Timog-silangang Asya: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
Syum90 (usapan | ambag)
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 112.207.127.12 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni Syum90
No edit summary
Linya 60: Linya 60:
Ang '''Timog Silangang Asya''' (Ingles: '''''Southeast Asia''''', na kadalasang pinapaikli bilang '''SEA''') ay isang [[subrehiyon]] ng kontinenteng [[Asya]], na binubuo ng mga bansang nasa katimugang [[Tsina]], silangan ng [[Indiya]] at hilaga ng [[Australya]].
Ang '''Timog Silangang Asya''' (Ingles: '''''Southeast Asia''''', na kadalasang pinapaikli bilang '''SEA''') ay isang [[subrehiyon]] ng kontinenteng [[Asya]], na binubuo ng mga bansang nasa katimugang [[Tsina]], silangan ng [[Indiya]] at hilaga ng [[Australya]].


Ang Timog Silangang Asya ay binubuo ng dalawang rehiyong heograpikal: Ang kalupaang Asyano, at ang mga arkong pulo at mga kapuluan sa silangan at timog silangan. Ang mga bansang nasa kalupaang Asyano ay kinabibilangan ng [[Cambodia]], [[Laos]], [[Myanmar]], [[Thailand]], at ang [[Vietnam]]; ang populasyon ay pangunahing binubuo ng mga [[Mga wikang Tibeto-Burmano|Tibeto-Burmano]], [[mga Tai]], at mga [[mga Wikang Austro-Asiatiko|Austroasiatiko]]; ang pinakamalaking relihiyon ay [[Budhismo]], na sinundan ng [[Islam]], at [[Kristiyanismo]]. Ang mga bansang nasa karagatan ay binubuo ng [[Brunei]], [[Silangang Timor]],<ref>[http://www.un.org/depts/dhl/maplib/worldregions.htm United Nations]</ref>, [[Indonesia]], [[Malaysia]], [[Pilipinas]], at ang [[Singapore]]. Ang ibang paglalarawan sa rehiyon ay sinasama ang [[Taiwan]] sa hilaga. Ang mga [[Austronesiano]] ang dominante sa rehiyon; ang pangunahing relihiyon ay [[Islam]], na sinundan ng [[Kristiyanismo]].
Ang Timog Silangang Asya ay binubuo ng dalawang rehiyong heograpikal: Ang kalupaang Asyano, at ang mga arkong pulo at mga kapuluan sa silangan at timog silangan. Ang mga bansang nasa kalupaang Asyano ay kinabibilangan ng [[Cambodia]], [[Laos]], [[Myanmar]], [[Thailand]], at ang [[Vietnam]]; ang populasyon ay pangunahing binubuo ng mga [[Mga wikang Tibeto-Burmano|Tibeto-Burmano]], [[mga Tai]], at mga [[mga Wikang Austro-Asiatiko|Austroasiatiko]]; ang pinakamalaking relihiyon ay [[Budhismo]], na sinundan ng [[Islam]], at [[Kristiyanismo]]. Ang mga bansang nasa karagatan ay binubuo ng [[Brunei]], [[Silangang Timor]],<ref>[http://www.un.org/depts/dhl/maplib/worldregions.htm United Nations]</ref>, [[Indonesia]], [[Malaysia]], [[Pilipinas]], at ang [[Singapore]]. Ang ibang paglalarawan sa rehiyon ay sinasama ang [[Taiwan]] sa hilaga. Ang mga [[Austronesiano]] ang dominante sa rehiyon; ang pangunahing relihiyon ay [[Islam]], na sinundan ng [[Kristiyanismo]].

