Bundok: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
Added content
Tatak: Reverted Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile
restore
Tatak: Manual revert
Linya 4: Linya 4:
[[Talaksan:Bundokbanahaw.JPG|thumb|right|[[Bundok Banahaw]], [[Pilipinas]]]]
[[Talaksan:Bundokbanahaw.JPG|thumb|right|[[Bundok Banahaw]], [[Pilipinas]]]]


Ang '''bundok''' (Kastila: ''montaña'', Pranses: ''Montagne'', Aleman: ''Berg'', Ingles: ''mountain''<ref name=NBK/>, ''mont'' [katawagang pang-heograpiya]<ref name=NBK>''The New Book of Knowledge'' (Ang Bagong Aklat ng Kaalaman), nasa wikang Filipino, Grolier Incorporated, 1977, dahon 492-499, 606 at 612, {{ISBN|0-7172-0508-8}}</ref>, at ''mount''<ref name=NBK/> [isa pang katawagang pang-heograpiya] ay [[anyong lupa]] na lumalagpas sa taas ng paligid ng mababang bahagi ng lupa sa isang limitadong lawak. <ref name=montañas>''Montañas'' (Bundok), nasa wikang Kastila, Los Libros de la Catarata, 2016, dahon 5-21, {{ISBN|978-8-49097-218-2}}</ref> Sa pangkalahatan, mas matarik ang bundok kaysa isang [[burol]], ngunit walang mga pangkalahatan pamantayan tinatanggap para sa kahulugan ng taas ng isang bundok o isang burol bagaman may kinikilalang tuktok ang ng [[Hilagang Amerika]], 25% ng [[Europa]], 22% ng [[Timog Amerika]], 17% ng [[Australia]], at 3% ng [[Aprika]]. Sa kabuuan, [[bulubundukin]] ang 24% ng lupain sa [[Daigdig]]. Nakatira ang 10% ng tao sa mga rehiyong bulubundukin. <ref name=Montagnes>''Montagne spectaculaire'' (Mga Nakamamanghang Bundok), nasa wikang Pranses, Glénat Livres, 2017, dahon 11-31, {{ISBN| 978-2-34402-351-8}}</ref> Nagmula sa mga bundok ang karamihan sa mga tubig sa [[ilog]], at mahigit sa kalahati ng sangkatauhan ang umaasa sa mga bundok bilang pinagkukunan ng [[tubig]].<ref>{{cite web |url=http://www.wateryear2003.org/en/ev.php-URL_ID=3903&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html |title=''International Year of Freshwater 2003'' |accessdate=2006-12-07}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.mountain.org/mountains/whymtns.cfm?slidepage=water |title=''The Mountain Institute'' |accessdate=2006-12-07}}</ref>== Impluho sa wikang Ingles ==
Ang '''bundok''' (Kastila: ''montaña'', Pranses: ''Montagne'', Aleman: ''Berg'', Ingles: ''mountain''<ref name=NBK/>, ''mont'' [katawagang pang-heograpiya]<ref name=NBK>''The New Book of Knowledge'' (Ang Bagong Aklat ng Kaalaman), nasa wikang Ingles, Grolier Incorporated, 1977, dahon 492-499, 606 at 612, {{ISBN|0-7172-0508-8}}</ref>, at ''mount''<ref name=NBK/> [isa pang katawagang pang-heograpiya] ay [[anyong lupa]] na lumalagpas sa taas ng paligid ng mababang bahagi ng lupa sa isang limitadong lawak. <ref name=montañas>''Montañas'' (Bundok), nasa wikang Kastila, Los Libros de la Catarata, 2016, dahon 5-21, {{ISBN|978-8-49097-218-2}}</ref> Sa pangkalahatan, mas matarik ang bundok kaysa isang [[burol]], ngunit walang mga pangkalahatan pamantayan tinatanggap para sa kahulugan ng taas ng isang bundok o isang burol bagaman may kinikilalang tuktok ang ng [[Hilagang Amerika]], 25% ng [[Europa]], 22% ng [[Timog Amerika]], 17% ng [[Australia]], at 3% ng [[Aprika]]. Sa kabuuan, [[bulubundukin]] ang 24% ng lupain sa [[Daigdig]]. Nakatira ang 10% ng tao sa mga rehiyong bulubundukin. <ref name=Montagnes>''Montagne spectaculaire'' (Mga Nakamamanghang Bundok), nasa wikang Pranses, Glénat Livres, 2017, dahon 11-31, {{ISBN| 978-2-34402-351-8}}</ref> Nagmula sa mga bundok ang karamihan sa mga tubig sa [[ilog]], at mahigit sa kalahati ng sangkatauhan ang umaasa sa mga bundok bilang pinagkukunan ng [[tubig]].<ref>{{cite web |url=http://www.wateryear2003.org/en/ev.php-URL_ID=3903&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html |title=''International Year of Freshwater 2003'' |accessdate=2006-12-07}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.mountain.org/mountains/whymtns.cfm?slidepage=water |title=''The Mountain Institute'' |accessdate=2006-12-07}}</ref>
Bagaman nag-iba ang baybay at kahulugan nito sa wikang [[wikang Ingles|Ingles]] na pang-[[Estados Unidos|Amerikano]], nagkaroon ng tiyak na impluho ang salitang ''bundok'' sa [[talahuluganan]] ng lengguwaheng ito. Nagmula sa pakikipag-uganayan sa mga [[Tagalog]] ng mga sundalong Amerikano noong kapanahunan ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]] ang salitang '''''boondocks''''' [bigkas: ''bun-doks'']. Ang literal na kahulugan ay: ''mga'' bundok. Sa pangkasalukuyang gamit sa wikang Ingles, nangangahulugan itong "masukal na kagubatan", "mataas at masukal na kalupaan" o "masukal na kagubatan sa kabundukan" (Ingles: ''backwoods'' at ''hinterland'').<ref name="TSBED">Williams, Edwin B. (''general editor'') [patnugot-panlahat]. ''The Scribner-Bantam English Dictionary, Revised Edition'' (Ang Diksiyunaryong Ingles ng Scribner-Bantam, Edisyong May-Pagbabago), Bantam Books (Mga Librong Bantam), Setyembre 1991, may 1078 na mga dahon, {{ISBN|0-553-26496-6}}</ref> Ang salitang '''''boondocks''''' umiiral din sa wikang Hapon (ブーンドック).{{otheruses}}

