Alemanya: Pagkakaiba sa mga binago

Republikang Pederal ng Alemanya
[*Bundesrepublik Deutschland*] error: {{lang}}: text has italic markup (help)
Republikang Pederal ng Alemanya [Bundesrepublik Deutschland] error: {{lang}}: text has italic markup (help)
	Watawat Eskudo
	Awiting Pambansa: ; Ikatlong talata ng [Deutschlandlied] error: {{lang}}: text has italic markup (help) ; (Awit ng Alemanya); tinatawag ring [Einigkeit und Recht und Freiheit] error: {{lang}}: text has italic markup (help); (Pagkakaisa at Katarungan at Kalayaan) ;
	Kinaroroonan ng Alemanya (kahel) – sa Europe (kamelyo & puti); – sa the Nagkakaisang Europeo (kamelyo) — [Gabay]
Kabisera	Berlin ; (Siya na ring pinakamalaking lungsod)
Wikang opisyal	Aleman1
Katawagan	Aleman
Pamahalaan	Parlamentaryong republikang pederal
• Pangulo	Joachim Gauck
• Kansilyer	Angela Merkel (CDU)
• Pangulo ng Bundestag	Norbert Lammert
• Pangulo ng Bundesrat	Stanislaw Tillich
• Pangulo ng Federal Constitutional Court	Andreas Voßkuhle
Lehislatura
• Mataas na Kapulungan	Bundesrat
• Mababang Kapulungan	Bundestag
Pagkabuo
• Silangang Francia	843
• Banal na Imperyong Romano	962
• Kumpederasyong Aleman	8 Hunyo 1815
• Imperyong Aleman	18 Enero 1871
• Republikang pederal	23 Mayo 1949
• Muling pagkakaisa	3 Oktubre 1990
Lawak
• Kabuuan	357,021 km2 (137,847 mi kuw) (ika-63)
• Katubigan (%)	2.416
Populasyon
• Pagtataya sa 2015	82,175,700 (ika-16)
• Densidad	227/km2 (587.9/mi kuw) (ika-59)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2015
• Kabuuan	$3.842 trilyon (ika-5)
• Bawat kapita	$47,033 (ika-20)
KDP (nominal)	Pagtataya sa 2015
• Kabuuan	$3.371 trillion (ika-4)
• Bawat kapita	$41,267 (ika-20)
Gini (2014)	30.7; katamtaman
TKP (2014)	0.916; napakataas · ika-6
Salapi	Euro (€) (EUR)
Sona ng oras	UTC+1 (CET)
• Tag-init (DST)	UTC+2 (CEST)
Gilid ng pagmamaneho	kanan
Kodigong pantelepono	49
Internet TLD	.de and .eu

Browse history interactively

← Nakaraang pagkakaiba Susunod na pagkakaiba →

Content deleted Content added

VisualWikitext

Inline

Pagbabago noong 22:29, 28 Oktubre 2016

Ang Alemánya^[5] (internasyonal: Federal Republic of Germany; Aleman: Bundesrepublik Deutschland, pinakamalapit na bigkas [bun·des·re·pu·blík dóych·land]) ay isang bansa sa gitnang Europa na kasáma sa Unyong Europeo (EU). Ito ay pinaliligiran ng Hilagang Dagat, Dinamarka at ng Dagat Baltiko sa hilaga; ng Polonya at Tsekya sa silangan; Austria at Switzerland sa timog, at ng Pransiya, Luxembourg, Belhika, at Netherlands sa kanluran. Ang teritoryo ng Alemanya ay sumasaklaw sa 375,201 kilometro kuwadradong lupain na may pabago-bagong klima. Ang bansa ay mayroong higit 82 milyong mamamayan at natatangi at unang bansang may pinakamataong kasapi ng Unyong Europeo. Pagkatapos ng Estados Unidos, ang Alemanya ay ang pangalawang pinakasikat na destinasyon paglipat sa mundo.^[6]

Sa kabuuan ng kaniyang kasaysayan, ang Alemanya ay naging bahagi ng iba't ibang estado. Isang maliit na lugar na kung tawagin ay Germania (wikang Latin) ang tinirahan ng mga taong Germaniko noong mga 100 AD.