== Pagkakahati ==
=== Pampolitika ===
Ang paghahati sa "Timog Silangang Asya" ay nag-iiba-iba, subalit karamihan sa mga ito ay kinabibilangan ng mga bansang ito:
<div class="references" style="-moz-column-count:2; column-count:2;">
* [[Brunei]]
* [[Cambodia]]
* [[Indonesia]]
* [[Laos]]
* [[Malaysia]]
* [[Myanmar]]
* [[Pilipinas]]
* [[Singapore]]
* [[Thailand]]
* [[Vietnam]]
* [[Silangang Timor]]

</div>

Ang lahat ng nasa itaass ay kasapi ng [[ASEAN]], maliban na lamang sa [[Silangang Timor]] (na kilala rin bilang Timor Leste), na isang kandidatong estado para sa ASEAN. Ang bahagi, na kasama ang ilang bahagi ng [[Timog Asya]], ay kilala bilang [[Indies|Silangang Indies]] o sa payak na [[Indies]] hanggang noong ika-20 dantaon. Ang [[Pulo ng Christmas]] at ang [[mga pulo ng Cocos (Keeling)]] ay kasama bilang bahagi ng Timog Silangang Asya pati na ng [[Silangang Asya]] ngunit sila ay pinamamahalaan ng [[Australya]]. Ang [[Taiwan]] kinokonsidera na bahagi ng TImog Silangang Asya pati na ng [[Silangang Asya]] subalit hindi ito kasapi ng ASEAN. Ang mga usaping pangsoberenya ay buhay sa mga pulo sa [[Dagat Timog Tsina]]. Ang [[Papua (lalawigan)|Papua]] ay pampolitika na bahagi ng Timog Silangang Asya sa pamamagitan ng Indonesia, ngunit heograpikal itong kinokonsidera bilang bahagi ng [[Oceania]].

=== Heograpikal ===
Ang Timog Silangang Asya ay heograpikal na nahahati sa dalawang rehiyon, na tinatawag na [[Kalupaang Timog Silangang Asya]] (o ang [[Indotsina]]) at ang [[Karagatang Timog Silangang Asya]] (o ang [[Kapuluang Malay]]) (o sa wikang Indones ay [[Nusantara]]).

<div class="references" style="-moz-column-count:2; column-count:2;">
Ang [[Kalupaang Timog Silangang Asya]] ay kinapapalooban ng:
* [[Cambodia]]
* [[Laos]]
* [[Myanmar]]
* [[Thailand]]
* [[Vietnam]]

Ang [[Karagatang Timog Silangang Asya]] ay kinapapalooban ng:
* [[Brunei]]
* [[Silangang Timor]]
* [[Indonesia]]
* [[Malaysia]]
* [[Pilipinas]]
* [[Singapore]]
</div>

Ang Silangang bahagi ng Indonesia at Silangang Timor (silangan ng [[Linyang Wallace]]) ay kinokonsidera bilang heograpikal na bahagi ng Oceania.

Ang [[mga pulo ng Andaman at Nicobar]] ng India ay heograpikal na kinokonsidera bilang bahagi ng Timog Silangang Asya. Ang Hilagang Silangang India ay kultural na Timog Silangang Asya at minsang kinokonsidera bilang [[TImog Asyano]] at Timog Silangang Asyano. Ang [[Pulo ng Hainan]] at ang ilang mga rehiyong Tsino gaya ng [[Yunnan]], [[Guizhou]] at [[Guangxi]] ay kinokonsidera bilang [[Silangang Asya]] at Timog Silangang Asya. Ang [[Taiwan]], na tapat sa Tropiko ng Kanser ay nasa hangganan ng Dagat Timog Tsina, kaya kadalasang sinasama sa Timog silangang Asya at pati rin sa [[Silangang Asya]].
[[Talaksan:LocationSoutheastAsia.PNG|thumb|Lokasyon ng Timog Silangang Asya.<ref>Ang mapang ito ay pangunahing tumutukoy sa mga bansang kasapi sa ASEAN, kaya hindi namarkahan ang [[mga pulo ng Andaman at Nicobar]], na heograpikal na bahagi din ng Timog Silangang Asya.</ref>]]
[[Talaksan:Koh Samui Lipa Noi2.jpg|thumb|Isang baybain sa [[Ko Samui]] [[Thailand]]]]
[[Talaksan:Mayon1984.jpg|thumb|Ang [[Bulkang Mayon]] sa [[Pilipinas]] overlooks a pastoral scene.]]

