Colombia

Republika ng Colombia República de Colombia
Watawat Eskudo
Salawikain: "Libertad y Orden"  (Espanyol) "Liberty and Order"
Awiting Pambansa: Oh, Gloria Inmarcesible!
Kabisera	Bogotá
Pinakamalaking lungsod	capital
Wikang opisyal	Espanyol
Pamahalaan	Republika
• Pangulo	Juan Manuel Santos Calderón
Kalayaan  mula España
• Ipinahayag	20 Hulyo 1810
• Kinilala	7 Agosto 1819
Lawak
• Kabuuan	1,141,748 km2 (440,831 mi kuw) (ika-26)
• Katubigan (%)	8.8
Populasyon
• Pagtataya sa Hulyo 2005	45,600,000 (ika-28)
• Senso ng 2005	42,090,502
• Densidad	40/km2 (103.6/mi kuw) (ika-161)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2005
• Kabuuan	$337.286 bilyon (ika-29)
• Bawat kapita	$7,565 (ika-81)
Gini (2003)	58.6 mataas
TKP (2004)	0.790  · ika-70
Salapi	Peso (COP)
Sona ng oras	UTC-5
Kodigong pantelepono	57
Kodigo sa ISO 3166	CO
Internet TLD	.co

Ang Republika ng Colombia ay isang bansa sa hilaga-kanluran ng Timog Amerika. Napapaligiran ito ng Dagat Caribbean sa hilaga at hilagang-kanluran, Venezuela at Brazil sa silangan, Ecuador at Peru sa timog, at Panama at ang Karagatang Pasipiko sa kanluran.

Pag-aaral

Ang pang-edukasyon na karanasan ng maraming Colombian bata ay nagsisimula sa pagdalo sa isang preschool academy hanggang sa edad na limang (Educación preescolar). Basic na edukasyon (Educación basica) ay sapilitan sa pamamagitan ng batas. [365] Ito ay may dalawang yugto: Pangunahing basic education (Educación basica primaria) kung saan napupunta mula sa unang sa ika-limang grado - mga bata mula sa anim na sampung taon gulang, at Secondary basic education (Educación basica secundaria), na napupunta mula sa ikaanim ay ikasiyam na grado. Basic na edukasyon ay sinusundan ng Middle bokasyonal na edukasyon (Educación media VOCACIONAL) na binubuo ng ikasampu at ikalabing grado. Ito ay maaaring magkaroon ng iba't ibang vocational modalities pagsasanay o specialties (akademiko, teknikal, negosyo, at iba pa.) Ayon sa mga kurikulum na pinagtibay ng bawat paaralan. Matapos ang matagumpay na pagkumpleto ng lahat ng mga pangunahing at gitna taon edukasyon, ang isang mataas na paaralan diploma ay iginawad. Ang graduate high-school ay kilala bilang isang bachiller, dahil pangalawang pangunahing paaralan at gitnang edukasyon ay ayon sa kaugalian itinuturing na sama-sama bilang isang yunit na tinatawag na bachillerato (ikaanim ay kay ikalabing grade). Mga mag-aaral sa kanilang huling taon ng gitnang edukasyon gawin ang ICFES test (ngayon muli Saber 11) upang makakuha ng access sa mas mataas na edukasyon (Educación superior). Ito mas mataas na edukasyon ay kabilang ang undergraduate propesyonal na pag-aaral, teknikal, teknolohiko at intermediate propesyonal na edukasyon, at post-graduate studies. Teknikal na mga propesyonal na mga institusyon ng mas mataas na Edukasyon ay din binuksan sa mga mag-aaral na may-hawak ng isang qualification in Arts at Negosyo. qualification na ito ay karaniwang na iginawad ng SENA matapos ang isang dalawang taon kurikulum. Bachilleres (high-school graduates) ay maaaring pumasok sa isang propesyonal na undergraduate karera program na inaalok ng isang unibersidad; mga programang ito tumagal ng hanggang sa limang taon (o mas mababa para sa mga teknikal, teknolohiko at intermediate propesyonal na edukasyon, at post-graduate studies), kahit na bilang marami sa anim hanggang pitong taon para sa ilang mga karera, tulad ng gamot. Sa Colombia, diyan ay hindi isang institusyon tulad ng kolehiyo; mga mag-aaral pumunta nang direkta sa isang karera program sa isang unibersidad o anumang iba pang institusyong pang-edukasyon upang makakuha ng isang propesyonal, teknikal o teknolohikal na pamagat. Kapag nagtapos mula sa unibersidad, ang mga tao ay nabigyan ng isang (propesyonal, teknikal o teknolohikal) diploma at lisensyado (kung kinakailangan) upang magsagawa ng career kanilang pinili. Para sa ilang mga propesyonal na mga programa karera, mga mag-aaral ay kinakailangan upang gawin ang mga Saber-Pro test, sa kanilang huling taon ng undergraduate akademikong pag-aaral. Public paggasta sa edukasyon bilang isang bahagdan ng gross domestic product sa 2013 ay 4.9%. Ito kinakatawan 16.9% ng kabuuang mga paggasta ng pamahalaan. Ang pangunahin at pangalawang gross enrollment ratio stood sa 114.9% at 93% ayon sa pagkakabanggit. School-buhay pag-asa ay 13.5 taon. Isang kabuuan ng 93.6% ng populasyon na may edad 15 at mas matanda ay naitala bilang literate, kabilang 98.2% ng mga may edad na 15-24.