Ito ay nabuo lámang bílang estado mula 1871 hanggang 1945 (74 taon), at muli na namang nahati pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa dalawa: Republikang Pederal ng Alemanya (internasyonal: Federal Republic of Germany) na nakilala bílang Kanlurang Alemanya (Ingles: West Germany) at Demokratikong Republika ng Alemanya (internasyonal: German Democratic Republic) na nakilala naman bilang Silangang Alemanya (internasyunal: East Germany). Noong 3 Oktubre 1990, bumagsak ang Silangang Alemanya sa Kanlurang Alemanya at muling nabuo ang bansa. Ang Berlin ang kabisera at ang pinakaimportanteng lungsod.

Kasaysayan

Ang bansa ng Alemanya ay masagana sa kasaysayan na nagmula noong 100 BC. Maliit lámang ang kaalaman sa dáting Alemanya ngunit alam na ang mga tribong Germanic ay madalas naglaban sa Imperyo ng Roma.

Nang ika-9 siglo ay kumalat ang Kristyanismo sa bansa. Dito din pinanganak si Martin Luther, isang monghe na naghimagsik sa batas ng Simbahan at nagsimula ng bagong relihiyon na ang Protestanismo. Ito ang naging mitsa ng Panahon ng Repormasyon.

Nang ika-19 siglo naman ay dumating ang sikát na kaharian ng Prusya at sa pamumuno ni Otto von Bismarck at nakita ang tagumpay sa mga digmaan laban sa Denmark at Austria. Sa mga hulíng taon ng siglo natatag ang impyero ng Alemanya pagkatapos sa pagpapanalo sa digmaan laban sa Pranses.

Nang ika-20 siglo naman ang karanasan ng bayan ng Unang Digmaang Pandaigdig at ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig.

Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, nahati ang bansa sa silangan at kanluran. Ang Dingding ng Berlin ang naghati sa gitna ng kabisera at naging simbolo ng Digmaang Malamig.

Nang 1989, pinatumba ang Dingding ng Berlin at nagkasama ulit ang kanluran at silangan. Sa kasulukuyan, ang ekonomiya ng Alemanya ay isa sa mga pinakamahusay sa mundo.

Pagkakahati

Labing-anim na estado (Bundesländer) ang bumubuo sa Alemanya at ang kani-kaniyang kabisera:^[7]

Baden-Wurtemberg (Stuttgart)
Baviera (Múnich)
Berlin (Berlin)
Brandeburgo (Potsdam)
Bremen (Bremen)
Hamburgo (Hamburgo)
Hesse (Wiesbaden)
Mecklemburgo-Kanlurang Pomerania (Schwerin)
Mababang Sahonya (Hanóver)
Hilagang Renania-Westfalia (Düsseldorf)
Renania-Palatinado (Maguncia)
Sarre (Sarrebruck)
Sahonya (Dresde)
Sahonya-Anhalt (Magdeburgo)
Schleswig-Holstein (Kiel)
Turingia (Erfurt)

Tignan din

Mga Pangalan ng Alemanya

Sanggunian

↑ "Population at 82.2 million at the end of 2015 – population increase due to high immigration". destatis.de. 26 August 2016.
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 "Germany". International Monetary Fund. October 2015. Nakuha noong 6 August 2016.
↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. Nakuha noong 13 August 2013.
↑ "2015 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2015. Nakuha noong 14 Disyembre 2015.
↑ "Alemanya, Deutschland". UP Diksiyonaryong Filipino. 2001.
↑ "Germany Top Migration Land After U.S. in New OECD Ranking". Bloomberg. 20 Mayo 2014. Nakuha noong 29 August 2014.
↑ es:Organización territorial de Alemania

Mga kawing panlabas

Deutschland Online, ang internasyonal na magazin ng Republikang Federal ng Alemanya

[1] "Population at 82.2 million at the end of 2015 – population increase due to high immigration". destatis.de. 26 August 2016.

