Soccsksargen: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
Exec8 (usapan | ambag)
Linya 209: Linya 209:
==Gobyerno==
==Gobyerno==
* Cotabato — Gov. Emmylou "Lala" J. Talino-Mendoza ([[Liberal Party of the Philippines|Liberal]])
* Cotabato — Gov. Emmylou "Lala" J. Talino-Mendoza ([[Liberal Party of the Philippines|Liberal]])
* South Cotabato — Gov. Daisy Avance-Fuentes ([[Nationalist People's Coalition|NPC]])
* South Cotabato — Gov. Reynaldo Tamayo Jr. Partido Federal Pilipinas (PFP)
* Sultan Kudarat — Gov. Datu Suharto "Teng" T. Mangudadatu ([[Liberal Party of the Philippines|Liberal]])
* Sultan Kudarat — Gov. Datu Suharto "Teng" T. Mangudadatu ([[Liberal Party of the Philippines|Liberal]])
* Sarangani — Gov. Steve C. Solon ([[United Nationalist Alliance|UNA]])
* Sarangani — Gov. Steve C. Solon ([[United Nationalist Alliance|UNA]])

Pagbabago noong 12:39, 15 Setyembre 2019

Soccsksargen

Soccsksargen
Map
Mga koordinado: 6°30′N 124°51′E / 6.5°N 124.85°E / 6.5; 124.85Mga koordinado: 6°30′N 124°51′E / 6.5°N 124.85°E / 6.5; 124.85
BansaPilipinas
Sentro ng rehiyonLungsod ng Koronadal, Timog Cotabato
DibisyonLalawigan—4,
Lungsod (mataas na urbanisado)—,
Lungsod (bahagi)—,
Bayan—45,
Barangay—1,194,
Distrito—6
Lawak
[1]
 • Kabuuan22,513.30 km2 (8,692.43 milya kuwadrado)
Populasyon
 (Senso ng 2020)
 • Kabuuan4,360,974
 • Kapal190/km2 (500/milya kuwadrado)
 • Kabahayan
1,065,453
WikaTboli, Blaan, Cotabato Manobo, Tagabanwa, at iba pa

SOCCSKSARGEN ay isang rehiyon ng Pilipinas, na matatagpuan sa gitnang Mindanao, at opisyal na Rehiyon XII. Akronimo ang pangalan na nangangahulugang para sa apat na lalawigan ng rehiyon at isa sa mga lungsod nito: South Cotabato, Cotabato, Sultan Kudarat, Sarangani at General Santos City. Ang Lungsod ng Koronadal ang sentrong pang-rehiyon na matatagpuan sa Timog Cotabato. Kasama mismo ang Lungsod Cotabato, na nasa Maguindanao, sa rehiyong ito ngunit bahagi ng Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM) ang Maguindanao. Binubuo ang rehiyon ng mga katutubong tribong Tiboli (T'boli o Tagabili) at Bilaan sa Timog Cotabato at Sarangani, Manobo sa Hilagang Cotabato, at ang mga mandarayuhang Iluko, Ilonggo at Sebuwano.

Heograpiya

Ang rehiyon ay hangganan sa hilaga ng Northern Mindanao, sa silangan ng Rehiyon ng Davao, at sa timog-kanluran ng Dagat Celebes. Ang lalawigan ng Maguindanao ay nasa pagitan ng Cotabato City, lalawigan ng North Cotabato, at Sultan Kudarat.

Ang rehiyon ay may malawak na baybayin, lambak at bundok. Kilala sa sistema ng ilog nito, ang rehiyon ay ang daluyan ng paagusan ng Mindanao, lalo na sa Cotabato Basin, isang malaking depresyon na napalilibutan ng mga hanay ng bundok sa tatlong panig. Sa loob ng basin ay tumatakbo ang Rio Grande de Mindanao, ang pinakamahabang ilog sa Mindanao at ang pangalawang pinakamahabang sa Pilipinas. Ang ilog ay napupunta sa Illana Bay ng mas malaking Moro Gulf sa kanluran ng Cotabato City.

Sa timog ng kamalig ay namamalagi ang Tiruray Highlands, isang medyo mataas na hanay ng bundok na humaharang sa palanggana mula sa timog na baybayin. Ang silangan ng mga bundok ay namamalagi sa Sarangani Bay.

Kasaysayan

Ang pinakalumang sibilisasyon sa rehiyon ay matatagpuan sa Maitum, Sarangani, kung saan natagpuan ang Maitum Anthropomorphic Pottery. Ang mga garapon ay ipinahayag bilang National Cultural Treasures, at napapailalim sa mga mataas na proteksyon na natiyak ng mga batas ng Pilipinas at internasyonal.