Kultura

Colombia ay namamalagi sa sangang-daan ng Latin America at ang mas malawak na lupalop ng Amerika, at ang tulad ay Napadalhan hit sa pamamagitan ng isang malawak na hanay ng mga kultural na impluwensya. Katutubong Amerikano, Espanyol at iba pang mga European, African, Amerikano, Caribbean, at Middle Eastern impluwensya, pati na rin ang iba pang mga Latin American kultura impluwensya, ang mga ito ang lahat ng naroroon sa modernong kultura ng Colombia. Urban migration, industrialization, globalization, at iba pang mga pampulitika, panlipunan at pang-ekonomiyang mga pagbabago ay may kaliwa ng isang impression Gayundin. Maraming mga pambansang simbolo, parehong mga bagay at mga tema, may arisen mula sa magkakaibang kultura tradisyon ni Colombia at layunin upang kumakatawan sa kung ano Colombia, at ang Colombian tao, may sa karaniwan. Cultural mga expression sa Colombia ay na-promote sa pamamagitan ng mga pamahalaan sa pamamagitan ng Ministry of culture.

Demograpya

Pamamagitan ng isang tinatayang 48 milyong mga tao sa 2015, Colombia ay ang third-pinaka-matao bansa sa Latin America, pagkatapos ng Brazil at Mexico. Ito ay din tahanan sa ang third-pinakamalaking bilang ng mga nagsasalita ng Espanyol sa mundo matapos Mexico at ang Estados Unidos. Sa simula ng ika-20 siglo, Colombia populasyon ay humigit-kumulang 4 million. Ang kapanganakan rate ay nanatili sa mataas na antas hanggang sa unang bahagi ng 1970s, ngunit mula noon, Colombia ay nakaranas tumatag tanggihan sa kanyang mga rate ng pagkamayabong, dami ng namamatay, at paglago ng populasyon. Colombia ay inaasahan na magkaroon ng isang populasyon na 50.2 milyon sa pamamagitan ng 2020 at 55,3 milyon sa pamamagitan ng 2050. Ang mga trend ay makikita rin sa profile edad ng bansa. Noong 2005 mayroong higit sa 30% ng populasyon ay sa ilalim ng 15 taong gulang, kung ihahambing sa lamang 6.3% may edad na 65 at mas matanda. Ang kabuuang rate pagkamayabong ay 1.9 births sa bawat babae sa 2014. Ang populasyon ay puro sa Andean kabundukan at sa kahabaan ng Caribbean coast, din ang populasyon densities ay karaniwang mas mataas sa rehiyon Andean. Ang siyam eastern kapatagan kagawaran, na binubuo ng tungkol sa 54% ng Colombia na lugar, may mas mababa sa 6% ng populasyon. Ayon sa kaugalian ng isang rural lipunan, kilusan sa kalunsuran ay totoong bumigat sa kalagitnaan ng ika-20 siglo, at Colombia ngayon ay isa sa mga pinaka-urbanized bansa sa Latin America. Ang lunsod o bayan populasyong nadagdagan mula sa 31% ng kabuuang sa 1938 sa halos 60% noong 1973, at sa pamamagitan ng 2014 ang figure stood sa 76%. Ang populasyon ng Bogotá alone ay nadagdagan mula sa lamang ng higit sa 300,000 sa 1938 sa humigit-kumulang 8 milyong ngayon. Sa kabuuan pitumpu't dalawa lungsod ngayon ay may populasyon ng 100,000 o higit pa (2015). Bilang ng 2012 Colombia ay may pinakamalaking populasyon sa mundo ng mga internally displaced persons (IDPs), tinatayang na hanggang sa 4.9 milyong mga tao. Ang buhay pag-asa ay 74.8 taon sa 2015 at sanggol dami ng namamatay ay 13.6 per thousand sa 2015. Sa 2013, 93.6% ng mga matatanda at 98.2% ng kabataan ay marunong bumasa at sumulat at ang pamahalaan ay gumagasta ng mga 4.9% ng kanyang GDP sa edukasyon. Colombia ay niraranggo ikatlong sa mundo sa Happy Planet Index.

