Asteroyd: Pagkakaiba sa mga binago

← Nakaraang pagkakaiba Susunod na pagkakaiba →

Content deleted Content added

Inline

Pagbabago noong 06:48, 6 Pebrero 2019

Ang asteroyd (Ingles: asteroid) o makabuntala ay isang planetang di-pangunahin, lalo na sa loob ng Sistemang Solar na nagliligiran o umiikot sa Araw. Ang asteroyd ay isang halimbawa ng malabuntala (o planetoid) na mas maliit kaysa sa mga planeta. Karamihan sa mga asteroyd ay pinaliliwalang labi ng protoplanetary disc na hindi naisama sa mga planeta noong nabubuo ang sistema. Ilan sa mga asteroyd ay may mga buwan. Karamihan sa mga asteroyd ay matatagpuan sa asteroid belt, na may mga elliptical na orbit sa pagitan ng Mars at Jupiter. Ang pinakamalaki sa mga ito ay 1 Ceres.

Ang katawagang asteroid, na nangangahulugang star-like o malabituin (mula sa Griyego asteroeides, aster "bituin" + -eidos "anyo, hugis") ay unang nilikha noong 1802 ni Sir Willian Herschel pagkaraang matuklasan ni Heinrich Wilhelm Olbers ang ikalawa, 2 Pallas, noong huling bahagi ng Marso ng taon ding iyon, upang ilarawan ang kanilang malabituin na anyo; ang ibang kilalang planeta ay nagmumukhang disc kung ikukumpara. Ginamit din niya ang katawagan sa mga maliliit na buwan ng mga higanteng planeta o gas giants. Ang unang scientific paper [1] na gumamit ng katawagng ito sa pamagat ay inilathala noong 1840 ni Georg Adolph Erman. Ang lathalaing ito na tungkol sa Astronomiya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

@@ Linya 1: / Linya 1: @@
-Ang '''asteroyd''' ([[Wikang Ingles|Ingles]]: '''asteroid''') o '''makabuntala''' ay isang maliit at solidong bagay sa ating [[Sistemang Solar]] na nagliligiran o umiikot (orbitting) sa [[Araw (astronomiya)|Araw]]. Ang asteroyd ay isang halimbawa ng [[malabuntala]] (o '''planetoid''') na mas maliit kaysa sa mga [[planeta]]. Karamihan sa mga asteroyd ay pinaliliwalang labi ng ''[[protoplanetary disc]]'' na hindi naisama sa mga planeta noong nabubuo ang sistema. Ilan sa mga asteroyd ay may mga [[Asteroid moon|buwan]]. Karamihan sa mga asteroyd ay matatagpuan sa ''[[asteroid belt]]'', na may mga ''[[ellipse|elliptical]]'' na orbit sa pagitan ng [[Mars]] at [[Jupiter]]. Ang pinakamalaki sa mga ito ay [[1 Ceres]].
+Ang '''asteroyd''' ([[Wikang Ingles|Ingles]]: '''asteroid''') o '''makabuntala''' ay isang [[planetang di-pangunahin]], lalo na sa loob ng [[Sistemang Solar]] na nagliligiran o umiikot sa [[Araw (astronomiya)|Araw]]. Ang asteroyd ay isang halimbawa ng [[malabuntala]] (o '''planetoid''') na mas maliit kaysa sa mga [[planeta]]. Karamihan sa mga asteroyd ay pinaliliwalang labi ng ''[[protoplanetary disc]]'' na hindi naisama sa mga planeta noong nabubuo ang sistema. Ilan sa mga asteroyd ay may mga [[Asteroid moon|buwan]]. Karamihan sa mga asteroyd ay matatagpuan sa ''[[asteroid belt]]'', na may mga ''[[ellipse|elliptical]]'' na orbit sa pagitan ng [[Mars]] at [[Jupiter]]. Ang pinakamalaki sa mga ito ay [[1 Ceres]].
 [[Talaksan:433eros.jpg|thumb|right|250px|Ang asteroyd na [[433 Eros]].]]
 Ang katawagang asteroid, na nangangahulugang ''star-like'' o ''malabituin'' (mula sa [[Wikang Griyego|Griyego]] ''asteroeides'', ''aster'' "bituin" + ''-eidos'' "anyo, hugis") ay unang nilikha noong [[1802]] ni Sir [[Willian Herschel]] pagkaraang matuklasan ni [[Heinrich Wilhelm Olbers]] ang ikalawa, [[2 Pallas]], noong [[Marso 28|huling bahagi ng Marso]] ng taon ding iyon, upang ilarawan ang kanilang malabituin na anyo; ang ibang kilalang planeta ay nagmumukhang disc kung ikukumpara. Ginamit din niya ang katawagan sa mga maliliit na buwan ng mga higanteng planeta o [[gas giant]]s. Ang unang scientific paper [http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?bibcode=1840AN.....17...81E&amp;db_key=AST&amp;high=41e14f475d05983] na gumamit ng katawagng ito sa pamagat ay inilathala noong [[1840]] ni [[Georg Adolph Erman]].
 {{astronomiya-stub}}
 [[Kategorya:Asteroyd]]