Quetzalcoatl: Pagkakaiba sa mga binago
Bagong pahina: thumb|right|240px '''Quetzalcoatl''' (Nahuatl: ''Quetzalcohuāll'', Tungkol sa tunog na ito na modernong Nahuatl na pagbigkas [[diyos]... |
Ermahgerd9 (usapan | ambag) Paglilinis ng pagsasalin |
||
Linya 1: | Linya 1: | ||
{{Infobox deity |
|||
[[File:Quetzalcoatl.svg|thumb|right|240px]] |
|||
| type = Mesoamerikano |
|||
| name = Quetzalcoatl |
|||
| member_of = [[Relihiyong Mesoamerikano]] |
|||
| image = Quetzalcoatl.svg |
|||
| image_size = 180px |
|||
| caption = Si Quetzalcoatl, ang Diyos ng Hangin at Karunungan |
|||
| other_names = '''Mga deidad''':<br>[[Ehecatl]], [[Tlahuizcalpantecuhtli]], [[Kukulkan]] ([[Kabihasnang Maya|Maya]]) |
|||
'''Mga palayaw''':<br>"Serpiyenteng Mabagwis", "Mahalagang Kambal"<ref>{{Cite book|title=Daily Life of the Aztecs|author=Jacques Soustelle|author-link=Jacques Soustelle|page=1506|date=1997}}</ref> |
|||
| cult_center = [[Templo ng Mabagwis na Serpiyente, Teotihuacan|Templo ng Mabagwis na Serpiyente]], [[Teotihuacan]] |
|||
| planet = [[Benus (planeta)|Benus]] |
|||
| animals = [[Ahas]] |
|||
| parents = sina [[Mixcoatl]] at [[Xochiquetzal]] |
|||
| siblings = [[Xolotl]] |
|||
| region = [[Mesoamerika]] |
|||
| ethnic_group = [[Aztec]] |
|||
| festivals = ilan |
|||
}} |
|||
[[File:Quetzalcoatl telleriano2.jpg|thumb|right|Paglalarawan kay Quetzalcoatl sa [[Codex Telleriano-Remensis]]]] |
|||
[[File:Quetzalcoatl telleriano.jpg|thumb|ight|Paglalarawan kay Quetzalcoatl sa anyong mabagwis na serpiyente sa [[Codex Telleriano-Remensis]]]] |
|||
Si '''Quetzalcoatl''' ({{IPAc-en|lang|pron|ˌ|k|ɛ|t|s|ɑː|l|ˈ|k|oʊ|ɑː|t|əl}}; {{IPA-es|ketsalˈkoatɬ|-|QuetzalcoatlPronunciation.ogg}}) ({{lang-nci-IPA|Quetzalcohuātl|ket͡saɬˈkowaːt͡ɬ}}, {{audio|Ketsalkoatl.ogg|modernong pagbigkas sa Nahuatl}}) ay bumubuo sa bahagi ng [[panitikang Mesoamerikano]] at ay isang [[deidad]] na kung kaninong pangalan ay nanggagaling sa wikang [[Nahuatl]] at nangangahulugang "mabagwis na serpiyente".<ref>Ang mga pangngalang Nahuatl na itinambal sa pangngalang pantanging "Quetzalcoatl" ay: ang ''quetzalli'', pangunahing tumuturing sa "plumahe", ngunit upang tukuyin din ang ibon—[[makinang quetzal]]—kilala para sa makulay na bagwis, at ''cohuātl'' "ahas". Ang ilang mga iskolar ay nagbibigay-kahulugan sa pangalan na ito ay maaaring may isang matalinghagang kahulugan ng "mahalagang kambal" dahil ang salita para sa plumahe ay ginagamit ding mapatalinghaga tungkol sa mga mahahalagang bagay at ang ''cohuātl '' ay may isang karagdagang kahulugan ng "kambal"</ref> Ang [[pananampalataya]] sa isang [[Mabagwis na Serpiyente (deidad)|mabagwis na serpiyente]] ay unang naidokumento sa [[Templo ng Mabagwis na Serpiyente, Teotihuacan|Teotihuacan]] noong unang siglo BK o unang siglo MK.<ref>{{cite web |title=Teotihuacan: Introduction |publisher=Project Temple of Quetzalcoatl, Instituto Nacional de Antropología e Historia, Mexico/ ASU |date=2001-08-20 |accessdate=2009-05-17 |url=http://archaeology.asu.edu/teo/intro/intrteo.htm}}</ref> Ang panahong iyan ay nasa loob ng [[Kronolohiyang Mesoamerikano|Huling Bago-klasiko]] hanggang sa [[Kronolohiyang Mesoamerikano|Maagang Klasikong]] panahon (400 BK–600 MK) ng [[kronolohiyang Mesoamerikano]], at ang pagsamba sa anyo ay mukhang kumalat sa buong Mesoamerika ng Huling Klasiko na panahon (600–900 MK).<ref name="Ringle et al. 1998">Ringle et al. 1998</ref> |
|||
