Mga wikang Pilipino: Pagkakaiba sa mga binago
Leeheonjin (usapan | ambag) bagong pahina (usbong) |
Leeheonjin (usapan | ambag) mga ilang pagbabago |
||
Linya 1: | Linya 1: | ||
:''Para sa wikang pambansa ng Pilipinas batay sa Tagalog, |
:''Para sa wikang pambansa ng Pilipinas batay sa Tagalog, tingnan ang [[Wikang Filipino]].'' |
||
[[Talaksan:Philippine languages map.svg|right|thumb|Ang mapa ng mga wikang Pilipino, na tinukoy nila Adelaar at Himmelmann (2005)]] |
[[Talaksan:Philippine languages map.svg|right|thumb|Ang mapa ng mga wikang Pilipino, na tinukoy nila Adelaar at Himmelmann (2005)]] |
||
Sa linggwistika, ang '''mga wikang Pilipino''' ([[Wikang Ingles|Ingles]]: ''Philippine languages'', [[Wikang Kastila|Espanyol]]: ''Las lenguas filipinas''), o '''mga wikang Pilipinense''', ay isang panukala ni [[Robert Blust]] noong 1991 na |
Sa aghamwika o linggwistika, ang '''mga wikang Pilipino''' ([[Wikang Ingles|Ingles]]: ''Philippine languages'', [[Wikang Kastila|Espanyol]]: ''Las lenguas filipinas''), o '''mga wikang Pilipinense''', ay isang panukala ni [[Robert Blust]] noong 1991 na nagmumungkahi na ang lahat ng mga wika sa [[Pilipinas]] at hilagang [[Sulawesi]], maliban sa [[Mga wikang Sama-Bajaw|Sama-Bajaw]] at ilang mga wika sa [[Palawan]], ay bumubuo sa subpamilya ng [[mga wikang Austronesyo]]. Baga mang malapit ang Pilipinas sa kalagitnaan ng paglawak ng [[Mga Awstronesyo|Awstronesyo]] mula [[Formosa|Pormosa]], mayroong munting kaibhang pangwika sa higit-kumulang na 150 wikang Pilipino, na nagmumungkahi na napawi ang maagang pagkakaibhan sa paglaganap ng ninuno ng mga modernong wikang Pilipino.<ref>Adelaar & Himmelmann (2005)</ref><ref>More diverse Philippine-type are found in [[:en:Bornean languages|Borneo]].</ref> |
||
Binubuo ang mga wikang Pilipino bilang pinakamatanda sa pamilyang Awstronesyo na di-[[Mga wikang Pormosyano|Pormosyano]], na kung saan umiiral pa rin ang mga tunog na [[schwa]] at asonansyang d-r ng [[Wikang Proto-Awstronesyo|proto-Awstronesyo]] na naglaho sa [[mga wikang Sunda-Sulawesi]]. |
Binubuo ang mga wikang Pilipino bilang pinakamatanda sa pamilyang Awstronesyo na di-[[Mga wikang Pormosyano|Pormosyano]], na kung saan umiiral pa rin ang mga tunog na [[schwa|''schwa'']] at asonansyang d-r ng [[Wikang Proto-Awstronesyo|proto-Awstronesyo]] na naglaho sa [[mga wikang Sunda-Sulawesi]]. |
||
== |
==Pagkakahambing ng mga bokabularyo== |
||
{|class="wikitable" |
{|class="wikitable" |
||
! style="background:#efefef;" | Tagalog (Filipino) |
! style="background:#efefef;" | Tagalog (Filipino) |
Pagbabago noong 01:01, 11 Disyembre 2015
- Para sa wikang pambansa ng Pilipinas batay sa Tagalog, tingnan ang Wikang Filipino.
