Mga wikang Pilipino: Pagkakaiba sa mga binago
m Cat-a-lot: Moving from Category:Mga wika sa Pilipinas to Category:Mga wika ng Pilipinas |
"mga wika ng Filipinas" ang napagpasiyahang salin ng "Philippine languages" ng KWF para ibukod ito sa dáting wikang pambansa na may pangalan ding "Pilipino". Ginamit ang NG imbes na SA (mga wika sa Pilipinas) para espesipikong tumukoy sa mga katutubòng wika ng bansa. Ang "mga wikang Pilipino" ay tumutukoy sa mga dayalek ng dáting wikang pambansa na Pilipino, gayundin ang kaso sa "mga wikang Filipino". |
||
Linya 1: | Linya 1: | ||
:''Para sa wikang pambansa ng Pilipinas batay sa Tagalog, tingnan ang [[Wikang Filipino]].'' |
:''Para sa wikang pambansa ng Pilipinas batay sa Tagalog, tingnan ang [[Wikang Filipino]].'' |
||
[[Talaksan:Philippine languages map.svg |
[[Talaksan:Philippine languages map.svg|thumb|Ang mapa ng mga wika ng Pilipinas, na tinukoy nila Adelaar at Himmelmann (2005)]] |
||
Sa aghamwika o linggwistika, ang '''mga |
Sa aghamwika o linggwistika, ang '''mga wika ng Pilipinas''' ([[Wikang Ingles|Ingles]]: ''Philippine languages'', [[Wikang Kastila|Espanyol]]: ''Las lenguas filipinas''), o '''mga wikang Pilipino''', ay isang panukala ni [[Robert Blust]] noong 1991 na nagmumungkahi na ang lahat ng mga wika sa [[Pilipinas]] at hilagang [[Sulawesi]], maliban sa [[Mga wikang Sama-Bajaw|Sama-Bajaw]] at ilang mga wika sa [[Palawan]], ay bumubuo sa subpamilya ng [[mga wikang Austronesyo]]. Baga mang malapit ang Pilipinas sa kalagitnaan ng paglawak ng [[Mga Awstronesyo|Awstronesyo]] mula [[Formosa|Pormosa]], mayroong munting kaibhang pangwika sa higit-kumulang na 150 wikang Pilipino, na nagmumungkahi na napawi ang maagang pagkakaibhan sa paglaganap ng ninuno ng mga modernong wikang Pilipino.<ref>Adelaar & Himmelmann (2005)</ref><ref>More diverse Philippine-type are found in [[:en:Bornean languages|Borneo]].</ref> |
||
Binubuo ang mga wikang Pilipino bilang pinakamatanda sa pamilyang Awstronesyo na di-[[Mga wikang Pormosyano|Pormosyano]], na kung saan umiiral pa rin ang mga tunog na [[schwa|''schwa'']] at asonansyang d-r ng [[Wikang Proto-Awstronesyo|proto-Awstronesyo]] na naglaho sa [[mga wikang Sunda-Sulawesi]]. |
Binubuo ang mga wikang Pilipino bilang pinakamatanda sa pamilyang Awstronesyo na di-[[Mga wikang Pormosyano|Pormosyano]], na kung saan umiiral pa rin ang mga tunog na [[schwa|''schwa'']] at asonansyang d-r ng [[Wikang Proto-Awstronesyo|proto-Awstronesyo]] na naglaho sa [[mga wikang Sunda-Sulawesi]]. |
Pagbabago noong 11:35, 11 Mayo 2018
- Para sa wikang pambansa ng Pilipinas batay sa Tagalog, tingnan ang Wikang Filipino.