[IMF-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 "Germany". International Monetary Fund. October 2015. Nakuha noong 6 August 2016.

[eurogini-3] "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. Nakuha noong 13 August 2013.

[HDI-4] "2015 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2015. Nakuha noong 14 Disyembre 2015.

[UPDF-5] "Alemanya, Deutschland". UP Diksiyonaryong Filipino. 2001.

[6] "Germany Top Migration Land After U.S. in New OECD Ranking". Bloomberg. 20 Mayo 2014. Nakuha noong 29 August 2014.

[7] s:Organización territorial de Alemania

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Linya 1: / Linya 1: @@
 {{Infobox Country
 |native_name                 = <span style="line-height:1.33em;">{{lang|de|''Bundesrepublik Deutschland''}}</span>
-|conventional_long_name      = <span style="line-height:1.33em;">Federal Republic of Germany<br />Republikang Pederal ng Alemanya</span>
+|conventional_long_name      = <span style="line-height:1.33em;">Republikang Pederal ng Alemanya</span>
-|common_name                 = Germany
+|common_name                 = Alemanya
 |national_anthem             = <br />
-Ikatlong talata ng {{lang|de|''[[Deutschlandlied]]''}} <br /> (Awit ng Alemanya)<br /><small>tinatawag ring {{lang|de|''Einigkeit und Recht und Freiheit''}}<br /> (Pagkakaisa at Katarungan at Kalayaan) </small>
+Ikatlong talata ng {{lang|de|''[[Deutschlandlied]]''}} <br /> (Awit ng Alemanya)<br /><small>tinatawag ring {{lang|de|''Einigkeit und Recht und Freiheit''}}<br /> (Pagkakaisa at Katarungan at Kalayaan) </small><br />[[File:National anthem of Germany - U.S. Army 1st Armored Division Band.ogg|center]]
 |image_flag                  = Flag of Germany.svg‎
 |image_coat                  = Coat of Arms of Germany.svg
 |image_map                   = EU location GER.png
 |map_caption                 = {{map_caption |region=[[Europe]] |subregion=the [[Nagkakaisang Europeo]] |legend=European location legend en.png}}
+|demonym                     = Aleman
 |capital                     = [[Berlin]] <br /><small>(Siya na ring pinakamalaking lungsod)</small>
 |latd=52 |latm=31 |latNS=N |longd=13 |longm=24 |longEW=E
@@ Linya 18: / Linya 19: @@
 |leader_title2               = [[Kansilyer ng Alemanya|Kansilyer]]
 |leader_name2                = [[Angela Merkel]] ([[:en:Christian Democratic Union (Germany)|CDU]])
+|leader_title3 = [[Pangulo ng Bundestag]]
+|leader_name3  = [[Norbert Lammert]]
+|leader_title4 = [[Pangulo ng Bundesrat]]
+|leader_name4  = [[Stanislaw Tillich]]
+|leader_title5 = [[Federal Constitutional Court of Germany#Presidents of the court|{{nowrap|Pangulo ng Federal}} Constitutional Court]]
+|leader_name5  = {{nowrap|[[Andreas Voßkuhle]]}}
+|legislature = {{clear}}
+|upper_house = [[Bundesrat of Germany|Bundesrat]]
+|lower_house = [[Bundestag]]
 |sovereignty_type            = [[Imperyong Aleman|Pagkabuo]]
 |established_event1          = [[Silangang Francia]]
@@ Linya 38: / Linya 48: @@
 |area_magnitude              = 1 E11
 |percent_water               = 2.416
+|population_estimate = 82,175,700<ref>{{cite web|url=https://www.destatis.de/DE/PresseService/Presse/Pressemitteilungen/2016/08/PD16_295_12411pdf.pdf;jsessionid=996EC2DF0A8D510CF89FDCBC74DBAE9F.cae2?__blob=publicationFile|title=Population at 82.2 million at the end of 2015 – population increase due to high immigration|date=26 August 2016|work=destatis.de}}</ref>
