Virgilio: Pagkakaiba sa mga binago

baguhin ang mga link
Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Browse history interactively
← Nakaraang pagkakaibaSusunod na pagkakaiba →
Content deleted Content added
VisualWikitext
m →‎Mga sanggunian: clean up, rm {{Link FA}}, {{Link GA}} using AWB
Nagdagdag
Linya 19: Linya 19:
| signature =
| signature =
}}
}}
Si '''Publius Vergilius Maro''' ([[Oktubre 15]], [[70 BKE]]–[[19 BKE]]) ay isang [[Sinaunang Roma|Romanong]] makata sa [[Wikang Latin|Latin]], ang may-akda ng ''[[Ecloga]]'', ''[[Georgica]]'', at ng ''[[Aeneis]]''. Siya ang pinakamahalagang makata ng panitikang Latin. Isang [[epikong tula]] ang ''Aeneis'' na may labindalawang aklat (o bahagi), na naging [[pambansang epika]] ng [[Imperyong Romano]]. Kilala rin siya bilang '''Vergilius''', '''Virgilius''', '''Vergil''', o '''Virgil'''. Bagaman ginaya ni Vergilius si [[Homer]], itinuturing siyang isa sa mga magigiting na mga tagapaglikha ng panitikang Kanluranin. Bilang dagdag, hinggil sa akda niyang ''Aeneis'', ginawang huwaran ni Vergilius si Homer sa paggamit ng mga diyos bilang mga tauhang pang-akda, ngunit mayroong kamangha-manghang panulaan ang ''Aeneis'' na naglalaman ng mga pininong mga parirala, kaya't napabantog at naituring na isang mahalagang gawa ng kapanahunang ginintuan ng panitikang Latin.<ref name=NBK>{{cite-NBK|Vergil, ''Aeneid''}}</ref>
Si '''Publius Vergilius Maro''' ([[Oktubre 15]], [[70 BKE]]–[[19 BKE]]) ay isang [[Sinaunang Roma|Romanong]] makata sa [[Wikang Latin|Latin]], ang may-akda ng ''[[Ecloga]]'', ''[[Georgica]]'', at ng ''[[Aeneis]]''. Siya ang pinakamahalagang makata ng panitikang Latin. Isang [[epikong tula]] ang ''Aeneis'' na may labindalawang aklat (o bahagi), na naging [[pambansang epika]] ng [[Imperyong Romano]]. Kilalá rin siya bílang '''Vergilius''', '''Virgilius''', '''Vergil''', o '''Virgil'''. Bagaman ginaya ni Vergilius si [[Homer]], itinuturing siyang isa sa mga magigiting na mga tagapaglikha ng panitikang Kanluranin. Bílang dagdag, hinggil sa akda niyang ''Aeneis'', ginawang huwaran ni Vergilius si Homer sa paggamit ng mga diyos bilang mga tauhang pang-akda, ngunit mayroong kamangha-manghang panulaan ang ''Aeneis'' na naglalaman ng mga pininong mga parirala, kaya't napabantog at naituring na isang mahalagang gawa ng kapanahunang ginintuan ng panitikang Latin.<ref name=NBK>{{cite-NBK|Vergil, ''Aeneid''}}</ref>


== Talambuhay ==
== Talambuhay ==
Isinilang si Vergilius sa isang nayon sa hilagang [[Italya]], sa isang manggagawang ama na nakalikom ng salapi mula sa sariling lupain, at nagbigay ng mabuting edukasyon kay Vergilius. Inibig sana ni Vergilius na maging isang [[manananggol]], ngunit napakamahiyain nito, partikular na sa pagsasalita sa harap ng madla. Sa halip, pinagtuonan niya ng pansin ang pagiging isang makata. Noong 19 BK, pumunta sa [[Sinaunang Gresya|Gresya]] si Vergilius. Nagkaroon siya ng lagnat habang nasa Gresya, kaya't namatay nang nakabalik na sa Roma. Ito ang dahilan kung bakit hindi niya natapos ang huli niyang akdang ''Aeneis''.<ref name=NBK/>
Isinilang si Vergilius sa isang nayon sa hilagang [[Italya]], sa isang manggagawang ama na nakalikom ng salapi mula sa sariling lupain, at nagbigay ng mabuting edukasyon kay Vergilius. Inibig sana ni Vergilius na maging isang [[manananggol]], ngunit napakamahiyain nito, partikular na sa pagsasalita sa harap ng madla. Sa halip, pinagtuonan niya ng pansin ang pagiging isang makata. Noong 19 BK, pumunta sa [[Sinaunang Gresya|Gresya]] si Vergilius. Nagkaroon siya ng lagnat habang nasa Gresya, kaya't namatay nang nakabalik na sa Roma. Ito ang dahilan kung bakit hindi niya natapos ang huli niyang akdang ''Aeneis''.<ref name=NBK/>


== Mga gawa ==
== Mga gawa ==
Linya 30: Linya 30:


Ang ''Aeneis'' (Ang Salaysay Ukol kay Aeneas) ang pinakahuling akda ni Vergilius, na naglalaman ng isang kuwento tungkol sa pakikipagsapalarang pangbayaning may labindalawang bahagi o "aklat." Nakabatay ang akdang ito mula sa dalawang [[epiko]]ng Griyegong isinulat ni [[Homer]], ang ''[[Iliada]]'' at ang ''[[Odisea]]''. Katulad ng ''Odisea'' ang unang hati ng Aeneas, samantalang kahawig naman ng ikalawang hati ng ''Aeneas'' ang ''Iliada''. Subalit, sinasabing hindi naman tuwirang ginaya lamang ni Vergilius ang mga akdang ito ni Homer, bagkus pinangibabawan ni Vergilius ang mga pangyayari at mga tauhan ng ''Iliada'' at ''Odisea'' at pinaglaanan ng bago at mas malalim na mga kahulugan.<ref name=NBK/>
Ang ''Aeneis'' (Ang Salaysay Ukol kay Aeneas) ang pinakahuling akda ni Vergilius, na naglalaman ng isang kuwento tungkol sa pakikipagsapalarang pangbayaning may labindalawang bahagi o "aklat." Nakabatay ang akdang ito mula sa dalawang [[epiko]]ng Griyegong isinulat ni [[Homer]], ang ''[[Iliada]]'' at ang ''[[Odisea]]''. Katulad ng ''Odisea'' ang unang hati ng Aeneas, samantalang kahawig naman ng ikalawang hati ng ''Aeneas'' ang ''Iliada''. Subalit, sinasabing hindi naman tuwirang ginaya lamang ni Vergilius ang mga akdang ito ni Homer, bagkus pinangibabawan ni Vergilius ang mga pangyayari at mga tauhan ng ''Iliada'' at ''Odisea'' at pinaglaanan ng bago at mas malalim na mga kahulugan.<ref name=NBK/>

== Sa popular na midya ==
* Si Virgil ay naging mahalagang tauhan sa akda ni [[Dante Alighieri]] na [[Divine Comedy|''Divine Comedy'']], kung saan nagsilbi siya bílang gabay kay Dante sa paglalakbay nito sa Impiyerno (sa tulang [[Inferno (Divine Comedy)|Inferno]]) at Purgatoryo (sa tulang [[Purgatorio (Divine Comedy)|Purgatorio]]).


== Mga sanggunian ==
== Mga sanggunian ==

Pagbabago noong 15:38, 15 Abril 2016

Publius Vergilius Maro
Isang wangis ni Vergilius.
TrabahoMakata
NasyonalidadRomano
KaurianPanulaang epika, panulaang didaktiko, panulaang pastoral
Kilusang pampanitikanPanulaang Augustano

Si Publius Vergilius Maro (Oktubre 15, 70 BKE–19 BKE) ay isang Romanong makata sa Latin, ang may-akda ng Ecloga, Georgica, at ng Aeneis. Siya ang pinakamahalagang makata ng panitikang Latin. Isang epikong tula ang Aeneis na may labindalawang aklat (o bahagi), na naging pambansang epika ng Imperyong Romano. Kilalá rin siya bílang Vergilius, Virgilius, Vergil, o Virgil. Bagaman ginaya ni Vergilius si Homer, itinuturing siyang isa sa mga magigiting na mga tagapaglikha ng panitikang Kanluranin. Bílang dagdag, hinggil sa akda niyang Aeneis, ginawang huwaran ni Vergilius si Homer sa paggamit ng mga diyos bilang mga tauhang pang-akda, ngunit mayroong kamangha-manghang panulaan ang Aeneis na naglalaman ng mga pininong mga parirala, kaya't napabantog at naituring na isang mahalagang gawa ng kapanahunang ginintuan ng panitikang Latin.[1]

Talambuhay

Isinilang si Vergilius sa isang nayon sa hilagang Italya, sa isang manggagawang ama na nakalikom ng salapi mula sa sariling lupain, at nagbigay ng mabuting edukasyon kay Vergilius. Inibig sana ni Vergilius na maging isang manananggol, ngunit napakamahiyain nito, partikular na sa pagsasalita sa harap ng madla. Sa halip, pinagtuonan niya ng pansin ang pagiging isang makata. Noong 19 BK, pumunta sa Gresya si Vergilius. Nagkaroon siya ng lagnat habang nasa Gresya, kaya't namatay nang nakabalik na sa Roma. Ito ang dahilan kung bakit hindi niya natapos ang huli niyang akdang Aeneis.[1]

Mga gawa

Lumabas ang kaniyang unang akdang Bucolics (Buhay ng Isang Pastol) - tinatawag ding Ecloga o Eclogues (Mga Pili, o Mga Piniling Sipi) noong may 30 taong gulang na siya. Isang pangkat ng sampung maromansang mga tula ang Ecloga na naglalaman ng mga pag-ibig at pighati ng mga pastol ng tupa at kambing, na may mga hindi makatotohanan ngunit kabigha-bighaning kayarian, isang katangiang pang-akdang nagpabantog kay Vergilius.[1]

Nasundan ang Ecloga ng mas seryoso at mas makatotohanang tulang Georgica (o Georgics, Buhay sa Bukid), na binubuo ng apat na aklat tungkol sa mga gawain ng isang magsasaka.[1]

Ang Aeneis (Ang Salaysay Ukol kay Aeneas) ang pinakahuling akda ni Vergilius, na naglalaman ng isang kuwento tungkol sa pakikipagsapalarang pangbayaning may labindalawang bahagi o "aklat." Nakabatay ang akdang ito mula sa dalawang epikong Griyegong isinulat ni Homer, ang Iliada at ang Odisea. Katulad ng Odisea ang unang hati ng Aeneas, samantalang kahawig naman ng ikalawang hati ng Aeneas ang Iliada. Subalit, sinasabing hindi naman tuwirang ginaya lamang ni Vergilius ang mga akdang ito ni Homer, bagkus pinangibabawan ni Vergilius ang mga pangyayari at mga tauhan ng Iliada at Odisea at pinaglaanan ng bago at mas malalim na mga kahulugan.[1]

Sa popular na midya

Mga sanggunian

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 "Vergil, Aeneid". The New Book of Knowledge (Ang Bagong Aklat ng Kaalaman), Grolier Incorporated. 1977.

Panitikan Ang lathalaing ito na tungkol sa Panitikan ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Virgilio&oldid=1513651"