Ika-16 na dantaon: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Linya 24: Linya 24:
Noong ika-16 na dantaon, ipinakilala ang [[Mauritius]] sa mga [[mapa]], ginalugad ng [[Espanya]] at [[Portugal]] ang [[Karagatang Indiyano]] at binuksan ang paglaganap sa buong mundo ng mga ruta sa kalakalan sa [[karagatan]], at binigyan ng pahintulot si [[Vasco da Gama]] ng mga Sultang Indiyano na manirahan sa mayamang Sultanatong Bengal.<ref name="Elisseeff1998">{{Cite book |last=Vadime Elisseeff |title=The Silk Roads: Highways of Culture and Commerce |publisher=Berghahn Books|language=en |year=1998 |isbn=978-1-57181-221-6}}</ref><ref>Nanda, J. N (2005). {{Cite book |title=Bengal: the unique state |publisher=Concept Publishing Company. p. 10. |year=2005 |isbn=978-81-8069-149-2 |quote=Bengal [...] was rich in the production and export of grain, salt, fruit, liquors and wines, precious metals and ornaments besides the output of its handlooms in silk and cotton. Europe referred to Bengal as the richest country to trade with.|language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Portuguese, The - Banglapedia |url=http://en.banglapedia.org/index.php?title=Portuguese,_The |website=en.banglapedia.org |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170401131309/http://en.banglapedia.org/index.php?title=Portuguese,_The |archive-date=1 Abril 2017 |df=dmy-all|language=en}}</ref> Naging kolonya ng Kastila at Portuges ang malaking bahagi ng [[Bagong Mundo]], at habang namuno ang mga Portuges sa kalakalan sa Karagatang Indiyano sa [[Asya]] at [[Aprika]], nagbukas ang mga Kastila ng kalakalan sa [[Karagatang Pasipiko]], na dinudugtong ang [[mga Amerika]] at [[Indya]].
Noong ika-16 na dantaon, ipinakilala ang [[Mauritius]] sa mga [[mapa]], ginalugad ng [[Espanya]] at [[Portugal]] ang [[Karagatang Indiyano]] at binuksan ang paglaganap sa buong mundo ng mga ruta sa kalakalan sa [[karagatan]], at binigyan ng pahintulot si [[Vasco da Gama]] ng mga Sultang Indiyano na manirahan sa mayamang Sultanatong Bengal.<ref name="Elisseeff1998">{{Cite book |last=Vadime Elisseeff |title=The Silk Roads: Highways of Culture and Commerce |publisher=Berghahn Books|language=en |year=1998 |isbn=978-1-57181-221-6}}</ref><ref>Nanda, J. N (2005). {{Cite book |title=Bengal: the unique state |publisher=Concept Publishing Company. p. 10. |year=2005 |isbn=978-81-8069-149-2 |quote=Bengal [...] was rich in the production and export of grain, salt, fruit, liquors and wines, precious metals and ornaments besides the output of its handlooms in silk and cotton. Europe referred to Bengal as the richest country to trade with.|language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Portuguese, The - Banglapedia |url=http://en.banglapedia.org/index.php?title=Portuguese,_The |website=en.banglapedia.org |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170401131309/http://en.banglapedia.org/index.php?title=Portuguese,_The |archive-date=1 Abril 2017 |df=dmy-all|language=en}}</ref> Naging kolonya ng Kastila at Portuges ang malaking bahagi ng [[Bagong Mundo]], at habang namuno ang mga Portuges sa kalakalan sa Karagatang Indiyano sa [[Asya]] at [[Aprika]], nagbukas ang mga Kastila ng kalakalan sa [[Karagatang Pasipiko]], na dinudugtong ang [[mga Amerika]] at [[Indya]].


Itinatag ng panahon na ito ng [[koloniyalismo]] ang [[merkantalismo]] bilang ang namamayaning paaralan ng kaisipang [[ekonomiya|ekonomiko]], kung saan tinitingnan ang sistemang ekonomiko bilang isang larong serong-kabuuan na sinasabing na kahit anong nakuhang pakinabang ng isang partido ay kinakailangan ang pagkalugi ng isa pa. Hinimok ang doktrinang merkantalista ang maraming digmaang intra-Europeo ng panahon na ito at masasabing nagpaalab sa pagpapalawak at [[imperyalismo]] ng [[Europa]] sa buong mundo hanggang [[ika-19 na dantaon]] hanggang unang bahagi ng [[ika-20 dantaon]].
Itinatag ng panahon na ito ng [[koloniyalismo]] ang merkantalismo bilang ang namamayaning paaralan ng kaisipang [[ekonomiya|ekonomiko]], kung saan tinitingnan ang sistemang ekonomiko bilang isang larong serong-kabuuan na sinasabing na kahit anong nakuhang pakinabang ng isang partido ay kinakailangan ang pagkalugi ng isa pa. Hinimok ang doktrinang merkantalista ang maraming digmaang intra-Europeo ng panahon na ito at masasabing nagpaalab sa pagpapalawak at [[imperyalismo]] ng [[Europa]] sa buong mundo hanggang [[ika-19 na dantaon]] hanggang unang bahagi ng [[ika-20 dantaon]].


