Klase (biyolohiya): Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
Tagasalinero (usapan | ambag)
m Inilipat ni Tagasalinero ang pahinang Klase (biyolohiya) papunta sa Lipihay: Ginamit ang mas tiyak na salita para sa pamagat.
Tagasalinero (usapan | ambag)
No edit summary
Linya 1: Linya 1:
{{Biological_classification}}
{{Biological_classification}}


Ang '''klase'''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Klase, bilang 1 at 4, pahina 341}}</ref> ay isang [[kahanayang pang-taksonomiya]] sa [[pagtitipun-tipong pang-agham]] ng mga [[organismo]] sa larangan ng [[biyolohiya]], na nasa ilalim ng '''[[phylum (biology)|lapi]]''' (''[[lapi (biyolohiya)|kalapian]]'') at nasa ibabaw ng '''[[Order (biology)|orden]]'''.
Ang '''lipihay''' o '''klase'''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Klase, bilang 1 at 4, pahina 341}}</ref> ay isang [[kahanayang pang-taksonomiya]] sa [[pagtitipun-tipong pang-agham]] ng mga [[organismo]] sa larangan ng [[biyolohiya]], na nasa ilalim ng '''[[sangahay]]''' at nasa ibabaw ng '''[[sunudhay]]'''.


Halimbawa, ang pangalang [[Mammalia]] ang klase na ginagamit sa katipunan ng mga [[aso]] na ang lapi ay [[Chordate|Chordata]] (mga hahop na may mga ''[[notochord|notokurdon]]'') at ang orden ng mga ito ay [[Carnivora]] (mga mamalyang kumakain ng [[karne]]).
Halimbawa, ang pangalang [[Mammalia]] ang lipihay na ginagamit sa katipunan ng mga [[aso]] na ang lapi ay [[Chordate|Chordata]] (mga hahop na may mga ''[[notochord|notokurdon]]'') at ang sunudhay ng mga ito ay [[Carnivora]] (mga mamalyang kumakain ng [[karne]]).


== Kasaysayan ==
== Kasaysayan ==
Ang klase ay isang natatanging ranggo ng [[klasipikasyong pang-biyolohiya]], na may sarili at natatanging pangalan (na hindi tinatawag lamang na ''mataas na sari'' (Ingles: ''higher genus''; Latin: ''genus summum''). Ipinakilala ito ni [[Joseph Pitton de Tournefort]], isang [[botanista]]ng [[Pranses]], sa kaniyang ''Eléments de botanique'' (Mga Sangkap ng Botanika) noong [[1694]]. Si [[Carolus Linnaeus]] ang unang tahasang gumamit ng ''klase'' para sa mga hati ng lahat ng tatlong mga [[Kingdom (biology)|kaharian]] ng [[Kalikasan]] (kinabibilangan ng mga [[mineral]], [[halaman]], at [[hayop]]) sa kaniyang akdang ''[[Systema Naturae]]'' (Likas na Pamamaraan) ([[1735]], unang labas). Mula noon, itinuring na ang ''klase'' bilang pinakamataas na antas pang-taksonomiya hanggang sa dumating ang mga '''pagsasanga-sanga''' (Pranses: ''embranchements''), na sa ngayon ay tinatawag na '''[[kalapian]]''' (''[[phylum]]'' [isahan], o ''[[phyla]]'' [maramihan]). Pinakilala naman ang mga '''[[Division (biology)|kahatian]]''' noong ika-19 na dantaon.
Ang lipihay ay isang natatanging ranggo ng [[klasipikasyong pang-biyolohiya]], na may sarili at natatanging pangalan (na hindi tinatawag lamang na ''mataas na sari'' (Ingles: ''higher genus''; Latin: ''genus summum''). Ipinakilala ito ni [[Joseph Pitton de Tournefort]], isang [[botanista]]ng [[Pranses]], sa kaniyang ''Eléments de botanique'' (Mga Sangkap ng Botanika) noong [[1694]]. Si [[Carolus Linnaeus]] ang unang tahasang gumamit ng ''lipihay'' para sa mga hati ng lahat ng tatlong mga [[Kingdom (biology)|kaharian]] ng [[Kalikasan]] (kinabibilangan ng mga [[mineral]], [[halaman]], at [[hayop]]) sa kaniyang akdang ''[[Systema Naturae]]'' (Likas na Pamamaraan) ([[1735]], unang labas). Mula noon, itinuring na ang ''lipihay'' bilang pinakamataas na antas pang-taksonomiya hanggang sa dumating ang mga '''pagsasanga-sanga''' (Pranses: ''embranchements''), na sa ngayon ay tinatawag na '''[[sangahay]]''' (''[[phylum]]'' [isahan], o ''[[phyla]]'' [maramihan]). Pinakilala naman ang mga '''[[Division (biology)|hatihay]]''' noong ika-19 na dantaon.


== Tingnan din ==
== Tingnan din ==

Pagbabago noong 14:33, 15 Enero 2020

LifeDomainKingdomPhylumClassOrderFamilyGenusSpecies
The hierarchy of biological classification's eight major taxonomic ranks. Padron:Biological classification/core Intermediate minor rankings are not shown.

Ang lipihay o klase[1] ay isang kahanayang pang-taksonomiya sa pagtitipun-tipong pang-agham ng mga organismo sa larangan ng biyolohiya, na nasa ilalim ng sangahay at nasa ibabaw ng sunudhay.

Halimbawa, ang pangalang Mammalia ang lipihay na ginagamit sa katipunan ng mga aso na ang lapi ay Chordata (mga hahop na may mga notokurdon) at ang sunudhay ng mga ito ay Carnivora (mga mamalyang kumakain ng karne).

Kasaysayan

Ang lipihay ay isang natatanging ranggo ng klasipikasyong pang-biyolohiya, na may sarili at natatanging pangalan (na hindi tinatawag lamang na mataas na sari (Ingles: higher genus; Latin: genus summum). Ipinakilala ito ni Joseph Pitton de Tournefort, isang botanistang Pranses, sa kaniyang Eléments de botanique (Mga Sangkap ng Botanika) noong 1694. Si Carolus Linnaeus ang unang tahasang gumamit ng lipihay para sa mga hati ng lahat ng tatlong mga kaharian ng Kalikasan (kinabibilangan ng mga mineral, halaman, at hayop) sa kaniyang akdang Systema Naturae (Likas na Pamamaraan) (1735, unang labas). Mula noon, itinuring na ang lipihay bilang pinakamataas na antas pang-taksonomiya hanggang sa dumating ang mga pagsasanga-sanga (Pranses: embranchements), na sa ngayon ay tinatawag na sangahay (phylum [isahan], o phyla [maramihan]). Pinakilala naman ang mga hatihay noong ika-19 na dantaon.

Tingnan din

Mga talasanggunian

  1. English, Leo James (1977). "Klase, bilang 1 at 4, pahina 341". Tagalog-English Dictionary (sa Ingles). Congregation of the Most Holy Redeemer. ISBN 9710810731.

Agham Ang lathalaing ito na tungkol sa Agham ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.