Santa Cruz, Laguna: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Browse history interactively
← Nakaraang pagkakaibaSusunod na pagkakaiba →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Exec8 (usapan | ambag)
7,138 edit
No edit summary
No edit summary
Linya 18: Linya 18:


Ang '''Bayan ng Santa Cruz''' ay isang unang klaseng [[mga bayan ng Pilipinas|bayan]] at kabisera ng [[mga lalawigan ng Pilipinas|lalawigan]] ng Laguna, [[Pilipinas]]. Ayon sa {{PH wikidata|population_as_of}}, ito ay may populasyon na {{PH wikidata|population_total}} sa may {{PH wikidata|household}} na kabahayan.
Ang '''Bayan ng Santa Cruz''' ay isang unang klaseng [[mga bayan ng Pilipinas|bayan]] at kabisera ng [[mga lalawigan ng Pilipinas|lalawigan]] ng Laguna, [[Pilipinas]]. Ayon sa {{PH wikidata|population_as_of}}, ito ay may populasyon na {{PH wikidata|population_total}} sa may {{PH wikidata|household}} na kabahayan.

= Kasaysayan =
Sa huling dekada ng ika-16 na siglo, ang Santa Cruz ay dating mahusay na baryo ng kasalukuyang munisipalidad ng Lumban, pati na rin ang iba pang mga napapanahong bayan tulad ng Pagsanjan, Cavinti, Paete at Pangil. Noong Hunyo 4, 1602, naghiwalay si Santa Cruz mula sa Lumban at naging isang pueblo kasama ang simbahan at pamahalaang lokal.

Mula nang maitatag ito noong 1602, ang bayan ay nawasak ng mapanganib na puwersa tulad ng sunog, bagyo, baha at paninira sa tao noong Rebolusyong Pilipino ng 1896–1899, ang giyera ng Kalayaan ng Pilipinas (1899–1902), Labanan ng Santa Cruz, ang pag-atake ng mga Tulisanes (bandido) sa panahon ng Espanya. Ang mga tropang Pilipino ng pre-war 4th at 42nd Infantry Division ng Philippine Commonwealth Army at kinikilalang mga gerilya ay nagmula rin sa bayan at nasangkot sa Second Battle ng Santa Cruz noong Enero 26, 1945.

Nailalarawan sa pamamagitan ng mga mayabong na lupaing patag na matatagpuan sa baybayin ng Laguna de Bay, ang batayang pang-ekonomiya ng bayan ay tradisyunal na nakaangkla sa dalawang pangunahing industriya, lalo na ang agrikultura at pangingisda na nananatili pa rin hanggang sa kasalukuyan. Dahil sa madiskarteng kinalalagyan ng Santa Cruz na may kaugnayan sa iba pang mga pamayanan sa baybayin tungkol sa lawa, ang mga aktibidad sa pangangalakal ay nagsimula rin sa bayan noong mga unang araw ng pag-areglo. Ang bayan na maayos na palaging naging pokus ng mga aktibidad na magagamit upang ma-access sa iba pang mga lugar na may baybayin dahil sa nababagtas na Santa Cruz River bukod sa mismong Laguna de Bay. Mula noong mga unang araw na iyon, ang tubig ang pangunahing mode ng transportasyon.

Ngayon, ang Santa Cruz ay nagsisilbing kabisera ng Laguna at itinuturing na sentro ng negosyo at komersyo sa silangang bahagi ng lalawigan.

= Heograpiya =
Pagtingin sa himpapawiran kasama si Santa Cruz sa gitna at ang Pila sa harapan

Nakatayo sa gitnang bahagi ng lalawigan ng Laguna sa timog-silangang baybayin ng Laguna de Bay, ang Santa Cruz ay namamalagi ng 87 kilometro (54 mi) timog-silangan ng Metro Manila sa pamamagitan ng Calamba at makikita ang heograpiya sa humigit-kumulang na 14 degree 17 'latitude at 121 degrees 25' longitude. Ang munisipalidad ay hangganan sa hilaga at hilaga-kanluran ng Laguna de Bay, sa hilagang-silangan ng Lumban, sa silangan ng Pagsanjan, sa timog-silangan ng Magdalena, sa timog ng Liliw, at sa timog-kanluran ng Pila . Mayroon itong 26 na mga barangay at sumasaklaw sa tinatayang lugar ng 3860 hectares na binubuo ng halos 2% ng kabuuang lupa sa Lalawigan ng Laguna.