Ekonomya

Ayon sa kasaysayan ng ekonomyang agraryo, Colombia urbanized mabilis sa ika-20 siglo, sa pamamagita..

Ayon sa kasaysayan ng ekonomyang agraryo, Colombia urbanized mabilis sa ika-20 siglo, sa pamamagitan ng dulo ng kung saan lamang 17% ng workforce ay nagtatrabaho sa agrikultura, pagbuo ng lamang 6.1% ng GDP; 21% ng workforce ay nagtatrabaho sa industriya at 62% sa mga serbisyo, na responsable para 37.3% at 56.6% ng GDP ayon sa pagkakabanggit. market ekonomiya Colombia lumago steadily sa huling bahagi ng ika-20 siglo, na may gross domestic product (GDP) ang pagtaas sa isang average na rate ng higit sa 4% sa bawat taon sa pagitan ng 1970 at 1998. Ang bansa pinagdudusahan isang urong sa 1999 (ang unang buong taon ng negatibong paglago mula noong Great Depression), at ang pagbawi mula sa urong na ay mahaba at masakit. Gayunpaman, sa mga nakaraang taon paglago ay kahanga-hanga, na umaabot sa 6.9% noong 2007, isa sa mga pinakamataas na mga rate ng paglago sa Latin America. [164] Ayon sa International Monetary Fund estima, sa 2012 ni Colombia GDP (PPP) ay US $ 500 bilyon (ika-28 sa mundo at ikatlong sa South America). Total expenditures pamahalaan account para 28.3 porsiyento ng mga domestic ekonomiya. Pampublikong utang ay katumbas ng 32 porsiyento ng gross domestic produkto. Ang isang malakas na piskal klima ay reaffirmed sa pamamagitan ng isang mapalakas sa ratings bono. Taunang inflation sarado 2015 sa 6.77% YoY (kumpara 3.66% YoY sa 2014). Ang average national pagkawala ng trabaho rate sa 2015 ay 8.9%, kahit na ang kawalan ng pormalidad ay ang pinakamalaking problema nakaharap sa labor market (ang kita ng pormal na manggagawa climbed 24.8% sa 5 taon habang labor kita ng manggagawang impormal rosas lamang 9%). Colombia ay Libreng kalakalan Zone (FTZ), tulad ng Zona Franca del Pacifico, na matatagpuan sa Valle del Cauca, isa sa mga pinaka-kapansin-pansin na lugar para sa pamumuhunan sa ibang bansa.

