Pang-ukol: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
Tatak: Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile
Kinansela ang pagbabagong 1741744 ni 204.145.4.14 (Usapan)
Tatak: Undo
Linya 5: Linya 5:
==Halimbawa==
==Halimbawa==


Ito ang ilan sa mga halimbawa ng mga pang-ukol sa Filipino at putang ina Tagalog:<ref>{{cite book |last1=Santiago |first1=Alfonso |last2=Tiangco |first2=Norma |date=2003 |title=Makabagong Balarilang Filipino |location=[[Pilipinas]] |publisher=Rex Book Store |page=226 |isbn=9789712336812}}</ref>
Ito ang ilan sa mga halimbawa ng mga pang-ukol sa Filipino at Tagalog:<ref>{{cite book |last1=Santiago |first1=Alfonso |last2=Tiangco |first2=Norma |date=2003 |title=Makabagong Balarilang Filipino |location=[[Pilipinas]] |publisher=Rex Book Store |page=226 |isbn=9789712336812}}</ref>


* Ng &mdash; nagbigay ng ugnayan sa pagitan ng isang bahagi at ng isang kabuuan. Halimbawa: anak ''ng'' bayan
* Ng &mdash; nagbigay ng ugnayan sa pagitan ng isang bahagi at ng isang kabuuan. Halimbawa: anak ''ng'' bayan
Linya 11: Linya 11:
* Ni/nina &mdash; nagmamarka ng pagmamay-ari o nagmamarka ng pansariling pangalan. Halimbawa: isang pelikulang pinagbibidahan ''nina'' Alden at Nadine; bahay ''ni'' Jose
* Ni/nina &mdash; nagmamarka ng pagmamay-ari o nagmamarka ng pansariling pangalan. Halimbawa: isang pelikulang pinagbibidahan ''nina'' Alden at Nadine; bahay ''ni'' Jose
* Ayon sa &mdash; ginagamit upang iukol ang mga pananalitang tinuran ng isang may kapangyarihan o isang sanggunian. Halimbawa: ''Ayon sa'' mga hurado, ako ang nanalo.
* Ayon sa &mdash; ginagamit upang iukol ang mga pananalitang tinuran ng isang may kapangyarihan o isang sanggunian. Halimbawa: ''Ayon sa'' mga hurado, ako ang nanalo.
* Para sa &mdash; ginagamit upang ipahiwatig ang gamit ng isang bagay. Halimbawa: libreng gamot ''para sa'' masa
* Para sa &mdash; ginagamit upang ipahiwatig ang gamit ng isang bagay. Halimbawa: libreng gamot ''para sa'' masa


==Mga sanggunian==
==Mga sanggunian==

Pagbabago noong 08:30, 7 Pebrero 2020

Ang pang-ukol ay bahagi ng pananalita[1] na ipinapahayag ang mga ugnayan sa panahon o lawak (sa, sa ilalim, patungo sa, bago) o pagmamarka sa iba't ibang semantikong pagganap (ng, para sa). Isa itong morpema na nauuna sa mga pangkat na salitang pangngalan at panghalip na nagdudulot ng kaganapan (complement) o pagbabago sa parirala.[2] Kapag ginagamit sa pangungusap, lumalawak ang kahulugan nito sa pamamagitan ng paglalahad ng patutunguhan, sanhi, kinalalagyan, panahon at iba pa.[2]

Sa balarilang Filipino o Tagalog, ang katawagang pang-ukol at iba pang bahagi ng pananalita ay nilikha ni Lope K. Santos na kanyang sinulat sa aklat na Balarila ng Wikang Pambansa.[3] Sa balarilang Ingles, tinatawag ang pang-ukol bilang preposition o postposition (kapag pinagsama ay tinatawag na adposition ngunit mas malawak na kilala bilang preposition lamang). Ang preposition ay nangunguna bago ang kapunuan o complement samantalang ang postposition ay pagkatapos ng complement.

Halimbawa

Ito ang ilan sa mga halimbawa ng mga pang-ukol sa Filipino at Tagalog:[4]

  • Ng — nagbigay ng ugnayan sa pagitan ng isang bahagi at ng isang kabuuan. Halimbawa: anak ng bayan
  • Sa — inuukol ang isang bagay ay nakakabit at nakasuporta sa isa pang bagay. Halimbawa: kamay sa balikat
  • Ni/nina — nagmamarka ng pagmamay-ari o nagmamarka ng pansariling pangalan. Halimbawa: isang pelikulang pinagbibidahan nina Alden at Nadine; bahay ni Jose
  • Ayon sa — ginagamit upang iukol ang mga pananalitang tinuran ng isang may kapangyarihan o isang sanggunian. Halimbawa: Ayon sa mga hurado, ako ang nanalo.
  • Para sa — ginagamit upang ipahiwatig ang gamit ng isang bagay. Halimbawa: libreng gamot para sa masa

Mga sanggunian

  1. Lim, Ed (2008). Lim Tagalog-English English-Tagalog Dictionary. Estados Unidos: lulu.com. p. 134. ISBN 978-0557486151.
  2. 2.0 2.1 Malicsi, Jonathan. "PANG-UKOL SA FILIPINO". Unibersidad ng Pilipinas Diliman. Nakuha noong 22 Hunyo 2016.
  3. Gugol, Ma. Victoria (30 April 2015). "Orthography (Evolution)". Pambansang Komisyon para sa Kultura at Sining (sa Ingles).
  4. Santiago, Alfonso; Tiangco, Norma (2003). Makabagong Balarilang Filipino. Pilipinas: Rex Book Store. p. 226. ISBN 9789712336812.