Lawak ng Lupa: 3,860 hectares

Tirahan: 381.97

Komersyal: 35.96

Institusyon: 92.17

Functional Open Space: 31.27

Mga Kalsada: 157.73

Kabuuang Built-up: 696.10

Pang-agrikultura: 3,048.57

Espesyal na Paggamit: 115.33

= Geology =
Ang dalawang uri ng mga bato na matatagpuan sa Santa Cruz ay alluvium at clastic rock. Ang mga clastic rock ay matatagpuan sa silangang bahagi ng munisipalidad partikular sa Barangay Alipit, San Jose, Oogong, Jasaan, San Juan, Palasan, at mga bahagi ng Barangays Pagsawitan, Patimbao, Bubukal, Labuin at Malinao. Ang mga batong ito ay binubuo ng inter-bedded shale at sandstone na may paminsan-minsang mga manipis na lente ng limestone, tuff, at reworked sandy tuffs, calcareous sandstone at partly tuffaceous shale.

= Klima =
Tulad ng karamihan sa mga lugar sa lalawigan ng Laguna, ang klima ng Santa Cruz ay nailalarawan sa pamamagitan ng dalawang binibigkas na panahon: tuyo mula Enero hanggang Abril at basa sa natitirang taon. Ang munisipalidad ay may taunang temperatura na 27.2 degree Celsius at taunang pag-ulan ng 1962.7mm. Ang hanging amihanang-silangan na may average na bilis ng hangin na 9 na buhol ay nananaig sa munisipyo.
{| class="wikitable mw-collapsible"
! colspan="14" |Data ng klima para sa Santa Cruz, Laguna
|-
!Month
!Jan
!Feb
!Mar
!Apr
!May
!Jun
!Jul
!Aug
!Sep
!Oct
!Nov
!Dec
!Year
|-
!Average high °C (°F)
|26
(79)
|27
(81)
|29
(84)
|31
(88)
|31
(88)
|30
(86)
|29
(84)
|29
(84)
|29
(84)
|29
(84)
|28
(82)
|26
(79)
|29
(84)
|-
!Average low °C (°F)
|22
(72)
|22
(72)
|22
(72)
|23
(73)
|24
(75)
|25
(77)
|24
(75)
|24
(75)
|24
(75)
|24
(75)
|24
(75)
|23
(73)
|23
(74)
|-
!Average [[precipitation]] mm (inches)
|58
(2.3)
|41
(1.6)
|32
(1.3)
|29
(1.1)
|91
(3.6)
|143
(5.6)
|181
(7.1)
|162
(6.4)
|172
(6.8)
|164
(6.5)
|113
(4.4)
|121
(4.8)
|1,307
(51.5)
|-
!Average rainy days
|13.4
|9.3
|9.1
|9.8
|19.1
|22.9
|26.6
|24.9
|25.0
|21.4
|16.5
|16.5
|214.5
|-
| colspan="14" |Source: Meteoblue
|}


==Mga Barangay==
==Mga Barangay==

Pagbabago noong 03:40, 30 Setyembre 2020

Santa Cruz

Bayan ng Santa Cruz
Bayan
Opisyal na sagisag ng Santa Cruz
Sagisag
Mapa ng Laguna na nagpapakita ng lokasyon ng Santa Cruz.
Mapa ng Laguna na nagpapakita ng lokasyon ng Santa Cruz.
Map
Santa Cruz is located in Pilipinas
Santa Cruz
Santa Cruz
Lokasyon sa Pilipinas
Mga koordinado: 14°17′N 121°25′E / 14.28°N 121.42°E / 14.28; 121.42Mga koordinado: 14°17′N 121°25′E / 14.28°N 121.42°E / 14.28; 121.42
Bansa Pilipinas
RehiyonCalabarzon (Rehiyong IV-A)
LalawiganLaguna
DistritoPang-apat na Distrito ng Laguna
Mga barangay26 (alamin)
Pagkatatag4 Hunyo 1602
Pamahalaan
 • Punong-bayanHon. Edgar S. San Luis.
 • Manghalalal79,938 botante (2022)
Lawak
 [1]
 • Kabuuan38.59 km2 (14.90 milya kuwadrado)
Populasyon
 (Senso ng 2020)
 • Kabuuan123,574
 • Kapal3,200/km2 (8,300/milya kuwadrado)
 • Kabahayan
31,029
Ekonomiya
 • Kaurian ng kitaika-1 klase ng kita ng bayan
 • Antas ng kahirapan1.98% (2018)[2]
 • Kita₱393,292,594.10 (2020)
 • Aset₱475,945,817.59 (2020)
 • Pananagutan₱110,094,736.45 (2020)
 • Paggasta₱408,330,516.11 (2020)
Kodigong Pangsulat
4009
PSGC
043426000
Kodigong pantawag49
Uri ng klimaTropikal na monsoon na klima
Mga wikawikang Tagalog