Gitnang Mindanao

Ang rehiyon na ginamit na pinangalanan Central Mindanao. Bago ang paglikha ng Awtonomong Rehiyon sa Muslim Mindanao (ARMM) ito ay binubuo ng mga sumusunod na lalawigan:

Sa pamamagitan ng paglikha ng ARMM, Lanao del Sur, at Maguindanao (hindi kasama ang Cotabato City) ay inalis mula sa rehiyon, umaalis sa Lanao del Norte, Cotabato at Sultan Kudarat, at Iligan, Marawi at Cotabato City bilang mga lalawigan at lungsod. Lanao del Norte at Iligan ay inilipat sa Northern Mindanao, habang ang Marawi ay naging bahagi ng ARMM.

SOCCSKSARGEN

Noong Setyembre 2001, pinirmahan ni Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo ang Executive Order No. 36 na naglilipat ng South Cotabato, Sarangani, General Santos (kilala rin bilang SocSarGen District), at Koronadal mula sa Southern Mindanao hanggang Region XII, at pagpapalit sa rehiyon mula sa Central Mindanao, sa SOCCSKSARGEN.

Koronadal City, Bagong Regional Centre

Ayon sa Executive Order No. 304 na pinirmahan ni Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo, ang Koronadal City ay pinangalanan bilang sentro ng pampulitika at socio-ekonomiya ng SOCCSKSARGEN noong Marso 30, 2004. Ang mga kagawaran, tanggapan at tanggapan ng rehiyon ay iniutos na lumipat mula sa Cotabato Lungsod, ang dating Regional Center ng Rehiyon.

Paglabas ng Lungsod ng Cotabato

Ayon sa kaugalian na labanan ang mga pagsisikap na maisama sa Awtonomong Rehiyon sa Muslim Mindanao sa kabila ng paglilingkod bilang sentro ng pamahalaan ng ARMM, ang plebisito sa paglikha ng Bangsamoro Autonomous Region noong Enero 21, 2019 ay nagresulta sa sorpresa na pagpapatibay ng Bangsamoro Organic Law. Ang ibig sabihin nito ay ang Puno ng Cotabato ay pormal na magsilbi bilang kabisera ng rehiyon at ang mga tanggapan ng kasalukuyang ARMM ay mananatili para sa paggamit ng Bangsamoro Regional Government at ngayon formaly exit sa SOCCSKSARGEN Region.

Administrative divisions

Map of Region XII

Soccsksargen comprises 4 provinces, 1 highly urbanized city, 3 component cities, 45 municipalities and 1,195 barangays.

Province or City Capital Population (2015)[2] Area[3][4] Density Cities Muni. Bgy.
km2 sq mi /km2 /sq mi
Cotabato Kidapawan 30.4% 1,379,747 9,008.90 3,478.36 150 390 1 17 543
Sarangani Alabel 12.0% 544,261 3,601.25 1,390.45 150 390 0 7 141
South Cotabato Koronadal 20.1% 915,289 3,935.95 1,519.68 230 600 1 10 199
Sultan Kudarat Isulan 17.9% 812,095 5,298.34 2,045.70 150 390 1 11 249
General Santos 13.1% 594,446 492.86 190.29 1,200 3,100 26
Total 4,545,276 22,513.30 8,692.43 200 520 5 45 1,195

Mga lungsod

Mga Binubuong lungsod

Mataas at urbanisadong lungsod

  • General Santos — isang highly urbanized city, nagsisilbing sentro ng Metropolitan at Regional Center para sa kalakalan at industriya ng Soccsksargen.
Rank City Area

in sq.km

Population

as of 2015

Tax collection

as of 2012[5]

IRA

as of 2015

Income class
1. General Santos 492.86 594,446 P1.175 billion Php 1,086.25 million 1st
2. Koronadal 277.00 174,942 P917 million

(including South Cotabato)

Php 504.77 million 3rd
3. Kidapawan 358.47 140,195 P554 million

(including Cotabato Province)

Php 509.68 million 3rd
4. Tacurong 153.40 98,316 P555 million

(including Sultan Kudarat Province)

Php 350.57 million 4th

Demograpiko

Population census of SOCCSKSARGEN
TaonPop.±%
1990 2,399,953—    
2000 3,222,169+34.3%
2010 4,109,571+27.5%
2015 4,545,276+10.6%
Source: Philippine Statistics Authority[2]

Gobyerno

  • Cotabato — Gov. Emmylou "Lala" J. Talino-Mendoza (Liberal)
  • South Cotabato — Gov. Reynaldo Tamayo Jr. Partido Federal Pilipinas (PFP)
  • Sultan Kudarat — Gov. Datu Suharto "Teng" T. Mangudadatu (Liberal)
  • Sarangani — Gov. Steve C. Solon (UNA)
  • General Santos City (HUC)— Mayor Ronnel “Nel” Rivera

Pilipinas Ang lathalaing ito na tungkol sa Pilipinas ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

  1. "Province:". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
  2. 2.0 2.1 Census of Population (2015). "Region XII (Soccsksargen)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
  3. Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang NSCBProvince); $2
  4. Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang NSCBCity); $2
  5. Zonio, Aquiles Z. "Central Mindanao PH's top tax revenue generator next to Metro Manila". business.inquirer.net (sa Ingles). Nakuha noong 2017-05-18.