Orkidya: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
Namayan (usapan | ambag)
added Category:Dapo using HotCat
Namayan (usapan | ambag)
ginamit ang "dapo" kapalit ng orkidya
Linya 17: Linya 17:
* [[Vanilloideae]]
* [[Vanilloideae]]
}}
}}
Ang mga '''dapò''' o '''orkidya''' (mula sa {{lang-es|orquídeas}}) ay isang malaking pamilya ng mga [[halamang namumulaklak]], at tinatawag din bilang '''Orchidaceae'''. Ang mga ito ay mga [[monokot]] na [[mayerba]] (herbasyoso). Ang mag-anak ng orkidya ay binubuo ng mula 22,000 hanggang 26,000 na mga [[espesye]] na nasa loob ng 880 na mga [[sari]] (henera).<ref name="Stevens">Stevens P.F. 2001 onwards. ''Angiosperm Phylogeny Website'', ika-9 na bersiyon [http://www.mobot.org/mobot/research/apweb/welcome.html Mobot.org]</ref><ref name=WCSP>{{cite web|url=http://apps.kew.org/wcsp/|title=WCSP |work= World Checklist of selected plant families|accessdate=2010}}</ref> Binubuo nila ang nasa pagitan ng 6-11% ng lahat ng mga [[seed plant|halamang nagkakabuto]] (halamang may buto o butil). Matatagpuan ang mga orkidya sa halos lahat ng mga bansa sa mundo, maliban na lamang sa [[Antarktika]].<ref>Dressler RL 1981. ''The Orchids: natural history and classification''. Harvard University Press. ISBN 0-674-87525-7</ref>
Ang mga '''dapò''' o '''orkidya''' (mula sa {{lang-es|orquídeas}}) ay isang malaking pamilya ng mga [[halamang namumulaklak]], at tinatawag din bilang '''Orchidaceae'''. Ang mga ito ay mga [[monokot]] na [[mayerba]] (herbasyoso). Ang mag-anak ng dapo ay binubuo ng mula 22,000 hanggang 26,000 na mga [[espesye]] na nasa loob ng 880 na mga [[sari]] (henera).<ref name="Stevens">Stevens P.F. 2001 onwards. ''Angiosperm Phylogeny Website'', ika-9 na bersiyon [http://www.mobot.org/mobot/research/apweb/welcome.html Mobot.org]</ref><ref name=WCSP>{{cite web|url=http://apps.kew.org/wcsp/|title=WCSP |work= World Checklist of selected plant families|accessdate=2010}}</ref> Binubuo nila ang nasa pagitan ng 6-11% ng lahat ng mga [[seed plant|halamang nagkakabuto]] (halamang may buto o butil). Matatagpuan ang mga orkidya sa halos lahat ng mga bansa sa mundo, maliban na lamang sa [[Antarktika]].<ref>Dressler RL 1981. ''The Orchids: natural history and classification''. Harvard University Press. ISBN 0-674-87525-7</ref>


Ang mga tao ay nagpapatubo at nag-aalaga na ng mga orkidya sa loob ng malaking bilang ng mga taon. Nagpapalaki sila ng mga orkidya upang maitanghal, para sa agham, o kaya ay para kainin o makain (halimbawa na ang ''[[vanilla]]'', na isang uri ng orkidya).
Ang mga tao ay nagpapatubo at nag-aalaga na ng mga dapo sa loob ng malaking bilang ng mga taon. Nagpapalaki sila ng mga dapoupang maitanghal, para sa agham, o kaya ay para kainin o makain (halimbawa na ang ''[[vanilla]]'', na isang uri ng dapo).


Ang ilang sa mga orkidya ay mayroong napaka natatanging mga paraan ng [[polinasyon]]. Halimbawa na, ang orkidyang kung tawagin ay [[Lady Slipper Orchid|Tsinelas ng Babae]] ay maaaring makapangbitag na mga [[kulisap]] at magawa ang mga ito na maipakalat ng mga insektong ang [[bulo]] nito pagdaka, kapag nakawala ang mga kulisap. Ang isa pang halimbawa ay ang sa [[orkidyang Austriyano]], na tumutubo at lumalaki sa ilalim ng lupa at polinasyon ay isinasagawa ng mga [[langgam]].
Ang ilang sa mga dapo ay mayroong napaka natatanging mga paraan ng [[polinasyon]]. Halimbawa na, ang dapo na kung tawagin ay [[Lady Slipper Orchid|Tsinelas ng Babae]] ay maaaring makapangbitag na mga [[kulisap]] at magawa ang mga ito na maipakalat ng mga insektong ang [[bulo]] nito pagdaka, kapag nakawala ang mga kulisap. Ang isa pang halimbawa ay ang sa [[dapo Austriyano]], na tumutubo at lumalaki sa ilalim ng lupa at polinasyon ay isinasagawa ng mga [[langgam]].


== Mga sanggunian ==
== Mga sanggunian ==

Pagbabago noong 03:42, 11 Setyembre 2017

Orchidaceae
Temporal na saklaw: Masa Mataas na Kretasyoso 80 milyong mga taon na ang nakalilipas – Kamakailan
Mula sa Kunstformen der Natur ni Ernst Haeckel.
Klasipikasyong pang-agham
Kaharian:
Dibisyon:
Hati:
Orden:
Pamilya:
Orchidaceae

Mga subpamilya

Ang mga dapò o orkidya (mula sa Kastila: orquídeas) ay isang malaking pamilya ng mga halamang namumulaklak, at tinatawag din bilang Orchidaceae. Ang mga ito ay mga monokot na mayerba (herbasyoso). Ang mag-anak ng dapo ay binubuo ng mula 22,000 hanggang 26,000 na mga espesye na nasa loob ng 880 na mga sari (henera).[1][2] Binubuo nila ang nasa pagitan ng 6-11% ng lahat ng mga halamang nagkakabuto (halamang may buto o butil). Matatagpuan ang mga orkidya sa halos lahat ng mga bansa sa mundo, maliban na lamang sa Antarktika.[3]

Ang mga tao ay nagpapatubo at nag-aalaga na ng mga dapo sa loob ng malaking bilang ng mga taon. Nagpapalaki sila ng mga dapoupang maitanghal, para sa agham, o kaya ay para kainin o makain (halimbawa na ang vanilla, na isang uri ng dapo).

Ang ilang sa mga dapo ay mayroong napaka natatanging mga paraan ng polinasyon. Halimbawa na, ang dapo na kung tawagin ay Tsinelas ng Babae ay maaaring makapangbitag na mga kulisap at magawa ang mga ito na maipakalat ng mga insektong ang bulo nito pagdaka, kapag nakawala ang mga kulisap. Ang isa pang halimbawa ay ang sa dapo Austriyano, na tumutubo at lumalaki sa ilalim ng lupa at polinasyon ay isinasagawa ng mga langgam.

Mga sanggunian

  1. Stevens P.F. 2001 onwards. Angiosperm Phylogeny Website, ika-9 na bersiyon Mobot.org
  2. "WCSP". World Checklist of selected plant families. Nakuha noong 2010. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (tulong)
  3. Dressler RL 1981. The Orchids: natural history and classification. Harvard University Press. ISBN 0-674-87525-7