo-Pentecostals sa senso) ang pinakamalaking pangkat (1.37 milyon katao).[30] May mangilan-ngilan ding bilang ng Adbentista ng Ika-pitong Araw (0.6 milyon katao).[33] Ang pambansang senso noong 2000 ay nabilang ang mahigit sa isang milyong mga Saksi ni Jehovah.[30] Ang Simbahan ng mga Mormon ay inihayag na mayroong higit sa isang milyong rehistradong kasapi noong 2009.[34] Nasa 25% ng rehistradong mga kasapi ay nadalo ng lingguhang paglilingkod sa sakramento subalit ito ay maaaring tumaas at bumaba.[35]

Noong 1992, inalis ng Mehiko ang lahat ng restriksiyon sa Simbahang Katoliko at sa ibang relihiyon, kasama na ang pagbibigay sa lahat ng relihiyon ng estadong legal, pagpapayag na sila ay magkaroon ng limitadong karapatang mag-ari, at ang pag-alis sa restriksiyon sa dami ng pari sa bansa.[36] Hanggang kamakailan lang, ang mga pari ay walang karapatang humalal, at hanggang ngayon ay hindi sila maaaring tumakbo sa pamahalaan.

Talasanggunian

  1. 1.0 1.1 Presidency of Mexico - Offical Name of the Country
  2. CIA World Fact Book. See Country Name-Local Long Form under Government. Retrieved 22 Pebrero 2010.
  3. However, the General Law of Linguistic Rights for the Indigenous Peoples recognizes all Amerindian minority languages, along with Spanish, as national languages and equally valid in territories where spoken. The government recognizes 62 indigenous languages, and more variants which are mutually unintelligible.Comisión Nacional para el Desarrollo de los Pueblos Indígenas. CDI. México Padron:Es icon
  4. "CIA - The World Factbook - Mexico". Cia.gov. Nakuha noong 2009-11-04.
  5. C.I.A. World Factbook
  6. "Mexico". International Monetary Fund. Nakuha noong 2009-10-01.
  7. "CIA - The World Factbook - Field Listing :: GDP (official exchange rate)". Cia.gov. Nakuha noong 2009-11-04.
  8. http://ddp-ext.worldbank.org/ext/DDPQQ/member.do?method=getMembers&userid=1&queryId=135
  9. Human Development Report 2007/2008
  10. Human Development Report 2009. The United Nations. Retrieved 5 Oktubre 2009.
  11. Merriam-Webster's Geographical Dictionary, 3rd ed. Springfield, MA: Merriam-Webster, Inc.; p. 733
  12. "Mexico". The Columbia Encyclopedia, 6th ed. 2001–6. New York: Columbia University Press.
  13. "Mexico — Geography". CIA The World Factbook. CIA. Nakuha noong 2007-10-03.
  14. "Mexico — People". CIA The World Factbook. CIA. Nakuha noong 2007-10-03.
  15. Aguilar-Moreno, Manuel (2006). Handbook to Life in the Aztec World. Facts of Life, Inc. p. 19. ISBN 0-8160-5673-0.
  16. 16.0 16.1 Padron:Es icon "Nombre del Estado de México". ng Gobyerno ng Estado ng Mexico. Nakuha noong 2007-10-03.
  17. "Evolution of the pronunciation of "x"". Real Academia Española. Padron:Es icon
  18. "Diccionario Panhispánico de Dudas". Real Academia Española. Padron:Es icon
  19. "Mexico". Online Dictionary. Merriam-Webster.
  20. "El cambio de la denominación de "Estados Unidos Mexicanos" por la de "México" en la Constitución Federal". Ierd.prd.org.mx. Nakuha noong 2009-11-04.
  21. Federal Constitution of the United Mexican States (1824) Tarton Law Library. Jamail Center for Legal Research
  22. Constitución Mexicana de 1857 Padron:Es icon
  23. Leyes Constitucionales de 1836. Cervantes Virtual Padron:Es icon
  24. "Article 116". Political Constitution of the United Mexican States. Congress of the Union of the United Mexican States. Nakuha noong 2007-10-07.
  25. "Article 115". Political Constitution of the United Mexican States. Congress of the Union of the United Mexican States. Nakuha noong 2007-10-07.
  26. "Articles 50 to 79". Political Constitution of the United Mexican States. Congress of the Union of the United Mexican States. Nakuha noong 2007-10-03.
  27. "Articles 80 to 93". Political Constitution of the United Mexican States. Congress of the Union of the United Mexican States. Nakuha noong 2007-10-03.
  28. "Articles 90 to 107". Political Constitution of the United Mexican States. Congress of the Union of the United Mexican States. Nakuha noong 2007-10-03.
  29. "Spanish Language History". Today Translations. Nakuha noong 2007-10-01.
  30. 30.0 30.1 30.2 30.3 "Religión" (PDF). Censo Nacional de Población y Vivienda 2000. INEGI. 2000. Nakuha noong 2 Agosto 2009.
  31. "Church attendance". Study of worldwide rates of religiosity. University of Michigan. 1997. Nakuha noong 2007-01-03.
  32. "The Largest Catholic Communities". Adherents.com. Nakuha noong 2007-11-10.
  33. Religious Liberty Thriving, Government Official Tells Adventist Leaders
  34. "Mexico, Country profile". The Church of Jesus Christ of the Latter-Days Saints Newsroom. Nakuha noong 2009-04-20.
  35. Ludlow, Daniel H. (1994). Encyclopedia of Mormonism. pp. 4:1527.
  36. "Mexico". International Religious Report. U.S. Department of State. 2003. Nakuha noong 2007-10-04.