Unang dantaon: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Linya 3: Linya 3:
[[File:East-Hem 100ad.jpg|thumb|300px|Aprika, Asya, Europa at Oseanya mppmh [[100]] AD, sa dulo ng unang siglo]]
[[File:East-Hem 100ad.jpg|thumb|300px|Aprika, Asya, Europa at Oseanya mppmh [[100]] AD, sa dulo ng unang siglo]]


Ang '''unang dantaon''' ay isang [[siglo]] na tumagal mula [[1 AD]] hanggang [[100|100 AD]] sang-ayon sa [[kalendaryong Huliyano]]. Kadalasan itong sinusulat bilang {{nowrap|'''unang dantaon [[Anno Domini|AD]]'''}}<ref>Sa paglabag sa pangkalahatang patakaran na ang pinaikling [[AD]] ay dapat ''bago'' ang petsa na sinasabi.</ref> o {{nowrap|'''unang dantaon CE'''}} upang ipagkaiba sa [[Unang dantaon BC]] (o BCE) na sinundan nito. Tinutring ang unang dantaon bilang bahagi ng Klasikon panahon, kapanahunan, o makasaysayang panahon.
Ang '''unang dantaon''' ay isang [[siglo]] na tumagal mula [[1 AD]] hanggang [[100|100 AD]] sang-ayon sa [[kalendaryong Huliyano]]. Kadalasan itong sinusulat bilang {{nowrap|'''unang dantaon [[Anno Domini|AD]]'''}}<ref>Sa paglabag sa pangkalahatang patakaran na ang pinaikling [[AD]] ay dapat ''bago'' ang petsa na sinasabi.</ref> o {{nowrap|'''unang dantaon CE'''}} upang ipagkaiba sa [[Unang dantaon BC]] (o BCE) na sinundan nito. Tinuturing ang unang dantaon bilang bahagi ng Klasikong panahon, kapanahunan, o makasaysayang panahon.


Sa panahong ito, bumagsak ang [[Europa]], [[Hilagang Aprika]] at ang Malapit na Silangan sa ilalim ng tumataas na pangingibabaw ng [[Imperyong Romano]], na patuloy na lumalawak, pinakakapansin-pansin ang pagsakop sa [[Britanya]] sa ilalim ni emperador [[Claudio]] (43 AD). Pinatatag ng repormang ipinakilala ni [[Augusto]] noong kanyang mahabang paghahari ang imperyo pagkatapos ng kaguluhan ng nakaraang siglo dulot ng mga digmaang sibil. Kalaunan ng siglo, natapos ang dinastiyang Julio-Claudio, na itinatag ng Augusto, noong pagpapakamatay ni [[Nero]] noong 68 AD. Sinundan ito ng tanyag na Taon ng Apat na mga Emperador, isang maikling panahon ng digmaang sibil at kawalang-tatag, na natapos na rin sa wakas ni [[Vespasian]], ika-9 na Romanong emperador, at ang tagapagtatag ng dinastiyang Flavio. Pangkalahatang nakaranas ang Imperyong Romano ng isang panahon ng kaunlaran at pangingibabaw sa panahong ito at naalala ang unang siglo bilang bahagi ng ginuntuang panahon ng Imperyo.
Sa panahong ito, bumagsak ang [[Europa]], [[Hilagang Aprika]] at ang Malapit na Silangan sa ilalim ng tumataas na pangingibabaw ng [[Imperyong Romano]], na patuloy na lumalawak, pinakakapansin-pansin ang pagsakop sa [[Britanya]] sa ilalim ni emperador [[Claudio]] (43 AD). Pinatatag ng repormang ipinakilala ni [[Augusto]] noong kanyang mahabang paghahari ang imperyo pagkatapos ng kaguluhan ng nakaraang siglo dulot ng mga digmaang sibil. Kalaunan ng siglo, natapos ang dinastiyang Julio-Claudio, na itinatag ng Augusto, noong pagpapakamatay ni [[Nero]] noong 68 AD. Sinundan ito ng tanyag na Taon ng Apat na mga Emperador, isang maikling panahon ng digmaang sibil at kawalang-tatag, na natapos na rin sa wakas ni [[Vespasian]], ika-9 na Romanong emperador, at ang tagapagtatag ng dinastiyang Flavio. Pangkalahatang nakaranas ang Imperyong Romano ng isang panahon ng kaunlaran at pangingibabaw sa panahong ito at naalala ang unang siglo bilang bahagi ng ginuntuang panahon ng Imperyo.

Pagbabago noong 03:01, 30 Oktubre 2020

Milenyo: ika-1 milenyo
Mga siglo:
Mga dekada: 0 dekada 10 dekada 20 dekada 30 dekada 40
dekada 50 dekada 60 dekada 70 dekada 80 dekada 90
Aprika, Asya, Europa at Oseanya noong 50 AD , sa kalagitnaan ng unang siglo
Aprika, Asya, Europa at Oseanya mppmh 100 AD, sa dulo ng unang siglo

Ang unang dantaon ay isang siglo na tumagal mula 1 AD hanggang 100 AD sang-ayon sa kalendaryong Huliyano. Kadalasan itong sinusulat bilang unang dantaon AD[1] o unang dantaon CE upang ipagkaiba sa Unang dantaon BC (o BCE) na sinundan nito. Tinuturing ang unang dantaon bilang bahagi ng Klasikong panahon, kapanahunan, o makasaysayang panahon.

Sa panahong ito, bumagsak ang Europa, Hilagang Aprika at ang Malapit na Silangan sa ilalim ng tumataas na pangingibabaw ng Imperyong Romano, na patuloy na lumalawak, pinakakapansin-pansin ang pagsakop sa Britanya sa ilalim ni emperador Claudio (43 AD). Pinatatag ng repormang ipinakilala ni Augusto noong kanyang mahabang paghahari ang imperyo pagkatapos ng kaguluhan ng nakaraang siglo dulot ng mga digmaang sibil. Kalaunan ng siglo, natapos ang dinastiyang Julio-Claudio, na itinatag ng Augusto, noong pagpapakamatay ni Nero noong 68 AD. Sinundan ito ng tanyag na Taon ng Apat na mga Emperador, isang maikling panahon ng digmaang sibil at kawalang-tatag, na natapos na rin sa wakas ni Vespasian, ika-9 na Romanong emperador, at ang tagapagtatag ng dinastiyang Flavio. Pangkalahatang nakaranas ang Imperyong Romano ng isang panahon ng kaunlaran at pangingibabaw sa panahong ito at naalala ang unang siglo bilang bahagi ng ginuntuang panahon ng Imperyo.

Nakita ng unang siglo ang paglitaw ng Kristiyanismo.

Sa Tsina, nagpatuloy ang pangingibabaw ng Dinastiyang Han, sa kabila ng labing-apat na taong paggagambala ng dinastiyang Xin sa ilalim ni Wang Mang. Muling naibalik ang pamumunong Han noon 23 AD: kinakatawan ng pamumuno ni Wang Mang ang tubig-saluran sa pagitan ng Kanluran/Dating Ha at ang Silangan/Kalaunang Han. Nailipat din ang kabisera mula Chang'an tungong Luoyang.

Mga sanggunian

  1. Sa paglabag sa pangkalahatang patakaran na ang pinaikling AD ay dapat bago ang petsa na sinasabi.