Ika-19 na dantaon: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
Linya 130: Linya 130:


===Dekada 1890===
===Dekada 1890===
===Kaganapan===
* 1896: [[Agosto 23]] – Sinumulan ng [[Sigaw ng Pugad Lawin]] ang [[Himagsikang Pilipino]].
====Kapanganakan====
====Kapanganakan====
[[File:Elpidio R Quirino.jpg|120px|thumb|[[Elpidio Quirino]]]]
[[File:Elpidio R Quirino.jpg|120px|thumb|[[Elpidio Quirino]]]]
[[File:Jose P. Laurel.jpg|120px|thumb|[[Jose P. Laurel]]]]
[[File:Jose P. Laurel.jpg|120px|thumb|[[Jose P. Laurel]]]]
[[File:Manuel A Roxas.jpg|120px|thumb|[[Manuel Roxas]]]]
[[File:Manuel A Roxas.jpg|120px|thumb|[[Manuel Roxas]]]]
[[File:Carlos P Garcia.jpg|120px|thumb|[[Carlos P. Garcia]]]]
* 1890: [[Nobyembre 16]] – [[Elpidio Quirino]], ika-6 [[Pangulo ng Pilipinas]] (namatay [[1955]])
* 1890: [[Nobyembre 16]] – [[Elpidio Quirino]], ika-6 [[Pangulo ng Pilipinas]] (namatay [[1955]])
* 1891: [[Marso 9]] - [[Jose P. Laurel]], isang pangulo ng Republika ng Pilipinas sa ilalim ng mga Hapon mula 1943 hanggang 1945 (namatay 1959)
* 1891: [[Marso 9]] - [[Jose P. Laurel]], isang pangulo ng Republika ng Pilipinas sa ilalim ng mga Hapon mula 1943 hanggang 1945 (namatay 1959)
* 1892: [[Enero 1]] - [[Manuel Roxas]], dating [[Pangulo ng Pilipinas|pangulo]] ng [[Pilipinas]] (namatay 1948)
* 1892: [[Enero 1]] - [[Manuel Roxas]], dating [[Pangulo ng Pilipinas|pangulo]] ng [[Pilipinas]] (namatay 1948)
* 1892: [[Mayo 30]] - [[Fernando Amorsolo]], Pambansang Artista ng Pilipinas (pagpipinta) (namatay 1972)
* 1892: [[Mayo 30]] - [[Fernando Amorsolo]], Pambansang Artista ng Pilipinas (pagpipinta) (namatay 1972)
* 1896: [[Marso 6]] - Norodom Suramarit, hari ng [[Cambodia]] (Kamatayan [[1860]])
* 1896: [[Hulyo 16]] - Trygve Lie, Kalihim-Heneral ng [[Mga Bansang Nagkakaisa]] (Kamatayan [[1968]])
* 1896: [[Agosto 27]] – [[Kenji Miyazawa]], ang [[makata]], ng mga [[bata panitikan]] at [[agronomo]] (Kamatayan [[1933]])
* 1896: [[Setyembre 25]] - Alessandro Pertini, ang ikapitong Pangulo ng [[Italya|Republika Italyano]] (Kamatayan [[1990]])
* 1896: [[Nobyembre 4]] - [[Carlos P. Garcia]], ang ikawalong Pangulo ng Republika ng Pilipinas (Kamatayan [[1971]])


====Kamatayan====
====Kamatayan====
[[File:Daniel Huntington - Rutherford Birchard Hayes - Google Art Project.jpg|120px|thumb|[[Rutherford B. Hayes]]]]
[[File:Daniel Huntington - Rutherford Birchard Hayes - Google Art Project.jpg|120px|thumb|[[Rutherford B. Hayes]]]]
[[File:PH nhi graciano lopez jaena.jpg|120px|thumb|[[Graciano Lopez Jaena]]]]
[[File:Pilar, Marcelo H. del.jpg|120px|thumb|[[Marcelo H. del Pilar]]]]
* 1890: [[Enero 18]] - [[Amadeo I ng Espanya]], [[Hari]] ng [[Espanya]]. (ipinanganak [[1845]])
* 1890: [[Enero 18]] - [[Amadeo I ng Espanya]], [[Hari]] ng [[Espanya]]. (ipinanganak [[1845]])
* 1893: [[Enero 17]] - [[Rutherford B. Hayes]], ika-19 Pangulo ng [[Estados Unidos]] (ipinanganak [[1822]])
* 1893: [[Enero 17]] - [[Rutherford B. Hayes]], ika-19 Pangulo ng [[Estados Unidos]] (ipinanganak [[1822]])
* 1896: [[Enero 20]] – [[Graciano López Jaena]], Pilipinong Manunulat (ipinanganak [[1856]])
* 1896: [[Mayo 20]] - Clara Schumann, kompositor (kapanganakan [[1819]])
* 1896: [[Hulyo 4]] – [[Marcelo H. del Pilar]], manunulat at mamamahayag (ipinanganak [[1850]])
* 1896: [[Agosto 10]] – Otto Lilienthal, Aleman Aviation tagapagbunsod (kapanganakan [[1848]])
* 1896: [[Oktubre 11]] - Anton Bruckner, kompositor (kapanganakan [[1824]])
* 1896: [[Nobyembre 25]] - Ichiyō Higuchi, nobelista at (kapanganakan [[1872]])
* 1896: [[Disyembre 10]] – [[Alfred Nobel]], imbentor ng [[dinamita]] at taga-gawa ng [[Gantimpalang Nobel]] (kapanganakan [[1833]])
* 1896: [[Disyembre 30]] – [[Jose Rizal]], ang pambansang bayani ng Pilipinas (ipinanganak [[1861]])