Sa aghamwika o linggwistika, ang mga wika ng Pilipinas (Ingles: Philippine languages, Espanyol: Las lenguas filipinas), o mga wikang Pilipino, ay isang panukala ni Robert Blust noong 1991 na nagmumungkahi na ang lahat ng mga wika sa Pilipinas at hilagang Sulawesi, maliban sa Sama-Bajaw at ilang mga wika sa Palawan, ay bumubuo sa subpamilya ng mga wikang Austronesyo. Baga mang malapit ang Pilipinas sa kalagitnaan ng paglawak ng Awstronesyo mula Pormosa, mayroong munting kaibhang pangwika sa higit-kumulang na 150 wikang Pilipino, na nagmumungkahi na napawi ang maagang pagkakaibhan sa paglaganap ng ninuno ng mga modernong wikang Pilipino.[1][2]
Binubuo ang mga wikang Pilipino bilang pinakamatanda sa pamilyang Awstronesyo na di-Pormosyano, na kung saan umiiral pa rin ang mga tunog na schwa at asonansyang d-r ng proto-Awstronesyo na naglaho sa mga wikang Sunda-Sulawesi.
Pagkakahambing ng mga bokabularyo
Tagalog (Filipino) | isa | dalawa | tatlo | apat | tao | bahay | aso | niyog | araw | bago | tayo, kata | ano | apoy |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Proto-Awstronesyo | isa | duSa | telu | Sepat | Cau | Rumaq | asu | niuR | qalejaw | baqeRu | i-kita | n-anu | apuy |
Yami (Tao) | ása | dóa (raroa) | tílo (tatlo) | apat (ápat) | tao | vahay | chito | niyoy | araw | vayo | yaten | ango | apoy |
Ibatan | asa | dadowa | tatdo | apat | tao | vahay | chito | niyoy | araw | va-yo | yaten | ango | apoy |
Ilokano | maysa | dua | tallo | uppat | tao | balay | aso | niog | aldaw | baro | sitayo | ania | apoy |
Ibanag | tadday | dua | tallu | appa' | tolay | balay | kitu | niuk | aggaw | bagu | sittam | anni | afi |
Gaddang | antet | addwa | tallo | appat | tolay | balay | atu | ayog | aw | bawu | ikkanetam | sanenay | afuy |
Pangasinense | sakey | dua, duara | talo, talora | apat, apatira | too | abong | aso | niyog | ageo | balo | sikatayo | anto | pool |
Kapampangan | métung | adwâ | atlû | ápat | táu | balé | ásu | ngúngut | aldô | báyu | íkatamu | nánu | api |
Gitnang Bikol | saro | duwa | tulo | upat | tawo | harong | ayam | niyog | adlaw | ba-go | kita | ano | kalayo |
Bikol Rinconada | əsad | darwā | tolō | əpat | tawō | baləy | ayam | noyog | aldəw | bāgo | kitā | onō | kalayō |
Waray | usa / sayo | duha | tulo | upat | tawo | balay | ayam/ido | lubi | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Romblomanon | isa | duha | tuyo | upat | tawo | bayay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Asi | usa | ruha | tuyo | upat | tawo | bayay | iro | nidog | adlaw | bag-o | kita | ni-o | kayado |
Onhan | isya | darwa | tatlo | ap-at | tawo | balay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Aklanon | isaea | daywa | tatlo | ap-at | tawo | baeay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kaeayo |
Kinaray-a | sara | darwa | tatlo | apat | taho | balay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita, tatən | ano | kalayo |
Hiligaynon | isa | duha | tatlo | apat | tawo | balay | ido | lubi | adlaw | bag-o | kita, taton | ano | kalayo |
Sugbuanon | usa | duha | tulo | upat | tawo | balay | iro | lubi | adlaw | bag-o | kita | unsa | kalayo |
Maranaw | isa | dowa | t'lo | phat | taw | walay | aso | neyog | gawi'e | bago | tano | tonaa | apoy |
Tboli | sotu | lewu | tlu | fat | tau | gunu | ohu | lefo | kdaw | lomi | tekuy | tedu | ofih |
Tausug | hambuuk | duwa | tu | upat | tau | bay | iru' | niyug | adlaw | ba-gu | kitaniyu | unu | kayu |
Mongondow | inta' | dua | tolu | opat | intau | baloi | ungku' | cekut | singgai | mo-bagu | kita | onda | tulu' |
Gorontalo | tuwewu | duluwo | totolu | wopato | tawu | bele | 'apula | sekat | dulahu | bohu | 'ito | wolo | tulu |
Tombulu (Minahasa) | esa | zua (rua) | telu | epat | tou | walé | asu | po'po' | endo | weru | kai, kita | apa | api |
Sanggunian
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.