-|population_estimate         = 82,400,996
-|population_estimate_year    = 2007
+|population_estimate_year = 2015
-|population_estimate_rank    = ika-14
+|population_estimate_rank = ika-16
+|population_density_km2 = 227
-|population_census           = 82,797,408 (taya ng Hulyo 2000)
+|population_density_sq_mi = 583 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
-|population_census_year      = 2000
+|population_density_rank = ika-59
-|population_density_km2      = 230.9
+|GDP_PPP_year = 2015
-|population_density_sq_mi    = 598.5 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
+|GDP_PPP = $3.842 trilyon<ref name=IMF>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=38&pr.y=3&sy=2014&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=134&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Germany |publisher=International Monetary Fund |date=October 2015 |accessdate=6 August 2016}}</ref>
-|population_density_rank     = ika-50
+|GDP_PPP_rank = ika-5
-|GDP_PPP_year                = 2006
+|GDP_PPP_per_capita = $47,033<ref name=IMF/>
-|GDP_PPP                     = $2.585 trilyon
-|GDP_PPP_rank                = ika-5
+|GDP_PPP_per_capita_rank = ika-20
+|GDP_nominal = $3.371 trillion<ref name=IMF/>
-|GDP_PPP_per_capita          = $31,400
-|GDP_PPP_per_capita_rank     = ika-17
+|GDP_nominal_rank = ika-4
+|GDP_nominal_per_capita_rank = ika-20
-|GDP_nominal                 = $2.89 trilyon
+|GDP_nominal_year = 2015
-|GDP_nominal_rank            = ika-3
+|GDP_nominal_per_capita = $41,267<ref name=IMF/>
-|GDP_nominal_year            = 2006
+|Gini_year = 2014
-|GDP_nominal_per_capita      = $35,072
+|Gini_change =  increase<!--increase/decrease/steady-->
-|GDP_nominal_per_capita_rank = ika-19
+|Gini = 30.7 <!--number only-->
-|HDI_year                    = 2004
+| Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web|title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di12|publisher=Eurostat Data Explorer|accessdate=13 August 2013}}</ref>
-|HDI                         = {{increase}} 0.932
+|Gini_rank =
-|HDI_rank                    = ika-21
+|HDI_year = 2014<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
-|HDI_category                = <font color="#009900">high</font>
+|HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady-->
-|Gini                        = 28.3
+|HDI = 0.916 <!--number only-->
-|Gini_year                   = 2000
+|HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf |title=2015 Human Development Report  |date=2015 |accessdate=14 Disyembre 2015 |publisher=United Nations Development Programme }}</ref>
-|Gini_category               = <font color="#009900">low</font>
+|HDI_rank = ika-6
 |currency                    = [[:en:Euro|Euro]] ([[:en:Euro sign|€]])
 |currency_code               = EUR
@@ Linya 69: / Linya 80: @@
 |time_zone_DST               = CEST
 |utc_offset_DST              = +2
-|cctld                       = [[:en:.de|.de]]
+|drives_on                   = kanan
+|cctld                       = [[.de]] and [[.eu]]
 |calling_code                = [[:en:Area codes in Germany|49]]
 |ISO_3166-1_alpha2           = DE
@@ Linya 79: / Linya 91: @@