⚫ | Sa [[Kronolohiyang Mesoamerikano|Matapos-klasikong]] panahon (900–1519 MK), ang pananampalataya sa deidad na mabigwas na serpiyente ay nakabatay sa pangunahing panrelihiyong tampukan ng [[Cholula (Mesoamerikanong pook)|Cholula]]. Sa panahong ito kinilala ang deidad bilang "Quetzalcoatl" ng kanyang mga [[Mga taong Nahua|Nahua]] na mananampalataya. Sa lugar ng [[Kabihasnang Maya|Maya]], siya ay matatantiyang katumbas nina [[Kukulkan]] at [[Gukumatz]], mga pangalan na maaaring isalin bilang "mabagwis na serpiyente" sa iba't-ibang [[mga wikang Maya]]. |
||
'''Quetzalcoatl''' ([[Wikang Nahuatl|Nahuatl]]: ''Quetzalcohuāll'', Tungkol sa tunog na ito na modernong Nahuatl na pagbigkas [[diyos]] na ang pangalan ay nagmula sa wikang Nahuatl at nangangahulugang "balahibong serpiyente". Ang pagsamba ng isang feathered ahas ay unang dokumentado sa [[Teotihuacan]] sa unang siglo BC o unang siglo AD. Ang panahong iyan ay nasa loob ng Preklasiko hanggang sa Klasikong periyodo (400 BC - 600 AD) ng kronolohiya sa Mesoamerika, at ang pagsamba sa figure ay lumilitaw na kumalat sa buong [[Mesoamerika]] ng Klasiko na panahon (600-900 AD). |
|||
⚫ | Sa |
||
{{stub}} |
{{stub}} |
Pagbabago noong 20:19, 6 Enero 2018
Quetzalcoatl | |
---|---|
Ibang mga pangalan | Mga deidad: Ehecatl, Tlahuizcalpantecuhtli, Kukulkan (Maya) Mga palayaw: "Serpiyenteng Mabagwis", "Mahalagang Kambal"[1] |
Pangunahing sentro ng kulto | Templo ng Mabagwis na Serpiyente, Teotihuacan |
Planeta | Benus |
Mga magulang | sina Mixcoatl at Xochiquetzal |
Mga kapatid | Xolotl |
Rehiyon | Mesoamerika |
Pangkat etniko | Aztec |
Mga pista | ilan |
Si Quetzalcoatl (Ingles na pagbigkas: /ˌkɛtsɑːlˈkoʊɑːtəl/; pagbigkas sa wikang Kastila: [ketsalˈkoatɬ] ( makinig)) (Padron:Lang-nci-IPA, modernong pagbigkas sa Nahuatl (tulong·impormasyon)) ay bumubuo sa bahagi ng panitikang Mesoamerikano at ay isang deidad na kung kaninong pangalan ay nanggagaling sa wikang Nahuatl at nangangahulugang "mabagwis na serpiyente".[2] Ang pananampalataya sa isang mabagwis na serpiyente ay unang naidokumento sa Teotihuacan noong unang siglo BK o unang siglo MK.[3] Ang panahong iyan ay nasa loob ng Huling Bago-klasiko hanggang sa Maagang Klasikong panahon (400 BK–600 MK) ng kronolohiyang Mesoamerikano, at ang pagsamba sa anyo ay mukhang kumalat sa buong Mesoamerika ng Huling Klasiko na panahon (600–900 MK).[4]
Sa Matapos-klasikong panahon (900–1519 MK), ang pananampalataya sa deidad na mabigwas na serpiyente ay nakabatay sa pangunahing panrelihiyong tampukan ng Cholula. Sa panahong ito kinilala ang deidad bilang "Quetzalcoatl" ng kanyang mga Nahua na mananampalataya. Sa lugar ng Maya, siya ay matatantiyang katumbas nina Kukulkan at Gukumatz, mga pangalan na maaaring isalin bilang "mabagwis na serpiyente" sa iba't-ibang mga wikang Maya.
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.
- ↑ Jacques Soustelle (1997). Daily Life of the Aztecs. p. 1506.
- ↑ Ang mga pangngalang Nahuatl na itinambal sa pangngalang pantanging "Quetzalcoatl" ay: ang quetzalli, pangunahing tumuturing sa "plumahe", ngunit upang tukuyin din ang ibon—makinang quetzal—kilala para sa makulay na bagwis, at cohuātl "ahas". Ang ilang mga iskolar ay nagbibigay-kahulugan sa pangalan na ito ay maaaring may isang matalinghagang kahulugan ng "mahalagang kambal" dahil ang salita para sa plumahe ay ginagamit ding mapatalinghaga tungkol sa mga mahahalagang bagay at ang cohuātl ay may isang karagdagang kahulugan ng "kambal"
- ↑ "Teotihuacan: Introduction". Project Temple of Quetzalcoatl, Instituto Nacional de Antropología e Historia, Mexico/ ASU. 2001-08-20. Nakuha noong 2009-05-17.
- ↑ Ringle et al. 1998