==Mga sanggunian==
==Mga sanggunian==

Pagbabago noong 09:16, 17 Setyembre 2020

Milenyo: ika-2 milenyo
Mga siglo:
Mga dekada: dekada  1800 dekada 1810 dekada 1820 dekada 1830 dekada 1840
dekada 1850 dekada 1860 dekada 1870 dekada 1880 dekada 1890
Antoine-Jean Gros, Surrender of Madrid, 1808. pagpasok ni Napoleon sa kabisera ng Espanya noong Digmaang Peninsular, 1810.

Ang ika-19 (labinsiyam) na dantaon ay isang siglo na nagsimula noong Enero 1, 1801, at nagtapos noong Disyembre 31, 1900.

Nagkaroon ng malaking pagbabagong panlipunan ang ika-19 na siglo; binuwag ang pagkaalipin, at ang Una at Ikalawang Rebolusyong Industriyal (na sumasanib sa ika-18 at 20 mga siglo, sa ganoong pagkakaayos) na nagdulot sa malawakang urbanisasyon at mataas na antas ng produktibidad, kita at kaunlaran. Nabuwag ang Islamikong Imperyo ng pulbura at dinala ng imperyalismong Europa sa pamamayaning kolonyal ang karamihan ng Timog Asya, Timog-silangang Asya at halos lahat ng Aprika.

Pangkalahatang tanaw

Napoleon Bonaparte.

Unang lumabas ang elektroniks sa ika-19 na dantaon, kasama ang introduksyon ng electric relay noong 1835, ang telegrapiya at ang protokol nitong kodigong Morse noong 1837, ang unang pagtawag sa telepono noong 1876,[1] at ang unang gumaganang bombilya noong 1878.[2]

Mga dekada

Dekada 1800

Kaganapan

Kapanganakan

  • 1809: Pebrero 12 - Charles Darwin, tagapagsimula ng teoriya ng ebolusyon sa pamamagitan ng likas na pagpili (namatay 1882)

Dekada 1810

Kaganapan

Kapanganakan

  • 1811: Marso 20 - Napoleon II, pinagtatalunang Emperador ng Pransya na anak nina Emperador Napoleon I at Emperatris Marie Louise (namatay 1832)

Kamatayan

Dekada 1820

Kapanganakan

  • 1820: Enero 17 - Anne Brontë, isang Ingles na manunulat (namatay 1849)
  • 1820: Mayo 27 - Mathilde Bonaparte, isang Italyanong prinsesa (namatay 1904)

Kamatayan

Thomas Jefferson
John Adams

Dekada 1830

Kapanganakan

Kamatayan

James Monroe
James Madison

Dekada 1840

Kapanganakan

Kamatayan

William Henry Harrison
Andrew Jackson
John Quincy Adams
James K. Polk

Dekada 1850

Kapanganakan

Kamatayan

Zachary Taylor

Dekada 1860

Kapanganakan

Kamatayan

Martin Van Buren
Francisco Baltazar
John Tyler
Abraham Lincoln
James Buchanan
Franklin Pierce

Dekada 1870

Kapanganakan

Manuel L. Quezon
Sergio Osmeña

Kamatayan

Millard Fillmore
Andrew Johnson

Dekada 1880

Kapanganakan

Kamatayan

James A. Garfield
Ulysses S. Grant
Chester A. Arthur

Dekada 1890

Kaganapan

Kapanganakan

Elpidio Quirino
Jose P. Laurel
Manuel Roxas
Carlos P. Garcia

Kamatayan

Rutherford B. Hayes
Graciano Lopez Jaena
Marcelo H. del Pilar

Mga sanggunian

  1. "The First Telephone Call". www.americaslibrary.gov (sa Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2015-10-22. Nakuha noong 2015-10-25.
  2. "Dec. 18, 1878: Let There Be Light — Electric Light". WIRED (sa Ingles). 18 Disyembre 2009. Inarkibo mula sa orihinal noong 21 Oktubre 2016. Nakuha noong 4 Marso 2017.