== Kasaysayan ==
{{Main|Kasaysayan ng Timog Silangang Asya}}

Si Solheim at ang iba pa ay nagpapakita ng katibayan ng isang sanga sangang kalakalan "Nusantao" (''Nusantara'') sa karagatan na mula Vietnam hanggang sa kabuuan ng mga kapuluan o arkipelago noon pang 5000 BCE hanggang 1 CE.<ref>Solheim, ''Journal of East Asian Archaeology'', 2000, '''2''':1-2, pp. 273-284(12)</ref> Ang mga tao ng Timog Silangang Asya, lalo na ang mga mula sa lahing [[Austronesyano]], ay ilang libong taon nang mga mandaragat, at ang ilan pa ay naaabot ang pulo ng [[Madagascar]]. Ang kanilang mga sasakyan, gaya ng [[vinta]], ay nakapakalahaga sa karagatan. Ang paglalakbay ni [[Fernando Magallanes]] ay nagtala kung gaano mas mahusay ang mga sasakyan ng mga ito, kung ihahambing sa mga sasakyang pandagat ng mga Europeo.<ref name="Bergreen.L_Magellan">Laurence Bergreen, Over the Edge of the World: Magellan's Terrifying Circumnavigation of the Globe, HarperCollins Publishers, 2003, hardcover 480 pages, ISBN 0-06-621173-5</ref>

Ang pagdaan sa [[Karagatang Indiyano]] ang nakatulong sa pagkolonisa ng Madagascar ng mga [[taong Austronesyano]], at kasabayan din nang pag-unlad ng kalakalan sa pagitang ng [[Kanlurang Asya]] at Timog Silangang Asya. Ang ginto mula [[Sumatra]] ay sinasabing umabot hanggang sa [[Roma]].

Orihinal na mga [[animista]] ang mga tao. Ito ay lumaong napalitan ng Brahmanikong Hinduismo. Ito naman ay sinundan ng [[Theravada Budhismo]], noong 525. Noong 1400, pumasok sa rehiyon ang impluwensiyang Islamiko. Ito ang tumulak sa mga Hindu ng Indonesia na umatras sa Bali.

Sa Kalupaang Timog Silangang Asya, napanatili ng Myanmar, Cambodia, at Thailand ang paniniwalang Theravada ng Budhismo, na dinala doon buhat sa Sri Lanka. Ang uri ng Budhismong ito ay humalo sa impluwensiyang Hindu ng kulturang Khmer.

[[Talaksan:Borom That Chaiya.jpg|thumb|right|upright|Arkitektura na istilong [[Srivijaya]]. [[Surat Thani Province|Surat Thani]] [[Thailand]]]]

Kakaunti lamang ang nalalaman sa mga paniniwalang panrelihiyon sa Timog Silangang Asya bago dumating ang mga mangangalakal na mga Indiyano at mga impluwensiyang relihiyosa mula noong ikalawang dantaon BCE. Bago mag-13 dantaon, ang [[Budhismo]] at [[Hinduismo]] ay ang pangunahing relihiyon sa Timog Silangang Asya.

Ang Kahariang Hindu ng [[Jawa Dwipa]] sa [[Java (pulo)|Java]] at [[SUmaatra]] ay nabuo noong tinatayang 200 BCE. Ang kasaysayan ng daigdig ng taong Malay ay nagsimula sa pagdating ng mga impluwensiyang Indiyano, na tinatayang naganap noong ika-3 dantaon BC ang nakalipas. Ang mga mangangalakal na Indiyano ay dumating sa arkipelago dahil sa parehong yamang gubat at yaman ng karagatan nito at upang makipagkalakalan sa mga mangangalakal mula sa Tsina, na mas maaagang natuklasan ang daigdig ng mga Malay. Ang parehong [[Budhismo]] at [[Hinduismo]] ay maayos na naitatag sa [[Tangway ng Malay]] noong simula ng ika-1 dantaon CE, at mula roon ay lumaganap sa buong kapuluan.