Ang Bayan ng Santa Cruz ay isang unang klaseng bayan at kabisera ng lalawigan ng Laguna, Pilipinas. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 123,574 sa may 31,029 na kabahayan.

Kasaysayan

Sa huling dekada ng ika-16 na siglo, ang Santa Cruz ay dating mahusay na baryo ng kasalukuyang munisipalidad ng Lumban, pati na rin ang iba pang mga napapanahong bayan tulad ng Pagsanjan, Cavinti, Paete at Pangil. Noong Hunyo 4, 1602, naghiwalay si Santa Cruz mula sa Lumban at naging isang pueblo kasama ang simbahan at pamahalaang lokal.

Mula nang maitatag ito noong 1602, ang bayan ay nawasak ng mapanganib na puwersa tulad ng sunog, bagyo, baha at paninira sa tao noong Rebolusyong Pilipino ng 1896–1899, ang giyera ng Kalayaan ng Pilipinas (1899–1902), Labanan ng Santa Cruz, ang pag-atake ng mga Tulisanes (bandido) sa panahon ng Espanya. Ang mga tropang Pilipino ng pre-war 4th at 42nd Infantry Division ng Philippine Commonwealth Army at kinikilalang mga gerilya ay nagmula rin sa bayan at nasangkot sa Second Battle ng Santa Cruz noong Enero 26, 1945.

Nailalarawan sa pamamagitan ng mga mayabong na lupaing patag na matatagpuan sa baybayin ng Laguna de Bay, ang batayang pang-ekonomiya ng bayan ay tradisyunal na nakaangkla sa dalawang pangunahing industriya, lalo na ang agrikultura at pangingisda na nananatili pa rin hanggang sa kasalukuyan. Dahil sa madiskarteng kinalalagyan ng Santa Cruz na may kaugnayan sa iba pang mga pamayanan sa baybayin tungkol sa lawa, ang mga aktibidad sa pangangalakal ay nagsimula rin sa bayan noong mga unang araw ng pag-areglo. Ang bayan na maayos na palaging naging pokus ng mga aktibidad na magagamit upang ma-access sa iba pang mga lugar na may baybayin dahil sa nababagtas na Santa Cruz River bukod sa mismong Laguna de Bay. Mula noong mga unang araw na iyon, ang tubig ang pangunahing mode ng transportasyon.

Ngayon, ang Santa Cruz ay nagsisilbing kabisera ng Laguna at itinuturing na sentro ng negosyo at komersyo sa silangang bahagi ng lalawigan.

Heograpiya

Pagtingin sa himpapawiran kasama si Santa Cruz sa gitna at ang Pila sa harapan

Nakatayo sa gitnang bahagi ng lalawigan ng Laguna sa timog-silangang baybayin ng Laguna de Bay, ang Santa Cruz ay namamalagi ng 87 kilometro (54 mi) timog-silangan ng Metro Manila sa pamamagitan ng Calamba at makikita ang heograpiya sa humigit-kumulang na 14 degree 17 'latitude at 121 degrees 25' longitude. Ang munisipalidad ay hangganan sa hilaga at hilaga-kanluran ng Laguna de Bay, sa hilagang-silangan ng Lumban, sa silangan ng Pagsanjan, sa timog-silangan ng Magdalena, sa timog ng Liliw, at sa timog-kanluran ng Pila . Mayroon itong 26 na mga barangay at sumasaklaw sa tinatayang lugar ng 3860 hectares na binubuo ng halos 2% ng kabuuang lupa sa Lalawigan ng Laguna.