[[Talaksan:Damavand in winter.jpg|thumb|right|Bundok [[Damavand]], [[Iran]]]]
[[Talaksan:Bundokbanahaw.JPG|thumb|right|[[Bundok Banahaw]], [[Pilipinas]]]]

Ang '''bundok''' (Kastila: ''montaña'', Pranses: ''Montagne'', Aleman: ''Berg'', Ingles: ''mountain''<ref name=NBK/>, ''mont'' [katawagang pang-heograpiya]<ref name=NBK>''The New Book of Knowledge'' (Ang Bagong Aklat ng Kaalaman), nasa wikang Filipino, Grolier Incorporated, 1977, dahon 492-499, 606 at 612, {{ISBN|0-7172-0508-8}}</ref>, at ''mount''<ref name=NBK/> [isa pang katawagang pang-heograpiya] ay [[anyong lupa]] na lumalagpas sa taas ng paligid ng mababang bahagi ng lupa sa isang limitadong lawak. <ref name=montañas>''Montañas'' (Bundok), nasa wikang Kastila, Los Libros de la Catarata, 2016, dahon 5-21, {{ISBN|978-8-49097-218-2}}</ref> Sa pangkalahatan, mas matarik ang bundok kaysa isang [[burol]], ngunit walang mga pangkalahatan pamantayan tinatanggap para sa kahulugan ng taas ng isang bundok o isang burol bagaman may kinikilalang tuktok ang ng [[Hilagang Amerika]], 25% ng [[Europa]], 22% ng [[Timog Amerika]], 17% ng [[Australia]], at 3% ng [[Aprika]]. Sa kabuuan, [[bulubundukin]] ang 24% ng lupain sa [[Daigdig]]. Nakatira ang 10% ng tao sa mga rehiyong bulubundukin. <ref name=Montagnes>''Montagne spectaculaire'' (Mga Nakamamanghang Bundok), nasa wikang Pranses, Glénat Livres, 2017, dahon 11-31, {{ISBN| 978-2-34402-351-8}}</ref> Nagmula sa mga bundok ang karamihan sa mga tubig sa [[ilog]], at mahigit sa kalahati ng sangkatauhan ang umaasa sa mga bundok bilang pinagkukunan ng [[tubig]].<ref>{{cite web |url=http://www.wateryear2003.org/en/ev.php-URL_ID=3903&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html |title=''International Year of Freshwater 2003'' |accessdate=2006-12-07}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.mountain.org/mountains/whymtns.cfm?slidepage=water |title=''The Mountain Institute'' |accessdate=2006-12-07}}</ref>


