Ika-13 dantaon: Pagkakaiba sa mga binago
Linya 17: | Linya 17: | ||
* [[Fibonacci]], Italyanong matematiko na nakilala sa pagtuklas ng [[Bilang Fibonacci]] |
* [[Fibonacci]], Italyanong matematiko na nakilala sa pagtuklas ng [[Bilang Fibonacci]] |
||
* [[Francisco ng Asisi]], Umbriyanong tagapagtatag ng orden ng Pransikano |
* [[Francisco ng Asisi]], Umbriyanong tagapagtatag ng orden ng Pransikano |
||
* [[ |
* [[Federico II, Banal na Emperador ng Roma|Federico II]], emperador ng [[Banal na Imperyo ng Roma]] |
||
* [[Genghis Khan]], |
* [[Genghis Khan]], tagapagtatag ng [[Imperyong Mongol]] |
||
* [[Gertrude the Great]], German Catholic nun and spiritual writer |
* [[Gertrude the Great]], German Catholic nun and spiritual writer |
||
* [[Giotto di Bondone]], Italian painter |
* [[Giotto di Bondone]], Italian painter |
Pagbabago noong 23:12, 18 Oktubre 2020
Milenyo: | ika-2 milenyo |
---|---|
Mga siglo: | |
Mga dekada: | dekada 1200 dekada 1210 dekada 1220 dekada 1230 dekada 1240 dekada 1250 dekada 1260 dekada 1270 dekada 1280 dekada 1290 |
Ang ika-13 dantaon ay isang siglo na tumagal mula Enero 1, 1201 hanggang Disyembre 31, 1300 sang-ayon sa kalendaryong Huliyano.
Sa panahong ito, itinatag ni Genghis Khan ang Imperyong Mongol, na sumakop mula Silangang Asya hanggang Silangang Europa. Binago ang kurso ng mundong Muslim ang mga pananakop ni Hulagu Khan at ibang mga pagsalakay ng Mongol, higit na kapansin-pansin ang Pagkubkob ng Baghdad (1258), ang pagwasak ng Bahay ng Karanungan at paghina ng mga Mamluk at Rum, na, sang-ayon sa mga dalubhasa sa kasayasayan, nagdulot ng paghina ng Ginuntuang Panahong Islamiko. May ibang mga kapangyarihang Muslim tulad ng Imperyong Mali at Sultanato ng Delhi ang sumakop sa malaking bahagi ng Kanlurang Aprika at subkontinenteng Indiyano, habang nakaranas ang Budismo ng paghina. Sa kasaysayan ng kulturang Europeo, tinuturing ang panahon na ito bilang ang Mataas na Gitnang Panahon.
Mahahalagang tao
- Antonio ng Padua, Pransikanong Portuges na prayle, obispo
- Cimabue, Plorentinong pintor
- Dante Alighieri, Plorentinong manunulat at manunula
- Isabel ng Ungria, Ungarang prinsesa ng Kaharian ng Ungria
- Fibonacci, Italyanong matematiko na nakilala sa pagtuklas ng Bilang Fibonacci
- Francisco ng Asisi, Umbriyanong tagapagtatag ng orden ng Pransikano
- Federico II, emperador ng Banal na Imperyo ng Roma
- Genghis Khan, tagapagtatag ng Imperyong Mongol
- Gertrude the Great, German Catholic nun and spiritual writer
- Giotto di Bondone, Italian painter
- Ibn Taymiyyah, famous Hanbali, Salafi scholar of Islam
- Kublai Khan, Mongol ruler, founder of the Yuan Dynasty in China
- Jalal Uddin Muhammad Rumi, scholar and famous poet
- Louis IX of France, St. Louis, French king and crusader
- Marco Polo, Venetian trader and explorer
Mga imbensyon, tuklas at pagpapakilala
- Early 13th century – Xia Gui paints Twelve Views from a Thatched Hut, during the Southern Song dynasty. It is now kept at The Nelson-Atkins Museum of Art, Kansas City, Missouri.
- The motet form originates out of the Ars antiqua tradition of Western European music.
- Manuscript culture develops out of this time period in cities in Europe, which denotes a shift from monasteries to cities for books.
- Pecia system of copying books develops in Italian university-towns and was taken up by the University of Paris in the middle of the century.
- Wooden movable type printing invented by Chinese governmental minister Wang Zhen in 1298.
- The earliest known rockets, landmines, and handguns are made by the Chinese for use in warfare.
- The Chinese adopt the windmill from the Islamic world.
- Guan ware vase is made, Southern Song dynasty. It is now kept at Percival David Foundation of Chinese Art, London.
- 1280s – Eyeglasses are invented in Venice, Italy.
- Late 13th century – Night Attack on the Sanjo Palace is made during the Kamakura period. It is now kept at Museum of Fine Arts, Boston.
- Late 13th century – Descent of the Amida Trinity, raigo triptych, is made, Kamakura period. It is now kept at the Art Institute of Chicago.
- The Neo-Aramaic languages begin to develop during the course of the century.
Mga sanggunian
- ↑ Para sa numastikong impormasyon: Coins of Ghazan Naka-arkibo 2008-02-01 sa Wayback Machine., pagbasa sa barya ng Ilkhanid Naka-arkibo 2008-02-01 sa Wayback Machine. (sa Ingles).