Lawak ng Lupa: 3,860 hectares

Tirahan: 381.97

Komersyal: 35.96

Institusyon: 92.17

Functional Open Space: 31.27

Mga Kalsada: 157.73

Kabuuang Built-up: 696.10

Pang-agrikultura: 3,048.57

Espesyal na Paggamit: 115.33

Geology

Ang dalawang uri ng mga bato na matatagpuan sa Santa Cruz ay alluvium at clastic rock. Ang mga clastic rock ay matatagpuan sa silangang bahagi ng munisipalidad partikular sa Barangay Alipit, San Jose, Oogong, Jasaan, San Juan, Palasan, at mga bahagi ng Barangays Pagsawitan, Patimbao, Bubukal, Labuin at Malinao. Ang mga batong ito ay binubuo ng inter-bedded shale at sandstone na may paminsan-minsang mga manipis na lente ng limestone, tuff, at reworked sandy tuffs, calcareous sandstone at partly tuffaceous shale.

Klima

Tulad ng karamihan sa mga lugar sa lalawigan ng Laguna, ang klima ng Santa Cruz ay nailalarawan sa pamamagitan ng dalawang binibigkas na panahon: tuyo mula Enero hanggang Abril at basa sa natitirang taon. Ang munisipalidad ay may taunang temperatura na 27.2 degree Celsius at taunang pag-ulan ng 1962.7mm. Ang hanging amihanang-silangan na may average na bilis ng hangin na 9 na buhol ay nananaig sa munisipyo.

Data ng klima para sa Santa Cruz, Laguna
Month Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Year
Average high °C (°F) 26

(79)

27

(81)

29

(84)

31

(88)

31

(88)

30

(86)

29

(84)

29

(84)

29

(84)

29

(84)

28

(82)

26

(79)

29

(84)

Average low °C (°F) 22

(72)

22

(72)

22

(72)

23

(73)

24

(75)

25

(77)

24

(75)

24

(75)

24

(75)

24

(75)

24

(75)

23

(73)

23

(74)

Average precipitation mm (inches) 58

(2.3)

41

(1.6)

32

(1.3)

29

(1.1)

91

(3.6)

143

(5.6)

181

(7.1)

162

(6.4)

172

(6.8)

164

(6.5)

113

(4.4)

121

(4.8)

1,307

(51.5)

Average rainy days 13.4 9.3 9.1 9.8 19.1 22.9 26.6 24.9 25.0 21.4 16.5 16.5 214.5
Source: Meteoblue

Mga Barangay

Ang bayan ng Santa Cruz ay nahahati sa 26 barangay.

Pamilihang Bayan ng Santa Cruz malapit sa Mababang Paaralan ng Santisima
  • Alipit
  • Bagumbayan
  • Bubukal
  • Calios
  • Duhat
  • Gatid
  • Jasaan
  • Labuin
  • Malinao
  • Oogong
  • Pagsawitan
  • Palasan
  • Patimbao
  • Barangay I (Pob.)
  • Barangay II (Pob.)
  • Barangay III (Pob.)
  • Barangay IV (Pob.)
  • Barangay V (Pob.)
  • San Jose
  • San Juan
  • San Pablo Norte
  • San Pablo Sur
  • Santisima Cruz
  • Santo Angel Central
  • Santo Angel Norte
  • Santo Angel Sur

Demograpiko

Senso ng populasyon ng
Santa Cruz
TaonPop.±% p.a.
1903 12,747—    
1918 14,156+0.70%
1939 17,649+1.06%
1948 22,534+2.75%
1960 32,850+3.19%
1970 47,114+3.67%
1975 52,672+2.26%
1980 60,620+2.85%
1990 76,603+2.37%
1995 86,978+2.41%
2000 92,694+1.37%
2007 101,914+1.32%
2010 110,943+3.14%
2015 117,605+1.12%
2020 123,574+0.98%
Sanggunian: PSA[3][4][5][6]


Mga sanggunian

  1. ↑ "Province: Laguna". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
  2. ↑ "PSA Releases the 2018 Municipal and City Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 15 Disyembre 2021. Nakuha noong 22 Enero 2022.
  3. ↑ Census of Population (2015). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
  4. ↑ Census of Population and Housing (2010). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.
  5. ↑ Censuses of Population (1903–2007). "Region IV-A (Calabarzon)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link)
  6. ↑ "Province of Laguna". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.

Mga Kawing Panlabas

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Santa_Cruz,_Laguna&oldid=1791737"