Pamahalaan at pulitika

Ang pamahalaan ng Colombia ay tumatagal ng lugar sa loob ng balangkas ng isang pampanguluhan participatory demokratikong republika bilang itinatag sa Saligang-Batas ng 1991. Alinsunod sa mga prinsipyo ng paghihiwalay ng mga kapangyarihan, ang pamahalaan ay nahahati sa tatlong sangay: ang ehekutibo sangay, ang sangay na pambatasan at panghukuman branch. [134] Bilang pinuno ng ehekutibong sangay, ang Pangulo ng Colombia nagsisilbing parehong pinuno ng estado at pinuno ng pamahalaan, kasunod ang Vice President at ng Konseho ng mga ministro. president ay inihalal sa pamamagitan ng popular na boto upang maglingkod apat na taong termino (In 2015 ang Colombia Congress naaprubahan ang pagpapawalang-bisa ng isang 2004 constitutional susog na eliminated ang isa-term na limitasyon para sa pangulo). Sa antas ng panlalawigan ehekutibong kapangyarihan ay vested sa department governors, municipal mayors at lokal na mga administrator para sa mas maliit administrative subdibisyon, tulad ng corregimientos o comunas. Lahat rehiyon na halalan ay gaganapin isang taon at limang buwan matapos ang pampanguluhan halalan. Ang pambatasan sangay ng pamahalaan ay kinakatawan nationally ng Kongreso, isang bicameral institusyon na binubuo ng isang 166-seat Chamber of Representatives at isang 102-seat Senado. Ang Senado ay inihalal nationally at ang Chamber of Representatives ay inihalal sa electoral distrito. Ang mga miyembro ng parehong kapulungan ay inihahalal upang maglingkod apat na taon mga tuntunin ng dalawang buwan bago ang president, din sa pamamagitan ng popular na boto.

Heograpya

Mga Communi ng Colombia ay characterized sa pamamagitan ng ang anim na pangunahing rehiyon ng natural na magkaroon ng kani-kanilang natatanging katangiansa rehiyon ng Andes na ibinahagi sa Ecuador at Venezuela; ang Pacific baybayin rehiyon na ibinahagi sa Panama at Ecuador; ang Caribbean baybayin rehiyon na ibinahagi sa Venezuela at Panama; Los Llanos (kapatagan) ibinahagi sa Venezuela; ang rehiyon ng ang gubat ng Amazon na ibinahagi sa Venezuela, Brazil, Peru at Ecuador; ang mga insular na lugar, kabilang dito ang pulo sa Pacific Ocean at Atlantico.colombia pangsaka sa hilagang-kanluran ng Panama; sa silangan ng Venezuela at Brazil; sakatimugan ng Ecuador at Peru; Ito ay nagtatatag ng malapit sa dagat hangganan nito sa kalapit na mga bansa sa pamamagitan ng pitong mga kasunduan sa ang Caribbean Sea at tatlo sa Pacific Ocean. [12] ito ay namamalagi sa pagitan ng latitudes 12° N at 4 ° S at haba 67 ° at 79 ° w.Parte ng singsing ng apoy, isang rehiyon ng mundo napapailalim sa lindol at pagputok, Colombia ay dominado sa pamamagitanng Andes (na naglalaman ng karamihan sa mga sentrong lungsod ng bansa). Lampas ang Colombian Massif (sa Timog-kanlurang Cauca at Nariño departamento) ay Hatiin sa tatlong sangay na kilala bilang Cordillera (kabundukan): ang Cordillera Occidental, tumatakbo sa kahabaan ng baybayin ng Pasipiko at sa pagitan ng lungsod ngCali; Cordillera Central, tumatakbo sa pagitan ng Cauca at Magdalena ilog lambak (sa kanluran at silangan ayon sa pagkakabanggit) at sa pagitan ng mga lungsod ng Medellín, Manizales, Pereira at Armenia; at ang Cordillera Oriental, iniaabot sa hilagang-silangan ng Tangway ng la Guajira at tulad sa Bogota, Bucaramanga at Cucuta.picos ng mga kanlurang hanay ng bundok sa 4,700 m (15.420 talampakan), at sa mgaCordillera Central at Cordillera Oriental maabot sila ng 5,000 m (16.404 ft). 2,600 m(8530 paa), Bogotá ay ang pinakamataas na lungsod ng laki nito sa mundo. Sa silangan ng ang Andes ay matatagpuan ang savanna ng Llanos, bahagi ng basin ng ilogOrinoco at sa malayong South East, ang gubat ng Amazon. Mga lowlands kabilang ang mahigit sa kalahati ng teritoryo ng Colombia, ngunit kung saan ay naglalamanng mas mababa sa 6% ng populasyon. Sa hilaga ang baybayin ng ang Caribbean, may 21.9% ng populasyon at ang mga lokasyon ng mga pinakamahalagang lungsodng port ng Barranquilla at daungan ng Cartagena, na karaniwang binubuo ng mababang kapatagan, ngunit naglalaman din ang mga hanay ng bundok ng Sierra Nevada de Santa Marta, na kinabibilangan ng mga pinakamataas na bundok sa bansa (Pico Cristobal Colón at Pico Simón Bolívar) at ang La Guajira disyerto. Sa kabilang banda ang makitid at hindi Pacific baybayin mababa, na-back sa pamamagitan ng mga bundok ng Serranía de Baudó, di gaanong mataong at sakop na may makapal na mga halaman. Ay ang pangunahing daungan sa Pacific Buenaventura.Los mga pangunahing ilog ng Colombia ay sa Magdalena, Cauca, Guaviare, Atrato, Meta, Putumayoat Caqueta. Colombia ay may apat na pangunahing pagpapatuyo sistema: pagpapatuyo ng Pasipiko, ang Caribbean maubos, basin ng sa Orinoco at Amazon basin. Angmga ilog sa Amazon at Orinoco markahan ang mga limitasyon sa Colombia Venezuela at Peru ayon sa pagkakabanggit. Protektado ang cover ng mga lugar at mga pambansang parke «system» isang lugar ng humigit-kumulang sa 14,268,224 ektarya(142,682.24 km2) at 12.77% ng mga Colombian na teritoryo. Kumpara sa isang kalapit na bansa, ang mga rate ng deforestation sa Colombia ay pa rin relatibong mababa. Colombia ang anim na bansa sa daigdig sa pamamagitan ng lawak ng kabuuang renewable freshwater supply at pa rin ay may malaking reserba ng sariwang tubig.