== Impluho sa wikang Ingles ==
== Impluho sa wikang Ingles ==

Pagbabago noong 09:52, 13 Oktubre 2020

Para sa ibang gamit, tingnan ang Bundok (paglilinaw).
Bundok Damavand, Iran
Bundok Banahaw, Pilipinas

Ang bundok (Kastila: montaña, Pranses: Montagne, Aleman: Berg, Ingles: mountain[1], mont [katawagang pang-heograpiya][1], at mount[1] [isa pang katawagang pang-heograpiya] ay anyong lupa na lumalagpas sa taas ng paligid ng mababang bahagi ng lupa sa isang limitadong lawak. [2] Sa pangkalahatan, mas matarik ang bundok kaysa isang burol, ngunit walang mga pangkalahatan pamantayan tinatanggap para sa kahulugan ng taas ng isang bundok o isang burol bagaman may kinikilalang tuktok ang ng Hilagang Amerika, 25% ng Europa, 22% ng Timog Amerika, 17% ng Australia, at 3% ng Aprika. Sa kabuuan, bulubundukin ang 24% ng lupain sa Daigdig. Nakatira ang 10% ng tao sa mga rehiyong bulubundukin. [3] Nagmula sa mga bundok ang karamihan sa mga tubig sa ilog, at mahigit sa kalahati ng sangkatauhan ang umaasa sa mga bundok bilang pinagkukunan ng tubig.[4][5]

Impluho sa wikang Ingles

Bagaman nag-iba ang baybay at kahulugan nito sa wikang Ingles na pang-Amerikano, nagkaroon ng tiyak na impluho ang salitang bundok sa talahuluganan ng lengguwaheng ito. Nagmula sa pakikipag-uganayan sa mga Tagalog ng mga sundalong Amerikano noong kapanahunan ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig ang salitang boondocks [bigkas: bun-doks]. Ang literal na kahulugan ay: mga bundok. Sa pangkasalukuyang gamit sa wikang Ingles, nangangahulugan itong "masukal na kagubatan", "mataas at masukal na kalupaan" o "masukal na kagubatan sa kabundukan" (Ingles: backwoods at hinterland).[6] Ang salitang boondocks umiiral din sa wikang Hapon (ブーンドック).

Mga talasanggunian

  1. 1.0 1.1 1.2 The New Book of Knowledge (Ang Bagong Aklat ng Kaalaman), nasa wikang Ingles, Grolier Incorporated, 1977, dahon 492-499, 606 at 612, ISBN 0-7172-0508-8
  2. Montañas (Bundok), nasa wikang Kastila, Los Libros de la Catarata, 2016, dahon 5-21, ISBN 978-8-49097-218-2
  3. Montagne spectaculaire (Mga Nakamamanghang Bundok), nasa wikang Pranses, Glénat Livres, 2017, dahon 11-31, ISBN 978-2-34402-351-8
  4. "International Year of Freshwater 2003". Nakuha noong 2006-12-07.
  5. "The Mountain Institute". Nakuha noong 2006-12-07.
  6. Williams, Edwin B. (general editor) [patnugot-panlahat]. The Scribner-Bantam English Dictionary, Revised Edition (Ang Diksiyunaryong Ingles ng Scribner-Bantam, Edisyong May-Pagbabago), Bantam Books (Mga Librong Bantam), Setyembre 1991, may 1078 na mga dahon, ISBN 0-553-26496-6

Agham Ang lathalaing ito na tungkol sa Agham ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.