==Mga dekada==
==Mga dekada==

Pagbabago noong 10:45, 9 Oktubre 2020

Milenyo: ika-2 milenyo
Mga siglo:
Mga dekada: dekada  1500 dekada 1510 dekada 1520 dekada 1530 dekada 1540
dekada 1550 dekada 1560 dekada 1570 dekada 1580 dekada 1590
Mona Lisa
Italiano: La Gioconda, Pranses: La Joconde
Alagad ng siningLeonardo da Vinci
Taonc. 1503–1506
TipoPagpintura sa langis
KinaroroonanMusée du Louvre, Paris
Martin Luther sa gulang na 46 (Lucas Cranach ang Matanda, 1529)

Ang ika-16 na dantaon ay nagsimula sa Huliyanong taon na 1501 at natapos sa Huliyano o Gregoryanong taon na 1600 (depende sa ginamit na pagtuos; ipinakilala ng kalendaryong Gregoryano ang isang paglaktaw ng 10 araw noong Oktubre 1582).[1]

Pinapalagay ng mga dalubhasa sa kasaysayan ang ika-16 na siglo bilang ang dantaon na umangat ang Kanluraning kabihasnan at nangyari ang Panahon ng Islamikong Pulbura.

Noong ika-16 na dantaon, ipinakilala ang Mauritius sa mga mapa, ginalugad ng Espanya at Portugal ang Karagatang Indiyano at binuksan ang paglaganap sa buong mundo ng mga ruta sa kalakalan sa karagatan, at binigyan ng pahintulot si Vasco da Gama ng mga Sultang Indiyano na manirahan sa mayamang Sultanatong Bengal.[2][3][4] Naging kolonya ng Kastila at Portuges ang malaking bahagi ng Bagong Mundo, at habang namuno ang mga Portuges sa kalakalan sa Karagatang Indiyano sa Asya at Aprika, nagbukas ang mga Kastila ng kalakalan sa Karagatang Pasipiko, na dinudugtong ang mga Amerika at Indya.

Itinatag ng panahon na ito ng koloniyalismo ang merkantalismo bilang ang namamayaning paaralan ng kaisipang ekonomiko, kung saan tinitingnan ang sistemang ekonomiko bilang isang larong serong-kabuuan na sinasabing na kahit anong nakuhang pakinabang ng isang partido ay kinakailangan ang pagkalugi ng isa pa. Hinimok ang doktrinang merkantalista ang maraming digmaang intra-Europeo ng panahon na ito at masasabing nagpaalab sa pagpapalawak at imperyalismo ng Europa sa buong mundo hanggang ika-19 na dantaon hanggang unang bahagi ng ika-20 dantaon.

Mga dekada

Mga sanggunian

  1. Kumikiling ang mga reperensiyang gawa ng panahon na ito sa pagsunod sa pagkilala ng kalendaryong Gregoryano para sa pagsaalang-alang ng pagiging malinaw; sa gayon, sinsabi ng katalogo ng pambuwan na eklipse ng NASA na "Ginagamit ang kalendaryong Gregoryano para sa lahat ng petsa mulat 1582 Okt 15 pataas. Bago ang petsa, ginagamit ang kalendaryong Huliyano." Para sa mga petsa pagkatapos ng 15 October 1582, kailangang mag-ingat upang maiwasan ang pagkalito sa dalawang istilo.
  2. Vadime Elisseeff (1998). The Silk Roads: Highways of Culture and Commerce (sa Ingles). Berghahn Books. ISBN 978-1-57181-221-6.
  3. Nanda, J. N (2005). Bengal: the unique state (sa Ingles). Concept Publishing Company. p. 10. 2005. ISBN 978-81-8069-149-2. Bengal [...] was rich in the production and export of grain, salt, fruit, liquors and wines, precious metals and ornaments besides the output of its handlooms in silk and cotton. Europe referred to Bengal as the richest country to trade with.
  4. "Portuguese, The - Banglapedia". en.banglapedia.org (sa Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 1 Abril 2017.