Sa aghamwika o linggwistika, ang mga wikang Pilipino (Ingles: Philippine languages, Espanyol: Las lenguas filipinas), o mga wikang Pilipinense, ay isang panukala ni Robert Blust noong 1991 na nagmumungkahi na ang lahat ng mga wika sa Pilipinas at hilagang Sulawesi, maliban sa Sama-Bajaw at ilang mga wika sa Palawan, ay bumubuo sa subpamilya ng mga wikang Austronesyo. Baga mang malapit ang Pilipinas sa kalagitnaan ng paglawak ng Awstronesyo mula Pormosa, mayroong munting kaibhang pangwika sa higit-kumulang na 150 wikang Pilipino, na nagmumungkahi na napawi ang maagang pagkakaibhan sa paglaganap ng ninuno ng mga modernong wikang Pilipino.[1][2]
Binubuo ang mga wikang Pilipino bilang pinakamatanda sa pamilyang Awstronesyo na di-Pormosyano, na kung saan umiiral pa rin ang mga tunog na schwa at asonansyang d-r ng proto-Awstronesyo na naglaho sa mga wikang Sunda-Sulawesi.
Pagkakahambing ng mga bokabularyo
Tagalog (Filipino) | isa | dalawa | tatlo | apat | tao | bahay | aso | niyog | araw | bago | tayo, kata | ano | apoy |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Proto-Awstronesyo | isa | duSa | telu | Sepat | Cau | Rumaq | asu | niuR | qalejaw | baqeRu | i-kita | n-anu | apuy |
Yami (Tao) | ása | dóa (raroa) | tílo (tatlo) | apat (ápat) | tao | vahay | chito | niyoy | araw | vayo | yaten | ango | apoy |
Ibatan | asa | dadowa | tatdo | apat | tao | vahay | chito | niyoy | araw | va-yo | yaten | ango | apoy |
Ilokano | maysa | dua | tallo | uppat | tao | balay | aso | niog | aldaw | baro | sitayo | ania | apoy |
Ibanag | tadday | dua | tallu | appa' | tolay | balay | kitu | niuk | aggaw | bagu | sittam | anni | afi |
Gaddang | antet | addwa | tallo | appat | tolay | balay | atu | ayog | aw | bawu | ikkanetam | sanenay | afuy |
Pangasinense | sakey | dua, duara | talo, talora | apat, apatira | too | abong | aso | niyog | ageo | balo | sikatayo | anto | pool |
Kapampangan | métung | adwâ | atlû | ápat | táu | balé | ásu | ngúngut | aldô | báyu | íkatamu | nánu | api |
Gitnang Bikol | saro | duwa | tulo | upat | tawo | harong | ayam | niyog | adlaw | ba-go | kita | ano | kalayo |
Bikol Rinconada | əsad | darwā | tolō | əpat | tawō | baləy | ayam | noyog | aldəw | bāgo | kitā | onō | kalayō |
Waray | usa / sayo | duha | tulo | upat | tawo | balay | ayam/ido | lubi | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Romblomanon | isa | duha | tuyo | upat | tawo | bayay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Asi | usa | ruha | tuyo | upat | tawo | bayay | iro | nidog | adlaw | bag-o | kita | ni-o | kayado |
Onhan | isya | darwa | tatlo | ap-at | tawo | balay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Aklanon | isaea | daywa | tatlo | ap-at | tawo | baeay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kaeayo |
Kinaray-a | sara | darwa | tatlo | apat | taho | balay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita, tatən | ano | kalayo |
Hiligaynon | isa | duha | tatlo | apat | tawo | balay | ido | lubi | adlaw | bag-o | kita, taton | ano | kalayo |
Sugbuanon | usa | duha | tulo | upat | tawo | balay | iro | lubi | adlaw | bag-o | kita | unsa | kalayo |
Maranaw | isa | dowa | t'lo | phat | taw | walay | aso | neyog | gawi'e | bago | tano | tonaa | apoy |
Tboli | sotu | lewu | tlu | fat | tau | gunu | ohu | lefo | kdaw | lomi | tekuy | tedu | ofih |
Tausug | hambuuk | duwa | tu | upat | tau | bay | iru' | niyug | adlaw | ba-gu | kitaniyu | unu | kayu |
Mongondow | inta' | dua | tolu | opat | intau | baloi | ungku' | cekut | singgai | mo-bagu | kita | onda | tulu' |
Gorontalo | tuwewu | duluwo | totolu | wopato | tawu | bele | 'apula | sekat | dulahu | bohu | 'ito | wolo | tulu |
Tombulu (Minahasa) | esa | zua (rua) | telu | epat | tou | walé | asu | po'po' | endo | weru | kai, kita | apa | api |
Sanggunian
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.