Orkidya: Pagkakaiba sa mga binago
m Inilipat ni Stricnina ang pahinang Dapo papunta sa Orkidyas (halaman): Mas nauunawan ng mga Pilipino ang "orkidyas". |
m fixed CS1 errors |
||
| Linya 13: | Linya 13: | ||
* [[Vanilloideae]] |
* [[Vanilloideae]] |
||
}} |
}} |
||
Ang mga '''orkidyas''' (mula sa {{lang-es|orquídeas}}) ay isang malaking pamilya ng mga [[halamang namumulaklak]], at tinatawag din bilang '''Orchidaceae'''. Ang mga ito ay mga [[monokot]] na [[mayerba]] (herbasyoso). Ang mag-anak ng orkidyas ay binubuo ng mula 22,000 hanggang 26,000 na mga [[espesye]] na nasa loob ng 880 na mga [[sari]] (henera).<ref name="Stevens">Stevens P.F. 2001 onwards. ''Angiosperm Phylogeny Website'', ika-9 na bersiyon [http://www.mobot.org/mobot/research/apweb/welcome.html Mobot.org]</ref><ref name=WCSP>{{cite web|url=http://apps.kew.org/wcsp/|title=WCSP |work= World Checklist of selected plant families|accessdate=2010}}</ref> Binubuo nila ang nasa pagitan ng 6-11% ng lahat ng mga [[seed plant|halamang nagkakabuto]] (halamang may buto o butil). Matatagpuan ang mga orkidyas sa halos lahat ng mga bansa sa mundo, maliban na lamang sa [[Antarktika]].<ref>Dressler RL 1981. ''The Orchids: natural history and classification''. Harvard University Press. ISBN |
Ang mga '''orkidyas''' (mula sa {{lang-es|orquídeas}}) ay isang malaking pamilya ng mga [[halamang namumulaklak]], at tinatawag din bilang '''Orchidaceae'''. Ang mga ito ay mga [[monokot]] na [[mayerba]] (herbasyoso). Ang mag-anak ng orkidyas ay binubuo ng mula 22,000 hanggang 26,000 na mga [[espesye]] na nasa loob ng 880 na mga [[sari]] (henera).<ref name="Stevens">Stevens P.F. 2001 onwards. ''Angiosperm Phylogeny Website'', ika-9 na bersiyon [http://www.mobot.org/mobot/research/apweb/welcome.html Mobot.org]</ref><ref name=WCSP>{{cite web|url=http://apps.kew.org/wcsp/|title=WCSP |work= World Checklist of selected plant families|accessdate=2010-01-01}}</ref> Binubuo nila ang nasa pagitan ng 6-11% ng lahat ng mga [[seed plant|halamang nagkakabuto]] (halamang may buto o butil). Matatagpuan ang mga orkidyas sa halos lahat ng mga bansa sa mundo, maliban na lamang sa [[Antarktika]].<ref>Dressler RL 1981. ''The Orchids: natural history and classification''. Harvard University Press. {{ISBN|0-674-87525-7}}</ref> |
||
Ang mga tao ay nagpapatubo at nag-aalaga na ng mga orkidyas sa loob ng malaking bilang ng mga taon. Nagpapalaki sila ng mga orkidyas upang maitanghal, para sa agham, o kaya ay para kainin o makain (halimbawa na ang ''[[vanilla]]'', na isang uri ng dapo). |
Ang mga tao ay nagpapatubo at nag-aalaga na ng mga orkidyas sa loob ng malaking bilang ng mga taon. Nagpapalaki sila ng mga orkidyas upang maitanghal, para sa agham, o kaya ay para kainin o makain (halimbawa na ang ''[[vanilla]]'', na isang uri ng dapo). |
||
Pagbabago noong 17:38, 25 Oktubre 2019
| Orchidaceae Temporal na saklaw: Masa Mataas na Kretasyoso 80 milyong mga taon na ang nakalilipas – Kamakailan
| |
|---|---|
| |
| Mula sa Kunstformen der Natur ni Ernst Haeckel. | |
Klasipikasyong pang-agham 
| |
| Kaharian: | Plantae |
| Klado: | Tracheophytes |
| Klado: | Angiosperms |
| Klado: | Monocots |
| Orden: | Asparagales |
| Pamilya: | Orchidaceae Juss. |
| Mga subpamilya | |
Ang mga orkidyas (mula sa Kastila: orquídeas) ay isang malaking pamilya ng mga halamang namumulaklak, at tinatawag din bilang Orchidaceae. Ang mga ito ay mga monokot na mayerba (herbasyoso). Ang mag-anak ng orkidyas ay binubuo ng mula 22,000 hanggang 26,000 na mga espesye na nasa loob ng 880 na mga sari (henera).[1][2] Binubuo nila ang nasa pagitan ng 6-11% ng lahat ng mga halamang nagkakabuto (halamang may buto o butil). Matatagpuan ang mga orkidyas sa halos lahat ng mga bansa sa mundo, maliban na lamang sa Antarktika.[3]
Ang mga tao ay nagpapatubo at nag-aalaga na ng mga orkidyas sa loob ng malaking bilang ng mga taon. Nagpapalaki sila ng mga orkidyas upang maitanghal, para sa agham, o kaya ay para kainin o makain (halimbawa na ang vanilla, na isang uri ng dapo).
Ang ilang sa mga orkidyas ay mayroong napaka natatanging mga paraan ng polinasyon. Halimbawa na, ang dapo na kung tawagin ay Tsinelas ng Babae ay maaaring makapangbitag na mga kulisap at magawa ang mga ito na maipakalat ng mga insektong ang bulo nito pagdaka, kapag nakawala ang mga kulisap. Ang isa pang halimbawa ay ang sa orkidyas na Austriyano, na tumutubo at lumalaki sa ilalim ng lupa at polinasyon ay isinasagawa ng mga langgam.