Ang [[Cambodia]] ay ang unang naimpluwensiyahan ng Hinduismo noong unang bahagi ng kaharian ng [[Funan]]. Ang Hinduismo ay isa sa mga opisyal na relihiyon ng [[Emperyo ng Khmer]]. Ang Cambodia ay ang tahanan ng isa sa dalawang templong alay sa [[Brahma]] sa daigdig. Ang [[Angkor Wat]] ay tanyag ding templong Hindu sa Cambodia.

Ang [[Emperyong Majapahit]] ay isang [[Indiyanong Kaharian]] na matatagupuan sa silangang [[Java (pulo)|Java]] mula noong 1693 hanggang 1500. Ang pinakadakilang pinuno nito ay si [[Hayam Wuruk]], na namuno mula 1350 hanggang 1389 na nagmarka ng karurukan ng emperyo nang sakupin nito ang iba pang mga kaharian sa katimugan ng [[Tangway ng Malay]], [[Borneo]], [[Sumatra]], [[Bali]] at ang [[Pilipinas]]. Ang kabuuan din ng Pilipinas ay nagbibigay din ng pagkilala sa sa emperyo

Ang mga [[Cholas]] ay nagpamalas sa mga aktibidad sa karagatan, sa parehong aspeto ng sandatahan at pangangalakal. Ang kanilang pagsalakay sa [[Kedah]] at sa [[Srivijaya]], at ang kanilang patuloy na ugnayang pangkalakalan ''(commercial)'' sa [[Emperyong Tsino]], ay ang nagbigay daan sa kanila upang maimpluwensiyahan ang katutubong kultura. Karamihan sa mga natitirang halimbawa ng mga impluwensiyang kultural na Hindu na makikita ngayon sa kalakhang Timog Silangang Asya ay dulot ng mga paglalakbay ng mga Chola.<ref name="prambanan">Ang mga dakilang templo sa [[Prambanan]] sa [[Indonesia]] ay nagpapamalas ng ilang pagkakahalintulad sa mga arkitekturang Timog India. See Nilakanta Sastri, K.A. ''The CōĻas'', 1935 pp 709</ref>

== Kalakalan at Kolonisasyon ==
=== Tsina ===
{{see also|Talaan ng mga tributaryo ng Imperyal na Tsina}}
{{see also|Imperyalismo sa Asya}}

Ang mga mangangalakal na Tsino ay matagal nang nakikipagkalakalan sa rehiyon ayon na rin sa katibayan ng tala ng paglalakbay ni Magallanes na ang [[Brunei]] ay mas marami pang pagmamay-aring [[kanyon]] kung ihahambing sa mga sasakyang pandagat ng mga Europeo kaya't lumalabas na pinalakas sila ng mga Tsino.<ref name="Bergreen.L_Magellan"/>

Isang alamat na Malayo ang nagsasabi na isang Tsinong emperador na Ming ang nagpadala ng prinsesa, si [[Han Li Po]] sa Malacca, na may kasamang 500 mga abay, upang pakasalan si [[Sultan Mansur Shah]] pagkatapos mamangha sa katalinuhan ng Sultan. Ang balon ni Han Li po (tinayo noong 1459) ay ngayon isa nang atraksiyong panturista, pati ang [[Bukit Cina]], kung saan ang kanyang mga abay ay nanirahan.

Ang istratehiyang kahalagahan ng [[Kipot ng Malacca]], na kontrolado ng [[Sultanato ng Malacca]] noong ika-15 dantaon at noong unang bahagi ng ika-16 na dantaon.

== Ekonomiya ==

Ang rehiyon ay isa sa pinakaproduktibo sa paggawa ng mga [[microprocessor]]. Ang mga imbak ng [[Petrolyo|langis]] ay mayroon din sa rehiyon.

Labingpitong kompanyang pangtelekomunikasyon ang kumontrata upang buuin ang bagon kableng submarino upang ikonekta ang Timog Silangang Asya sa Estados Unidos.<ref>{{cite web |author=Sean Yoong |title=17 Firms to Build $500M Undersea Cable |publisher=International Business Times |date=27 Abril 2007 |url=http://www.ibtimes.com/articles/20070427/malaysia-undersea-cable.htm |accessdate=2007-07-28 }}</ref> Ito ay upang maiwasan ang pagkaabala na tulad ng nangyaring pagkaputol ng kable mula Taiwan patungong E.U. sa isang lindol.

