Dantaon: Pagkakaiba sa mga binago
No edit summary |
No edit summary |
||
Linya 1: | Linya 1: | ||
⚫ | |||
{{Refimprove|date=Agosto 2020}} |
|||
Ang '''dantaon''' o '''siglo'''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Siglo, dantaon, ''century''}}</ref> ay isang panahon na sumasakop o bumubuo sa isang daang [[taon]] (sandaang taon). Nakabilang ang mga dantaon sa ordinal na pagkakasunod sa [[wikang Tagalog|Tagalog]] at sa maraming ibang [[wika]]. Sa [[wikang Ingles|Ingles]], tinatawag na ''century'' ang dantaon na mula sa [[Latin]] ''centum'', nangangahulugang ''isang daan''. Dinadaglat minsa ang ''century'' bilang '''c.'''<ref>{{Cite web|url = http://public.oed.com/how-to-use-the-oed/abbreviations/|title = Oxford English Dictionary – List of Abbreviations}}</ref> |
Ang '''dantaon''' o '''siglo'''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Siglo, dantaon, ''century''}}</ref> ay isang panahon na sumasakop o bumubuo sa isang daang [[taon]] (sandaang taon). Nakabilang ang mga dantaon sa ordinal na pagkakasunod sa [[wikang Tagalog|Tagalog]] at sa maraming ibang [[wika]]. Sa [[wikang Ingles|Ingles]], tinatawag na ''century'' ang dantaon na mula sa [[Latin]] ''centum'', nangangahulugang ''isang daan''. Dinadaglat minsa ang ''century'' bilang '''c.'''<ref>{{Cite web|url = http://public.oed.com/how-to-use-the-oed/abbreviations/|title = Oxford English Dictionary – List of Abbreviations}}</ref> |
||
Linya 80: | Linya 78: | ||
{{Wiktionary|century}} |
{{Wiktionary|century}} |
||
{{Commons category multi|Centuries|Centennials}} |
{{Commons category multi|Centuries|Centennials}} |
||
⚫ | |||
* [[List of decades, centuries, and millennia]] |
|||
== Mga sanggunain == |
== Mga sanggunain == |
||
{{Reflist}} |
{{Reflist}} |
Pagbabago noong 00:06, 27 Oktubre 2020
Ang dantaon o siglo[1] ay isang panahon na sumasakop o bumubuo sa isang daang taon (sandaang taon). Nakabilang ang mga dantaon sa ordinal na pagkakasunod sa Tagalog at sa maraming ibang wika. Sa Ingles, tinatawag na century ang dantaon na mula sa Latin centum, nangangahulugang isang daan. Dinadaglat minsa ang century bilang c.[2]
Ang isang sentenaryo ay ang ikasandaang taong anibersaryo, o ang isang pagdiriwang nito, tipikal ang pag-alaala ng isang pangyayari na nangyari noong isang daang taong nakalipas.
Simula at katapusan sa kalendaryong Gregoryano
Bagaman, maaring ikahulugan ang isang dantaon bilang ang kahit anong arbitraryong panahon ng 100 taon, mayroon dalawang pananaw sa kalikasan ng pamantayang mga siglo. Ang una ay batay sa mahigpit na konstruksyon, hagang ang isa naman ay base sa popular na perpektibo (pangkalahatang gamit).
Sang-ayon sa istriktong pagsasagawa ng kalendaryong Gregoryano, nagsimula ang unang siglo AD noong 1 AD at natapos noong 100 AD, na may kaparehong modelo sa nagpapatuloy pasulong. Sa ganitong modelo, ang ika-n na siglo ay nagsimula/magsisimula sa taon na (100 × n) − 99 at nagtatapos sa 100 × n. Dahil dito, kabilang lamang sa isang siglo ang isang taon, a senternaryong taon, na nagsisimula sa bilang ng dantaon (halimbawa, ang huling taon ang 1900 ng ika-19 na siglo).[3]
Sa pangkalahatang gamit, ginawa ang pagpapangkat ng mga dantaon batay sa kanilang binabahaging tambilang. Sa modelong ito, ang ika-n na siglo ay nagsimula/magsisimul sa taon na (100 x n) - 100 at nagtatapos sa (100 x n) - 1. Halimbawa, pangkalahatang pinapalagay ang ika-20 dantaon na mula 1900 hanggang 1999, inklusibo. Ang pagnunumero ng pang-astronomiya taon at ang sistemang ISO 8601 na parehong naglalaman ng isan taong sero, kaya nagsisimula ang unang siglo na may taong sero sa halip na taong isa..[4]
Taon | 1 | 2 | 3 | ... | 98 | 99 | 100 | 101 | 102 | 103 | ... | 198 | 199 | 200 | ... | 1900 | 1901 | 1902 | 1903 | ... | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | ... | 2098 | 2099 | 2100 | 2101 | 2102 | 2103 | ... | 2198 | 2199 | 2200 | ... |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Istrikto | Ika-1 dantaon | Ika-2 dantaon | ... | Ika-20 dantaon | Ika-21 dantaon | Ika-22 dantaon | ... | |||||||||||||||||||||||||||||||
Pangkalahatan | Ika-1 dantaon | Ika-2 dantaon | ... | Ika-20 dantaon | Ika-21 dantaon | Ika-22 dantaon | ... |
Kaparehong mga pagpepetsang yunit sa ibang sistemang kalendaryo
Habang karaniwang ginagamit ang dantaon sa Kanluran, While the century has been commonly used in the West, gumamit ang ibang kultura at kalendaryo ng pangkat ng mga taon na magkakaiba ang laki sa isang parehong paraan. Partikular, ang kalendaryong Hundu, na binubuo ang mga taon nito sa pangkat na 60,[5] habang ang kalendaryong Aztc naman ay nasa pangkat na 52.[6]
Tingnan din
Mga sanggunain
- ↑ English, Leo James (1977). "Siglo, dantaon, century". Tagalog-English Dictionary (sa Ingles). Congregation of the Most Holy Redeemer. ISBN 9710810731.
- ↑ "Oxford English Dictionary – List of Abbreviations".
- ↑ "The 21st Century and the 3rd Millennium". aa.usno.navy.mil/. U.S. Naval Observatory. 14 Hunyo 2011. Nakuha noong 15 Hunyo 2018.
- ↑ "century". Oxford Dictionaries (sa Ingles). Nakuha noong 10 May 2018.
- ↑ "www.vedavidyalaya.com" (sa Ingles). Inarkibo mula sa ang orihinal noong 17 Disyembre 2013. Nakuha noong 4 Setyembre 2013.
- ↑ "www.aztec-history.com" (sa Ingles). Nakuha noong 4 Setyembre 2013.
Biblyograpiya
- The Battle of the Centuries, Ruth Freitag, U.S. Government Printing Office. Available from the Superintendent of Documents, P.O. Box 371954, Pittsburgh, PA 15250- 7954. Cite stock no. 030-001-00153-9. Hinango noong 3 Marso 2019. (sa Ingles)