Etimolohiya

Ang pangalan na "Colombia" ay nagmula sa apelyido ng Christopher Columbus (Italyano: Cristoforo Colombo, Spanish: Cristóbal Colón). Ito ay conceived sa pamamagitan ng Venezuelan rebolusyonaryo Francisco de Miranda bilang isang sanggunian sa lahat ng mga New World, ngunit lalo na sa mga bahagi sa ilalim ng Espanyol at Portuges panuntunan. Ang pangalan ay mamaya pinagtibay ng Republic of Colombia ng 1819, nabuo mula sa mga teritoryo ng lumang Viceroyalty ng Bagong Granada (modernong-araw na Colombia, Panama, Venezuela, Ecuador, at hilagang-kanluran Brazil). Kapag Venezuela, Ecuador at Cundinamarca ay dumating sa umiiral bilang independiyenteng mga estado, ang dating Department of Cundinamarca pinagtibay ang pangalan "Republic of New Granada". New Granada opisyal na nagbago ang pangalan nito sa 1858 sa Granadine kompederasyon. Sa 1863 ang pangalan ay muli nagbago, oras na ito upang Estados Unidos ng Colombia, bago sa wakas adopting kanyang kasalukuyang pangalan - Republika ng Colombia - sa 1886. Upang mag-refer sa bansang ito, ang Colombian pamahalaan ay gumagamit ng mga tuntunin Colombia at República de colombia

Kasaysayan

Dahil sa lokasyon nito, sa kasalukuyan teritoryo ng Colombia ay isang koridor ng maagang pantao migration mula Mesoamerica at ang Caribbean sa Andes at Amazon. Ang pinakalumang arkeolohiko nahanap ang mula sa Pubenza at El Totumo site sa Magdalena Valley 100 km timog-kanluran ng Bogotá. [19] Mga site na ito ay mula pa Paleoindian panahon (18,000-8000 BCE). Sa Puerto Hormiga at iba pang mga site, traces mula sa Archaic Period (~ 8000-2000 BCE) ay natagpuan. Vestiges magpahiwatig na nagkaroon din ng maagang trabaho sa mga rehiyon ng El Abra at Tequendama sa Cundinamarca. Ang pinakalumang pottery natuklasan sa Americas, na matatagpuan sa San Jacinto, petsa ng paglalakbay upang 5000-4000 BCE.

Ang lathalaing ito na tungkol sa Kolombiya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.