== Demograpiya ==
[[Talaksan:Southeast Asia.JPG|thumb|250px|Isang Pie tsart na nagpapakita sa pagkakahati ng populasyon sa mga bansa sa Timog Silangang Asya at sa mga pulo ng Indonesia]].

Ang Timog Silangang Asya ay may sukat na umaabot sa 4,000,000&nbsp;km² (1.6 milyon milya parisukat). Noong 2004, mahigit sa 593 milyong katao ang nakatira sa rehiyon, Isa sa lima nito (125 milyon) ay nakatira sa pulo ng Java sa Indonesia, ang pinakamataong malaking pulo sa buong mundo.

Ang pagkakahati ng mga relihiyon at tao ay malawak sa Timog Silangang Asya at nag-iiba bawat bansa.
Ang ilang 30 milyong mga migranteng Tsino ay nakatira din sa Timog Silangang Asya, na madami sa [[Pulo ng Christmas]], [[Malaysia]], [[Pilipinas]], [[Singapore]], [[Indonesia]] at [[Thailand]], at bilang mga [[Hoa]], sa [[Vietnam]].

=== Relihiyon ===

Ang mga bansa sa Timog Silangang Asya ay naniniwala sa maraming iba't ibang mga relihiyon. Ang mga bansang nasa kalupaang Asya. gaya ng Thailand. Cambodia, Laos, Myanmar. at Vietnam ay pangunahing naniniwala sa [[Budhismo]]. Ang Singapore ay pangunahin din Budhista. Ang mga paniniwalang namana at [[Confucianismo]] ay malawak din pinananaligan sa Vietnam at Singapore. Sa Kapuluaang Malay, ang mga taong nakatira sa Malaysia, kanlurang Indonesia at Brunei ay pangunahing naniniwala sa [[Islam]]. Ang [[Kristiyanismo]] ay ang pangunahing relihiyon sa Pilipinas, silangang Indonesia at Silangang Timor. Ang [[Pilipinas]] ang pinakamalaking Katolikong populasyon na sinundan naman ng vietnam sa malayong agwat. Ang [[Silangang Timor]] ay isa ring predominanteng Katoliko dahil sa matagal na pananakop dito ng mga Portuges.

== Mga Bansa ==
Ang subrehiyon ay may 11 mga bansa at ito ay mahahati sa mga bansa sa pangunahing-lupain at mga kapuluan. Kabilang sa mga bansa sa pangunahing-lupain ang:

<div style="clear:both"/>
{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse"
|- bgcolor="#ECECEC"
! Pangalang ng [[:en:subregion|rehiyon]]<ref>&nbsp;&nbsp;Rehiyong kontinental ayon sa [[Midya:United Nations geographical subregions.png|pag-uuri ng UN (mapa)]], hindi kabilang ang 12. Depende sa depinisyon, ang ibang teritoryo sa ibaba (notes 6, 11–13, 15, 17–19, 21–23) ay maaring [[:en:sa Asya at isa sa mga sumusunod]]: [[Europa]], [[Aprika]], o [[Oceania]].<br /></ref> at<br />teritoryo, kasama ang [[watawat]]
! [[:en:List of countries by area|Lawak]]<br />(km²)
! [[:en:List of countries by population|Populasyon]]<br />(taya ng 2014)
! [[:en:List of countries by population density|Densidad ng populasyon]]<br />(bawat km²)
! [[Kabesera]]
|-
| colspan=5 style="background:#eee;" | '''Timog-silangang Asya:'''<ref name="ccau">Hindi kabilang ang [[:en:Christmas Island|Christmas Island]] at [[:en:Cocos (Keeling) Islands|Cocos (Keeling) Islands]] ([[:en:States and territories of Australia|panlabas na teritoryo ng Australia]] na nasa [[Karagatang Indian]] sa timog-kanluran ng [[Indonesia]]).<br /></ref>
|-
| {{flagicon|Brunei}} [[Brunei]]
| align="right" | 5,770
| align="right" | 423,205
| align="right" | 60.8
| [[Bandar Seri Begawan]]
|-
| {{flagicon|Cambodia}} [[Cambodia]]
| align="right" | 181,040
| align="right" | 15,408,270
| align="right" | 70.6
| [[Phnom Penh]]
|-
| {{flagicon|Timor-Leste}} [[Timor-Leste|East Timor (Timor-Leste)]]<ref>&nbsp;&nbsp;Ang [[East Timor]] ay kalimitang itinuturing na isang bansang transkontinental sa Timog-silangang Asya at [[Oceania]].<br /></ref>
| align="right" | 15,007
| align="right" | 1,152,439
| align="right" | 63.5
| [[Dili]]
|-
| {{flagicon|Indonesia}} [[Indonesia]]<ref>&nbsp;&nbsp;Ang [[Indonesia]] ay itinuturing na bansang transkontinental sa Timog-silangang Asya at [[Oceania]]; hindi kasama sa pigura ang [[:en:Irian Jaya|Irian Jaya]] at [[:en:Maluku Islands|Maluku Islands]], na karaniwang itinuturing na nasa Oceania ([[:en:Melanesia|Melanesia]]/[[:en:Australasia|Australasia]]).<br /></ref>
| align="right" | 1,419,588
| align="right" | 252,812,245
| align="right" | 159.9
| [[Jakarta]]
|-
| {{flagicon|Laos}} [[Laos]]
| align="right" | 236,800
| align="right" | 6,894,098
| align="right" | 24.4
| [[Vientiane]]
|-
| {{flagicon|Malaysia}} [[Malaysia]]
| align="right" | 329,750
| align="right" | 30,187,896
| align="right" | 68.7
| [[Kuala Lumpur]]
|-
| {{flagicon|Myanmar}} [[Myanmar|Myanmar (Burma)]]
| align="right" | 678,500
| align="right" | 53,718,958
| align="right" | 62.3
| [[Yangon(Rangoon)]]<ref>&nbsp;&nbsp;Ang kabeserang administratibo ng [[Myanmar]] ay opisyal na inilipat mula [[:en:Yangon|Yangon (Rangoon)]] sa isang ''militarised greenfield'' na nasa kanluran ng [[:en:Pyinmana|Pyinmana]] noong 6 Nobyembre 2005.</ref>
|-
| {{flagicon|Philippines}} [[Pilipinas]]
| align="right" | 300,000
| align="right" | 100,096,496
| align="right" | 310.8
| [[Maynila]]
|-
| {{flagicon|Singapore}} [[Singapore]]
| align="right" | 704
| align="right" | 5,517,102
| align="right" | 6,369.0
| [[Singapore]]
|-
| {{flagicon|Thailand}} [[Thailand]]
| align="right" | 514,000
| align="right" | 67,222,972
| align="right" | 121.3
| [[Bangkok]]
|-
| {{flagicon|Vietnam}} [[Vietnam]]
| align="right" | 331,690
| align="right" | 92,547,959
| align="right" | 246.1
| [[Hanoi]]
|-
|}

[[Talaksan:Southeast asia.jpg|300px|thumb|right|[[Topograpiya]] ng Timog-silangang Asya; para sa mas detalyadong mapang-pdf silipin http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/reference_maps/pdf/southeast_asia.pdf
]]

Ang bansang Malaysia ay may dalawang parte na nahahati ng [[Dagat ng Timog Tsina]]. [[Peninsular Malaysia]] ay nasa pangunahing-lupain samantalang ang [[Silangang Malaysia]] ay nasa [[Borneo]], isa sa pinaka-malaking isla sa rehiyon. Ang bansang Malaysia ay kinikilalang bansang kapuluan.