 |footnote                    = [1] Ang [[Wikang Danes|Danes]], [[:en:Low German|Low German]], [[:en:Sorbian languages|Sorbian]], [[:en:Romani language|Romani]] at [[:en:Frisian language|Frisian]] ay opisyal na kinikilala at pinoprotektahan ng [[:en:European Charter for Regional or Minority Languages|ECRML]].
 }}
-Ang '''Alemánya'''<ref name=UPDF>{{cite-UPDF|Alemanya, ''Deutschland''}}</ref> ([[Wikipedia:Tulong#Mga pangalang internasyonal ng bansa|internasyonal]]: ''Federal Republic of Germany''; [[Wikang Aleman|Aleman]]: ''Bundesrepublik Deutschland'', pinakamalapit na bigkas [bun·des·re·pu·blík dóy<u>ch</u>·land]) ay isang bansa sa gitnang [[Europa]] na kasáma sa [[Unyong Europeo]] (EU). Ito ay pinaliligiran ng [[Hilagang Dagat]], [[Denmark]] at ng [[Dagat Baltic]] sa hilaga; ng [[Polonya]] at [[Tsekya]] sa silangan; [[Austria]] at [[Switzerland]] sa timog, at ng [[Pransiya]], [[Luxembourg]], [[Belhika]], at [[Netherlands]] sa kanluran. Ang teritoryo ng Alemanya ay sumasaklaw sa 375,201 kilometro kuwadradong lupain na may pabago-bagong [[klima]]. Ang bansa ay mayroong higit 82 milyong mamamayan at natatangi at unang bansang may pinakamalaking populasyon na kasapi ng Unyong Europeo. Pagkatapos ng Estados Unidos, Alemanya ay ang pangalawang pinakapopular na destination paglipat sa mundo.<ref>{{cite web|title=Germany Top Migration Land After U.S. in New OECD Ranking|url=http://www.bloomberg.com/news/2014-05-20/immigration-boom-propels-germany-past-u-k-in-new-oecd-ranking.html|publisher=Bloomberg|date=20 Mayo 2014|accessdate=29 August 2014}}</ref>
+Ang '''Alemánya'''<ref name=UPDF>{{cite-UPDF|Alemanya, ''Deutschland''}}</ref> ([[Wikipedia:Tulong#Mga pangalang internasyonal ng bansa|internasyonal]]: ''Federal Republic of Germany''; [[Wikang Aleman|Aleman]]: ''Bundesrepublik Deutschland'', pinakamalapit na bigkas [bun·des·re·pu·blík dóy<u>ch</u>·land]) ay isang bansa sa gitnang [[Europa]] na kasáma sa [[Unyong Europeo]] (EU). Ito ay pinaliligiran ng [[Hilagang Dagat]], [[Dinamarka]] at ng [[Dagat Baltiko]] sa hilaga; ng [[Polonya]] at [[Tsekya]] sa silangan; [[Austria]] at [[Switzerland]] sa timog, at ng [[Pransiya]], [[Luxembourg]], [[Belhika]], at [[Netherlands]] sa kanluran. Ang teritoryo ng Alemanya ay sumasaklaw sa 375,201 kilometro kuwadradong lupain na may pabago-bagong [[klima]]. Ang bansa ay mayroong higit 82 milyong mamamayan at natatangi at unang bansang may pinakamataong kasapi ng [[Unyong Europeo]]. Pagkatapos ng [[Estados Unidos]], ang Alemanya ay ang pangalawang pinakasikat na destinasyon paglipat sa mundo.<ref>{{cite web|title=Germany Top Migration Land After U.S. in New OECD Ranking|url=http://www.bloomberg.com/news/2014-05-20/immigration-boom-propels-germany-past-u-k-in-new-oecd-ranking.html|publisher=Bloomberg|date=20 Mayo 2014|accessdate=29 August 2014}}</ref>
 Sa kabuuan ng kaniyang kasaysayan, ang Alemanya ay naging bahagi ng iba't ibang estado. Isang maliit na lugar na kung tawagin ay [[Germania]] ([[wikang Latin]]) ang tinirahan ng mga [[taong Germaniko]] noong mga 100 AD.

t u b Pangkat ng Walo (G8) and Pangkat ng Walo + Lima (G8+5)
Mga miyembro ng G8	Canada Pransiya Alemanya Italya Hapon Rusya (sinuspinde) Reyno Unido Estados Unidos
Mga kinatawan	European Union
G8+5	Brasil Tsina Indiya Mexico South Africa
See also	Pangkat ng Anim Pangkat ng Pito G7+1 G4