Ang Timog-silangang Asya ay may sukat na 1.6 milyon milya kwadrado (4,000,000&nbsp;km²). Noong 2004, higit sa 550 milyong tao ang nakatira sa rehiyon, 110 milyon nito sa isla ng [[Java (isla)|Java]] ng Indonesia.

== Tingnan din ==
* [[Kapisanan ng mga Bansa sa Timog-Silangang Asya]] (ASEAN)
* [[Mga wikang Austroasiatiko]] at [[Mga wikang Austronesiano]]
* [[Kasaysayan ng Timog-silangang Asya]]

== Talasangguniaan ==
{{reflist}}
{{Southeast Asia}}
{{ASEAN}}

<!-- {{Region}} -->


[[Kategorya:Asya]]
[[Kategorya:Asya]]

Pagbabago noong 23:11, 18 Hunyo 2015

Timog Silangang Asya

Topograpiya ng Timog-silangang Asya.
Topograpiya ng Timog-silangang Asya.
Sukat 4,523,000 km²
Populasyon 568,300,000
Densidad 126 people per km²
Mga Bansa 11
Mga Teritoryo 13
GDP $900 billion (exchange rate)
$2.8 trillion (purchasing power parity)
GDP per capita $1,584 (exchange rate)
$4,927 (purchasing power parity)
Mga Wika Afro-Asiatic: Arabic

Austro-Asiatic: Khmer, Vietnamese, Nicobarese

Austronesian: Buginese, Malay, Tetum, Tagalog, Cebuano, Ilokano, Hiligaynon, Bikol, Waray-Waray, Kapampangan, Pangasinan, Javanese, Sundanese, Madura

Dravidian: Tamil, Malayalam, Telugu

Indo-European: English, Portuguese, Spanish, Bengali, Hindi, Punjabi

Sino-Tibetan: Burmese, Mandarin, Cantonese, Min, Taiwanese (Min Nan), Lan-Nang

Tai-Kadai: Thai, Lao

and many others

Time Zones UTC +5:30 (Andaman and Nicobar Islands) to UTC +9:00 (Indonesia)
Mga Kabisera Brunei Bandar Seri Begawan
Thailand Bangkok
East Timor Dili
Vietnam Hanoi
Indonesia Jakarta
Malaysia Kuala Lumpur
Pilipinas Manila
Cambodia Phnom Penh
Singapore Singapore
Laos Vientiane
Myanmar Yangon
Mga malalaking lungsod
Indonesia Jakarta
Pilipinas Manila
Thailand Bangkok
Vietnam Ho Chi Minh City
Myanmar Yangon
Singapore Singapore
Malaysia Kuala Lumpur
Indonesia Bandung
Indonesia Surabaya
Indonesia Medan
Pilipinas Cebu
Vietnam Hanoi
Indonesia Palembang
Indonesia Semarang
Cambodia Phnom Penh

Ang Timog Silangang Asya (Ingles: Southeast Asia, na kadalasang pinapaikli bilang SEA) ay isang subrehiyon ng kontinenteng Asya, na binubuo ng mga bansang nasa katimugang Tsina, silangan ng Indiya at hilaga ng Australya.

Ang Timog Silangang Asya ay binubuo ng dalawang rehiyong heograpikal: Ang kalupaang Asyano, at ang mga arkong pulo at mga kapuluan sa silangan at timog silangan. Ang mga bansang nasa kalupaang Asyano ay kinabibilangan ng Cambodia, Laos, Myanmar, Thailand, at ang Vietnam; ang populasyon ay pangunahing binubuo ng mga Tibeto-Burmano, mga Tai, at mga Austroasiatiko; ang pinakamalaking relihiyon ay Budhismo, na sinundan ng Islam, at Kristiyanismo. Ang mga bansang nasa karagatan ay binubuo ng Brunei, Silangang Timor,[1], Indonesia, Malaysia, Pilipinas, at ang Singapore. Ang ibang paglalarawan sa rehiyon ay sinasama ang Taiwan sa hilaga. Ang mga Austronesiano ang dominante sa rehiyon; ang pangunahing relihiyon ay Islam, na sinundan ng Kristiyanismo.

  1. United Nations